نان ڊپلومئٽ جنرل صاحب سان ڪهڙا ويهي سور ليان
ملائيشيا جي هڪ ملئي دوست کي چيم اسان جي ماڻهن جو به توهان ملئي ماڻهن وانگر ائگريڪلچر سان واسطو آهي ۽ بنيادي طرح ڳوٺن ۾ رهڻ وارا آهيون. انگريزن طرفان آزادي ملڻ بعد توهان ته ترقي ڪئي، اسان اتي ئي آهيون.”
“پوءِ ان ۾ ڪنهنجو ڏوهه آهي؟” جواب بدران هن سوال ڪيو.
“ڪنهن جو ڏوهه آهي؟” مون هن کان سوال طور پڇيو.
“توهان جو ئي ڏوهه آهي. اسان جي ملڪ ملائيشيا کي جڏهن آزادي ملي ته اڌ کان وڌيڪ نمائندا ۽ وزير غير ملئي يعني چيني هئا. چيني پئسي وارا ۽ بزنيس مين هئا. زمينون، دڪان ۽ واپار تي هنن جو قبضو هو. اسان هاري ۽ گهٽ پڙهيل هئاسين. پوءِ اسان هر فيلڊ ۾ محنت ڪئي. اسان جا جيڪي نمائندا هئا، جيتوڻيڪ انهن ۾ به ڪيترا وڏيرا ٽائيپ ۽ سردار هئا، پر سڀني هن ڌرتيءَ ۽ ڌرتي جي رهواسين جي خدمت ڪئي. توهانجي ملڪ کي آزادي ملڻ وقت سڀ کان خوشنصيب توهان سنڌي هئائو جو سنڌ اسيمبلي ۾ نوي سيڪڙو کان مٿي سنڌي مير، پير، وڏيرا، سردار، نمائندا هئا، ويندي گذريل صدي جي آخر تائين پنجاهه سال کن توهان جا سنڌي وزير ۽ وزير اعليٰ رهيا، پوءِ به سڄي سنڌ ته ڇا انهن وزيرن جا ڳوٺ به نه سڌريا، ته ان ۾ ٻين کي ڏوهه ڇو ٿا ڏيو. توهان پٺتي ڇو رهجي ويا آهيو، ان جا سبب جيسين identify نه ڪندائو، تيسين بهتري آڻي ڪونه سگهندائو. ائين اکيون پوري ٻين کي ڏوهه ڏيڻ سان سڀ صحيح ڪونه ٿي ويندو. غور ڪندائو ته اڄ به توهان جي غريب عوام کي توهانجا پنهنجا ئي تباهه ڪري رهيا آهن..... پوءِ چاهي اهو توهانجو وڏيرو ۽ سردار هجي يا ڌاڙيل ۽ سرڪاري ڪامورو. اهي صحيح ٿي وڃن ته پوءِ ٻي ڪنهنجي ڪهڙي مجال جو اوهان ڏانهن اک کڻي ڏسي، پوءِ اها ملڪي طاقت هجي يا خارجي....”
چڱو جو جنرل صاحب جو ڪو ضروري فون اچي ويو ۽ هو ان ۾ اهڙو لڳي ويو، جو فون ڪرڻ بعد هن کي اها ڳالهه ياد نه رهي ته هن ڪو مونکان سوال ڪيو هو ۽ منهنجي ان قسم جي سوال جو جواب ڏيڻ کان جان ڇٽي ويئي ۽ هونءَ به جنرل صاحب سان هن وقت ڪهڙيون ويهي ڏکن دردن جون ڳالهيون ڪريان. جنرل جهڙو هڪ سفير جيڪو نان ڊپلومئٽ آهي، ان غريب جي ته پنهنجي ئي نوڪري پڪي ناهي. آمريڪا ۾ سفير ٿي رهڻ واري نوڪري ته ويتر ڪچي اٿس. مليحا لوڌي صاحبا ئي خوش نصيب هئي، جو هتي ڪجهه وڌيڪَ سالَ ڪڍي ويئي......