ايرانين ۽ اسان ۾ فرق کرڙ وارو آهي
هوٽل جي مينو تي مون هڪ نظر ڊوڙائي.
Albalon Polo
Shirin Polo
Jujeh Kabob
Chicken Tandoori
Mahi Kabob
Baghali Polo
Zereshk Polo
Chelo Kabob
Kibidah
جهڙا فارسي نالي پڙهي سمجھي ويس ته هتي نج ايراني ڊش Serve ٿين ٿا. هونءَ ته پاڪستان جي جيئن جيئن اوڀر ۾ وڃبو، تيئن تيئن چانورن جو گهڻو واهپو نظر ايندو. ڪلڪتو، بنگلاديش، برما، ٿائلينڊ، ملائيشيا، ويٽنام، هانگ ڪانگ، چين ويندي جپان ۽ ڪوريا ۾ چانور ئي چانور آهن. ملائيشيا، ڪوريا ۽ جپان ۾ ته صبح جو به ڀت کاڌو وڃي ٿو ۽ هيڏانهن پاڪستان جي اولهه ڏي وڃبو ته چانورن بدران ماني يا نان هلن ٿا. عربستان، مصر، شام، ترڪي ۽ اڃان به اڳتي يورپ ڏي ته ڊبل روٽي ۽ بن هلن ٿا. پر اهي شيون ڪڻڪ مان ٺهيل ٿين. پاڪستان جي کاٻي پاسي يعني اولهه ۾ فقط ايران هڪ اهڙو ملڪ آهي، جنهن جا باشندا چانور (ڀت) وڏي شوق سان کائين ٿا ۽ هي جيڪي ڊش هن ريسٽورينـٽ ۾ Serve ٿي رهيا هئا، جن لاءِ Polo لکيل آهي. پڪ ٻيو ڪو لفظ نه پر پُلاءُ آهي. شيرين پولو معنيٰ مٺو پُلاءُ ... ٿي سگهي ٿو چاشني ٽائيپ ڀت هجي. فارسي مونکي ڪانه ٿي اچي، پر سنڌي ۽ اڙدو ۾ ڪيترائي فارسي جا لفظ آهن. ماهي ڪباب پڪ مڇيءَ جو ڪواب هوندو، جو ماهي لفظ جو سامونڊي مخلوق يا مڇيءَ سان واسطو آهي، تڏهن ته ڪراچيءَ ۾ ڪلفٽن تي ٺهيل اڪيئرم جو اڙدو نالو “ماهي خانا” رکيل آهي. مون ۽ انور ميمڻ پنهنجو مينو جو بروشر ڊاڪٽر الطاف گاجڻيءَ جي حوالي ڪري چيو ته، “يار! جيڪي پنهنجي لاءِ گهرائين سو اسان لاءِ به گهرائجان.”
“سائين! هتي جا چانور واهه جا آهن.” خالد هن هوٽل جي کاڌن جي تعريف ڪندي چيو، جنهن جي جواب ۾ اقبال ترڪ ٺهه پهه چيس: “هيءَ هوٽل ساهرن جي ته نه اٿئي؟”
“بس ائين ئي سمجھو” خالد بدران انور جواب ڏنو. خالد هوٽل مئنيجر ۽ Serve ڪندڙ عورتن سان فرفر فارسيءَ ۾ ڳالهائيندو رهيو، جن ۾ ڪجهه انهن روسي رياستن جون لڳيون ٿي، جيڪي ايران جي بارڊر سان لاڳو آهن ۽ جتي فارسي زبان ڳالهائي وڃي ٿي. هو فارسي زبان ۾ مختلف ڊش ۽ ان کان علاوه سلاد ۽ ڪولڊ ڊرنڪ آڻڻ لاءِ چوندو رهيو. ٽيبل تي رکيل مختلف بروشرن مان هڪ کي کولي ڏٺم، جنهن ۾ چانورن جي يعني ڀت جي تعريف لکيل هُئي:
Rice is the jewel of Persian cuisine. As with her art of miniature painting and poetry, Persia has carried the preparations of rice to extraordinary heights of refinement and perfection.
مئرين انجنيئرنگ ۾ M.Sc ڪرڻ دوران، جڏهن ٻه سال آئون سئيڊن جي ڏاکڻي شهر مالمو جي ورلڊ مئريٽائيم يونيورسٽي ۾ هوس، ته منهنجي پاڙي ۾ ڇهه ست ايراني فئمليون رهنديون هيون، جن ۾ هڪ ايران جي پورٽ جو ڊئريڪٽر مسٽر ساساني به هو. هن کي به مون وانگر چانورن جي کرڙ وڻندي هئي. هڪ ڏينهن چيومانس ته الائي ڇو کرڙ ڀت کان وڌيڪ ٽيسٽي ٿئي ٿي، جيتوڻيڪ اهي سڙي ويل ۽ ديڳڙي جي تر سان چهٽيل چانور ٿين ٿا، جيڪا اسان وٽ بي خيال ۽ غير ذميدار عورت جي نشاني سمجھي وڃي ٿي. ساساني ٽهڪ ڏيندي چيو، “خبر اٿئي اسان وٽ ايران ۾ سٺي بورچي جي واکاڻ کرڙ تي آهي. اسين ايراني ڄاڻي واڻي ديڳڙي کي هلڪي باهه تي ڇڏي ڏيندا آهيون ته جيئن کرڙ (تهه ديگ) ٿئي ۽ کرڙ ان ڪري لذيذ ٿي ٿئي جو ان ۾ چانور فراءِ ٿين ٿا، جيئن ڪڙڪ پٽئٽو چپس.”
۽ هاڻي مونکي منهنجو ايراني دوست ياد اچي ويو، جڏهن شمشير هوٽل جي هن بروشر ۾ چانورن جي تعريف ۾ هي سٽون پڙهيم؛
“The reputation of Persian Cooks often rests on the quality of the “tah Digue”. The tasty layer of golden rice which sticks to the bottom of Pan.”
انهن ايراني دوستن سان پاڪستان ۽ ايران جي ڳالهه ڪرڻ دوران چرچي ۾ چوندو هئو سان ته، يار پاڻ ۾ “فرق کرڙ وارو آهي”.
“ڇا مطلب؟” هو پڇندا هئا.
“مطلب اهو ئي ته ڪنهن ايراني کي کرڙ کارائڻ معنيٰ هن کي عزت بخشڻ ۽ ڪنهن پاڪستانيءَ کي کرڙ کارائڻ معنيٰ ذليل ڪرڻ. اسان وٽ چوندا آهن پُلاءُ پاڻ کائي ويو، اسان لاءِ کرڙ ڇڏي ويو ... يا ڪنهن نڪمي ٻار لاءِ چوندا “هي فلاڻي همراهه جي کرڙ آهي”.