الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)
  • 4.5/5.0
  • 4433
  • 963
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيوهالا کان نيويارڪ

تون ڪٿين آهي پرين ....

ان رات نديم جي دعوت ۾ رات جا ٻارنهن ٿي ويا هئا، هڪ هڪ ٿي سڀني موڪلايو. سائين اسماعيل حميراڻي صاحب ۽ سندس پٽ ڊاڪٽر ڪامران، ڊاڪٽر نور راڄپر ۽ سندس ڀاءُ منصور، ڊاڪٽر علي ابڙو، وغيره وغيره ۽ آخر ۾ اسين اٿياسين. ڊنر مهل زرينا بلوچ جي راڳن جي جيڪا سي ڊي هلي رهي هئي، سا نديم کان وٺي پنهنجي ڀاڻيجي هيمون (ضمير وسطڙو) کي ڏنم ته رستي تي گاڏيءَ ۾ وڄائيندو هلي، جيئن هڪ دفعو وري زرينا جا راڳ نيو جرسي جي ويڪرن رستن تي نويڪليءَ رات ۾ ٻڌبا هلجن. ثمير گاڏي هلائي، سڄي ڏينهن جي برسات رات کي ٺاري رکيو هو. رستي جي بلبن ۽ ڪار جي هيڊلائيٽ جي روشنيءَ ۾ چوڌاري ٻوٽا ۽ چهچ سايون ڇٻرون نظر اچي رهيون هيون. هونءَ به نيوجرسي رياست جي موسم ۽ ڌرتي اهڙي آهي جو ٻارهو ئي مينهن وسڻ ڪري سڄا پٽ ساوا ٿيا پيا آهن ... وڻن سان، گلن ٻوٽن سان، ڇٻرن ۽ گاهن سان. تڏهن ته آمريڪا جي هن رياست کي Garden State سڏين ٿا. نيوجرسي، پينسلوانيا، ورجينا ۽ نيويارڪ رياستن جي ماڻهن کي ته آئون چوندو آهيان ته توهانکي ملائيشيا ۽ انڊونيشيا گهمڻ جي ضرورت ئي ناهي. اوڏانهن ماڻهو ساوڪ ۽ بارش لاءِ ٿا وڃن، اها هتي موجود آهي.
“پوءِ ڀلا ٻنهي ۾ ڪهڙو پٽ سٺو آهي؟ ملائيشيا يا نيوجرسي؟” اهڙي قسم جي ڳالهه تي عرفان جماڻي، رميش ٿارواڻي، سلطان لغاري ۽ عمر عباسيءَ جهڙا جوان اڪثر پڇندا آهن.
“توهانجي نيوجرسي رياست.” آئون جواب ڏيندو آهيان.
“اهو ڀلا ڪيئن؟” هو وائڙا ٿي پڇندا آهن.
“اهو هن ريت جو ملائيشيا ۾ ساوڪ ضرور آهي ... سيءُ ناهي. ٻارهو ئي گهم، گهٽ ۽ گرمي آهي، جنهن ڪري اڏامندڙ جيتن؛ مڇرن، مکين، ڏينڀن چيلاٽن کان وٺي چرندڙ ساهوارا: نانگ، بلائون، وڇون سؤ پيرون جام آهن، جن ملائيشيا جهڙي جنت ۾ ڄڻ کڻي کاٽ هنيو آهي. نيو جرسي، نيويارڪ، ورجينيا پاسي ڇهن مهينن کان مٿي سخت سردي ٿيڻ ڪري اهڙي مصيبتن جو نالو نشان ناهي.”
اهو ٻڌي هن پاسي جا اسانجا هم وطني خوش ٿي ويندا آهن ۽ کين خوش ٿيڻ به کپي. وطن ۽ وطن وارن کان ڏور اڪثر ڪجهه ته Compensation ۽ بهتري هجي. هڪ دفعي منهنجي ان ڳالهه تي ڊاڪٽر مقبول هاليپوٽي چيو: “تنهنجي معنيٰ گرمي کان سردي بهتر آهي. جنهن ۾ جيت جڻيا گهٽ ٿا ٿين.”
