دلپي سنگهه سانڍ ۽ مئڊم ڪوسا
دليپ سنگهه سانڍ جا لکيل ڪتابَ وڏي شوق سان پڙهيا وڃن ٿا. جن مان هڪ کان ته انگي حسابن جي دنيا جا شاگرد واقف هوندا، جنهن جو نالو:
“The Periodical Solution of Differential Equations” آهي جيڪو دراصل هن Ph.D جي ٿيسز خاطر لکيو هو. ان کان علاوهه هيٺيان ٽي ڪتا دلچسپ نوعيت جا آهن:
1. گانڌي ـــ دي مئن ائنڊ هز ميسيج
2. ماءِ مدر انڊيا، ۽
3. “ڪانگريس مئن فرام انڊيا.” اهو ڪتاب سندس آتم ڪهاڻي آهي ۽ آمريڪا ۾ رهندڙ اسان جي ديسي ماڻهن (انڊيا، پاڪستان، بنگلاديش جي رهاڪن) کي دليپ سنگهه جو اهو ڪتاب پڙهڻ لاءِ صلاح ڏيندس. هي ڪتاب دليپ سنگهه جي جدوجهد، غمين، خوشين، شڪستن ۽ حاصلات سان ڀرپور هڪ سادي سودي زندگيءَ جي ڪهاڻي آهي، ته ڪيئن هڪ ويهن سالن جو انڊيا جو هڪ ڳوٺاڻو ڇوڪرو ست سمنڊ لتاڙي، آمريڪا پهتو ۽ ٽيهارو کن سالن بعد ان ملڪ جو ڪانگريس مئن ٿيو. هن پنهنجي ماءُ ۽ زالَ جي ساراهه ڪئي آهي. ماءُ جيڪا اڻ پڙهيل هوندي به هن لاـءِ مستقل Inspiration رهي ۽ آمريڪن زال مئڊم ڪوسا جنهن هن سان ان وقت شادي ڪئي، جڏهن هن کي نه گهر هو نه پئسو، نه نوڪري هئي، نه مستقبل پر بقول دليپ سنگهه جي هڪ گوري ۽ مغرب جي عورت هجڻ جي باوجود هوءَ دليپ سان وفادار ۽ خذمتگذار ٿي رهي. هوءَ آخر تائين مڙس جي سچي دل سان خدمت چاڪري ڪندي رهي. رڊيارڊ ڪپلنگ جو هڪ مشهور قول آهي ته:
“East is east and west is west, and never the twain shall meet.”
دليپ سنگهه سانڍ جي معاملي ۾ اهول قول بنهه غلط ثابت ٿيو جو جڏهن مشرق جو سانڍ ۽ مغرب جي ڪوسا پاڻ ۾ مليا ته کين ٽي خوبصورت ٻار ٿيا، جيڪي ملڪ جي اهم عهدن تي آهن.