الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)
  • 4.5/5.0
  • 4433
  • 963
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيوهالا کان نيويارڪ

“ڇا ان کي چئبو آهي اسلام جي خدمت؟”

هتي جي لا ۽ آرڊر جي حالتن بابت سڀني ٻڌايو ته نائن اليون جي ٽرئجڊي بعد به آمريڪا ۾ رهڻ ۾ ڪو الڪو نه آهي. ماڻهو قانون جي عزت ڪن ٿا ۽ ان کي پنهنجي هٿن ۾ نٿا کڻن. پر اهو آهي ته نائن اليون کان اڳ ته اسان مسلمان عرب توڙي ايشيائي تمام آزاديءَ ۽ سڪونَ سان رهياسين ٿي. ڪنهن به نفرت نٿي ڪئي ۽ نه ڪڏهن پاسپورٽ جو ڪنهن پوليس واري پڇيو ٿي. ڪيترائي ايشيائي ماڻهو خاص ڪري اسان جا پاڪستاني، بنگالي، عرب غير قانوني طرح هتي رهيا پيا هئا ۽ نوڪريون به ڪيائون پئي. پوءِ نيويارڪ جا اهي ٻه ٽاور ڪرڻ بعد ئي وٺ پڪڙ ۽ سختي ٿي. هتي جي پوليس ۽ انٽيليجنس ماڻهن تي نظر رکي ۽ اهو هتي جي حڪومت ۽ اسانکي معلوم ڪري تعجب لڳو ته اسانجي ملڪن جا ڪيڏي ته وڏي انگ ۾ ماڻهو هتي غير قانوني طور رهيل آهن ۽ نه فقط ٽڪيل آهن پر فراڊ جهڙن ڪيترن ئي ڏوهن ۾ مبتلا آهن.
نديم جوڻيجو جي گهرواري ثميرا جيڪا ان ئي اسڪول ۾ ٽيچر آهي، جنهن ۾ سندن ننڍڙي ڌيءَ پڙهي ٿي، تنهن ٻڌايو ته نائن اليون جي هن واقعي کان اڳ تائين ته هوءَ جتي ڪٿي، ويندي نيويارڪ جي سينٽرل پارڪ جي ڪنهن بئنچ تي نماز پڙهي وٺندي هئي. پر هاڻ ائين عام پبلڪ ۾ نماز پڙهندي ڊپ ٿو ٿئي. هونءَ هتي جي قانون مطابق ڪو ڪنهنجو نالو نٿو وٺي سگهي، پر ڪهڙي خبر ڪو مٿي ڦريل جاهل شيدي يا گورو ڪاوڙ ۾ اچي، ڪجهه ڪري وجھي. آخر ڪار هنن جا هن حادثي ۾ ڪيترائي مائٽ مري ويا، هنن جي وڏي ۾ وڏي شهر جون اوچي ۾ اوچيون عمارتون خواهه مخواهه تباهه ڪيون ويون. ۽ اهي انهن ڌارين ماڻهن ڪيون جن کي هنن پنهنجي ملڪ ۾ پناهه ڏني، رهڻ لاءِ ڇت ڏني، روزگار لاءِ نوڪري ڏني ۽ امن امان جي زندگي ڏني. فلسطيني ته کلئي عام چون ٿا ته هيءَ دهشتگردي جيڪڏهن واقعي سعودي عرب، ڪويت يا ڪنهن ٻئي ملڪ جي عرب ڪئي آهي ته ڪيڏو ته غلط ڪم ڪيو اٿس. هنن جو اهو چوڻ آهي ته آمريڪا کڻي ڪيڏو به بدمعاش غنڊو هجي، پر اهو ئي ملڪ آهي، جيڪو لکين ڏتڙيل فلسطينين، عراقين، افغانين، ايرانين وغيره کي پنهنجي ڌرتيءَ تي جايون ڏيو ويٺو آهي ۽ اسين آمريڪا ۾ ايڏو خوش آهيون جو هاڻ واپس پنهنجي وطن نٿا وڃڻ چاهيون ۽ هوڏانهن اسان جا عرب ملڪ امير ۽ ڌن دولت جا مالڪ هوندي به اسان مسلمانن کي نٿا رهڻ ڏين. ڇا سعودي عرب وٽ گهٽ زمين آهي جو اسان فلسطينين کي رهائڻ کان انڪار ٿو ڪري. ڇا اسين ان کان خيرات ٿا گهرون جو هو گھٻرائي ٿو. اسان ته پيٽ جي ٻن ويلن لاءِ پورهيو ۽ مزدوري ڪرڻ چاهيون ٿا ۽ هاڻ جڏهن اسان جا ٻچا ٻار هن ڏورانهين ڏيهه ۾ سڪون جي زندگي گذاري رهيا هئا، ته هي واقعو ڪري اسان مسلمانن لاءِ باهه ٻاري ڇڏي آهي.”