منهنجي خيال ۾ اها ڳالهه ڪنهن حد تائين صحيح به آهي، جو سرديءَ ۾ ماڻهو نه فقط صحتمند رهي ٿو، پر گهڻي پورهئي ڪرڻ تي به هن جي دل چوي ٿي. پر هڪ خيال کان اها گرمي، گهٽ ۽ گهم به سٺي ڳالهه آهي، نه ته هي گورا يورپي ڪو اسانجي ايشيائي ۽ آفريڪن ملڪن کي ڇڏين ها؟ آسٽريليا ۽ نيوزيلنڊ جيتوڻيڪ ڏورانهان ڏيهه آهن، پر ٿڌ ڪري يورپي گورا انهن ملڪن جي پچر نٿا ڇڏين. آفريڪا کنڊ ڇڏي ڏنائون، پر “سائوٿ آفريڪا” ملڪ نه ڇڏيائون، جو اتي ٿڌ ۽ ساوڪ آهي. چڱو جو اسانجي ايشيائي ملڪن ۾ سڪندر اعظم ۽ اسٽئمفورڊ رئفلز جهڙن کي مڇرن پٽيو ۽ مليريا ۾ مبتلا ٿيا، نه ته هي دنيا تي حڪمراني ڪرڻ جا خواب ڏسي ايندڙ اسان جي ايشيائي ۽ آفريڪن ملڪن مان ڪو ائين ٽرن ها...!
“ڪيئن ڪريان مان ڪنهن به ريت،
منهنجي من کي چين ناهي.”
مون هيڏانهن هوڏانهن جون ڳالهيون سوچڻ بدران زرينا بلوچ جي مٺي آواز ڏي ڌيان ڏنو، جنهن جي سُرن مونکي سمنڊ تي رات جي اڪيلاين ۾ جهاز هلائڻ ۾ Inspiration، همٿ ۽ تازگي مهيا ڪئي.....
هاءِ ڪهڙي رات آهي
ڪيئن ڪريان مان ڪنهن به ريت
منهنجي من کي چين ناهي.....
ڪيترائي آرٽسٽ انسانن جي زندگيءَ ۾ ڪجهه عرصي لاءِ ايندا آهن ۽ وقت ۽ ماحول جي بدلجڻ سان هو بور ثابت ٿيندا آهن، پر زرينا بلوچ جنهن کي سنڌ جو ٻچو ٻچو عزت مان جيجي سڏي ٿو، منهنجي شروع کان فئوريٽ رهي، ته اچي زندگيءَ جي شام جا هي پويان پهرَ ٿيا آهن. هڪ دفعي ماهين هيسباڻيءَ واهه جي ڳالهه ڪئي هئي ته ڪڏهن ڪڏهن شاعريءَ کي سونهن پڙهڻ وارو يا ڳائڻ وارو بخشي ٿو. ان کان ڪو به انڪار ناهي ته شيخ اياز اسانجو عظيم شاعر آهي، پر اسان جهڙن جي دلين ۾ شيخ اياز جهڙن شاعرن جي شاعريءَ جي عظمت ۽ سونهن جيجي زرينا پئدا ڪئي .... اسانجي گاڏي نيو جرسي رياست جا ننڍڙا ننڍڙا شهر لتاڙي “راهه وي” شهر ڏي وڃي رهي هئي. اوڪ ٽري روڊ جي چوراهي وٽ گاڏي پهتي ته ڳاڙهو سگنل هو. دڪان هوٽلون بند ٿي چڪا هئا سواءِ شاليمار ريسٽورينٽ جي.....
تون ڪٿي آهين پرين !
آهي ڪٿي اڄ تنهنجي پريت........
ڪيئن ڪريان مان ڪنهن به ريت
منهنجي من کي چين ناهي.......