نيويارڪ ۽ مئن هٽن جي جھمپا لاهيري
- نيويارڪ ۾ ڪيترن ئي فلمي ۽ ٽي وي اداڪارن کان علاوه اديب ۽ شاعر پڻ رهن ٿا. فلمي اداڪارن ۽ ميوزڪ وارن سان منهنجي ايڏي دلچسپي ناهي، پر هي اهو شهر آهي، جتي اڄ کان 33 سال اڳ جڏهن هتي منهنجي ٽي چار سال لڳاتار اچ وڃ ٿيندي رهي ٿي ته سئم ليونسن يهودي ليکڪ سان مئن هٽن ۾ ملاقات ٿي هئي، جنهن جو هڪ مزاحيه مضمون جو ترجمو “سي ئي سندر ڏينهن......” ڪيو هوم ۽ .”خدا ڏي خط” ڪتاب ۾ ڇپيو هو. اهڙي طرح اڄ جي مشهور آمريڪن ليکڪا ايريڪا جونگ سان ملاقات ٿي هئي جنهن اڃان پهريون ڪتاب “فيئر آف فلائنگ” پئي لکيو، جنهن جو پڻ مون هڪ چئپٽر ترجمو ڪيو هو ۽ منهنجي ڪنهن ڪتاب۾ اچي چڪو آهي.
- وي ايس نائپال سان پهرين (1969ع) ڌاري سندس ڳوٺ ٽرنيڊاڊ ٻيٽ (ويسٽ انڊيز) تي ملاقات ٿي هئي، ان بعد 1972ع ۾ نيويارڪ ۾ ٿي. هن دفعي هڪ ٻي انڊين نسل جي رائيٽر جھمپا لاهيري سان براڊوي تي ملاقات ٿي. ٻڌو اٿم ته انگريزي ادب جا مشهور ليکڪ، سوسان سنتاگ، جوناٿن فرانزين، ڊون ڊليلو، ٿامس پنچان، سفران فوئر پڻ هتي ئي رهن ٿا.
- ڪجهه سٽون جھمپا لاهيري (Jhumpa Lahiri) بابت: جھمپا لاهيري بابت پنهنجي انڊيا جي سفرنامي “دهلي جو درشن “ ۾ به لکي چڪو آهيان. جھمپا بنگالي والدين کي 1967ع ۾ لنڊن ۾ ڄائي. جھمپا جو پيءُ اتي لئبريرن ۽ ٽيچر هو. جھمپا جي ڄمڻ کان ڪجهه سال پوءِ هو آمريڪا جي ننڍڙي رياست رهوڊي آئلنڊ تي لڏي آيا. Rhode آئلنڊ رياست آمريڪا جي اوڀر ۾ ڪنيڪٽيڪٽ ۽ مساچو سيٽ رياستن ڀرسان آهي. جھمپا جو بلوغت وارو زمانو اتي ئي گذريو ۽ بارنارڊ ڪاليج مان “انگريزي” ۾ B.A ڪيائين. ان بعد بوسٽن يونيورسٽي مان انگريزي لٽريچر ۾ M.A ڪيائين ۽ Renaissance ۾ ڊاڪٽوريٽ (Ph.D) ڪيائين. پاڻ ڪجهه وقت بوسٽن يونيورسٽي ۽ رهوڊي آئلنڊ اسڪول آف ڊيزائين ۾ ماستري پڻ ڪيائين.
جھمپا لاهيري اڄ ڪلهه نيويارڪ ۾ پنهنجي مڙس البرٽو ۽ پٽ اوڪٽاويو سان گڏ رهي ٿي. البرٽو جو اصل ملڪ گئاٽمالا آهي، پر هاڻ هو جھمپا وانگر آمريڪن سٽيزن آهي. جھمپا جا مون گهڻو اڳ آمريڪا جي رسالي The New Yorker ۾ ڪجهه مضمونَ پڙهيا هئا، جن جا عنوان هُئا، “The Third & Final continent”، سيڪسي ۽ The Temporary Power، ان بعد سندس پهرين ڪتاب Interpreter of Maladies جيڪو 1999ع ۾ ڇپيو هو. ان ڪتاب وڏي ڌوم مچائي ۽ ان تي کيس سن 2000ع ۾ پلٽرز انعام سان گڏ ٻيا به ڪيترائي ايوارڊ مليا ۽ راتورات سڄي دنيا ۾ مشهور ٿي وَئي.
جھمپا جو واسطو انڊيا، انگلينڊ ۽ آمريڪا ٽن ملڪن سان آهي، پر هوءَ پاڻ کي بي گهر سمجھي ٿي. “منهنجي ڪا به جنم ڀومي ناهي، انڊيا منهنجي والدين جو ملڪ آهي. آئون انڊيا ۾ نه ڄايس ۽ نه ئي پليس نپنيس، ان ڪري منهنجي ڪهاڻين ۾ انهن ماڻهن جون ڳالهيون آهن، جيڪي ملڪ بدر زندگي گذارين ٿا.”
مٿئين ڪتابَ کان علاوه سندس ٻيا به ڪتاب ڇپجي چُڪا آهن، جن مان هڪ India Holy Song آهي ۽ ٻيو جيڪو ويجھڙائيءَ ۾ ڇپيو آهي، ان جو نالو The Namesake آهي، جيڪو هڪ ناول آهي. هن ۾ ڪلڪتي بنگال کان لڏي ڪئمبرج (مساچوسيٽ) آيل هڪ نئين جوڙي جي شنوائين بابت آهي. هن ڪتاب تي اڄ ڪلهه فلم ٺهي رهي آهي، جنهن جي ڊائريڪٽر ميرا نير آهي ۽ ان جي اسڪرين پلي سوني تاراپوروالا ٺاهي آهي. هن فلم ۾ تبو، عربان خان ۽ ڪال پين (Kal Penn) ڪم ڪري رهيا آهن. جھمپا لاهيري اڄ ڪلهه هڪ نئين ناول تي پڻ ڪم ڪري رهي آهي.