عرب امارات جي هوائي جهاز ۾ دبئي کان نيويارڪ ايندي ڊاڪٽر وفا سلطان نالي هڪ شام جي ماهر نفسيات سان ملاقات ٿي، جيڪا سورهن سترهن سالن کان پنهنجي مڙس ۽ ٻارن سان لاس اينجلس ۾ رهي ٿي. هينئر هو پنهنجي پوڙهيءَ ماءُ ۽ ڀيڻ سان ملي، واپس آمريڪا وڃي رهي هئي. سندن ماءُ شام جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ بانياز ۾ رهي ٿي، جيڪو ڀؤنچ (Mediterranean) سمنڊ ڪناري تي بيروت کان ايترو پري آهي، جيترو حيدر آباد کان نوابشاهه. ڊاڪٽر وفا سلطان اتي ئي ڄائي نپني ۽ شروع جي تعليم حاصل ڪئي. سندس ماءُ پيءُ جو تعلق نماز روزي جي پابند مسلمان فئملي سان آهي ۽ سندس پيءُ جو اتي اناج جو واپار آهي.
ڊاڪٽر وفا سلطان هن نائن اليون جي واقعي يا اسان مسلمانن جي آپگھاتي حملن ۽ دهشتگردي مان بلڪل خوش نه هئي ۽ هن اسان پاڪستانين ۽ افغانين کي ان ۾ اڳيان اڳيان سمجھيو ٿي، جيڪي ان قسم جون حرڪتون ڪري، پنهنجو پاڻ کي ۽ ٻي مسلمان برادريءَ کي دنيا ۾ بدنام ڪن ٿا. ان سان گڏ هن پنهنجي شامي، عراقي ۽ ٻين عربن کي به ذميوار ٺهرايو ٿي.
“اسان جي اڻ پڙهيل ۽ تنگ نظر مولوين، پنهنجو پاڻ کي مجاهد سڏڻ وارن ۽ Corrupt سياستدانن عام مسلمانن کي بيوقوف بڻائي رکيو آهي ۽ هو هنن جي دلين ۾ فقط نفرتن جو ٻج پيا ڇٽين. چوڏهن صديون اڳ جيڪو پيغام اسان کي قرآن ذريعي ۽ پياري پيغمبرﷺ ذريعي مليو، ان کي Distort ڪري پيش پيا ڪن آهي ڪو جو اسانجي ڀائرن کي غلط عقيدت مان ڪڍي اسلام جو صحيح ۽ سچو سبق ڏئي”
هن ٻڌايو ته هوءَ ان ڳالهه کي مڃي ٿي ته جيئن يهودين سان نازين ظلم ڪيا، مسلمانن سان به نا انصافيون ۽ ظلم ٿي رهيا آهن. يهودي انهن ڏکين ڏينهن مان نڪري آيا آهن ۽ دنيا کي ان ڳالهه تي قائل ڪيو اٿن ته سندن عزت ڪئي وڃي. اهو ڪم هنن علم ذريعي ڪيو آهي ۽ نه دهشتگردي سان. اهو ڪم هنن پورهيو ۽ محنت ڪري حاصل ڪيو آهي ۽ نه رڳو رڙيون ڪرڻ ۽ نعرا هڻڻ سان.
“ڇا توهان ڪنهن به هڪ يهوديءَ کي جرمنيءَ جي ڪنهن هوٽل ۾ آپگھاتي حملو ڪندي ڏٺو آهي؟” هن مونکان پڇيو ۽ پوءِ پاڻ ئي جواب ڏيندي رهي، “هرگز نه. اسان ڪنهن هڪ يهويءَ کي به عيسائين جو گرجا گهر تباهه ڪندي نه ڏٺو آهي. اسان هڪ يهوديءَ کي به Protest ڪرڻ لاءِ ماڻهن کي مارڻ جو طريقو اختيار ڪندي نه ڏٺو آهي. ڇا ڪنهن عيسائيءَ کان بدلو وٺڻ جو اهو طريقو آهي ته توهان هن جو عبادت گهر ڊاهي ساڙي ڇڏيو. اهو هن جي عبادت گهر سان گڏ توهانجي ملڪ جو به ته هيريٽيج (پراڻي عمارت) هو.” هن جو شايد سکرواري گرجا گهر ڏي اشارو هو، جنهن بابت دنيا جي ٽي وي اسٽيشنن تان خبرن ۾ اچي رهيو هو، جنهن جي هڪ صديءَ کان مٿي پراڻي عمارت ۽ ان جي در درين تي ٿيل ناياب ٽڪ جو ڪم ۽ هڪ جھوني لئبرري رات اندر ساڙي ڀسم ڪئي وئي.
“چند جاهل ماڻهو ان قسم جون غلط حرڪتون ڪري مسلمانن جي ميجارٽيءَ کي شرمسار ڪن ٿا،” هن چيو، “ڇا ان کي چئبو آهي اسلام جي خذمت؟ سچ پڇو ته اهڙن جاهل ماڻهن جي اهڙن بيوقوف ڪمن ڪري، اسان ٻين اڳيان منهن کڻي نٿا سگهون. رڳو اسان مسلمان آهيون منهنجو اشارو اڄ جي انهن شر پسندن ماڻهن ڏي آهي، جيڪي پنهنجي عقيدت جي حفاظت ۾ پرايا توڙي پنهنجا عبادت گهر ساڙين ٿا، معصوم انساني جانيون قتل ڪن ٿا، سفارت خانا ۽ لئبرريون تباهه ڪن ٿا. اهي طريقا اسان لاءِ ڪڏهن به تهتر نتيجا پئدا نه ڪندا....
“The Muslims must ask themselves what they can do for humankind, before they demand that humankind respect them.”