الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)
  • 4.5/5.0
  • 4433
  • 963
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيوهالا کان نيويارڪ

چڱو جو مون توهان کي جهاز گهمايو

رميش چيو ته آچر جو ڏينهن آهي، موڪل جو ڏينهن. ڪا جلدي ڪانهي، ان ڪري آرام آرام سان گاڏي هلائيندس، ان ڪري واشنگٽن پهچڻ تائين اڍائي ڪلاڪ لڳي ويندا. آئون رميش جو منهن ڏسڻ لڳس. هو بلڪل Cool ۽ ڪمپوزڊ لڳي رهيو هو. مڃان ٿو ته منهنجو واسطو پاڻيءَ جي جهازن (Ships) سان رهيو آهي، جيڪي سڀني ڪل جي سوارين کان آهستي هلن ٿا، پر نقشي تي ڏسڻ سان به اها idea ٿيو ٿي ويئي، ته رميش جي گهر کان ائٽلانٽڪ سٽي، فلڊلفيا ۽ بالٽيمور لتاڙي واشنگٽن تکو تکو پهچڻ ۾ به ٽي ڪلاڪ لڳيو وڃن، پر رميش پڪ ڪنهن سرڪس جي “موت جي کوهه” ۾ ڦٽ ڦٽي موٽر هلائي هوندي جو واقعي سندس اندازي مطابق واشنگٽن ايترو جلد پهچي وياسين. رستي تي پينسلوانيا جي شهر فلڊلفيا ۽ ميئريلنڊ جي شهر بالٽيمور جي هڪ ٻن گهٽين جو ڦيرو به ڪرايائين. سڄي واٽ اسان سنڌ ۽ ان جي مسئلن تي ڳالهائيندا رهياسين. پنهنجي ملڪ ۾ واندڪائي هوندي به اخبار پڙهي نٿي ٿئي، پر هتي سالن کان پرديس ۾ رهندڙ هي همراهه هر ڳالهه کان پاڻ کي ڪيڏو ته Update رکن ٿا! انٽرنيٽ ذريعي نه فقط اخبار جي هڪ هڪ خبر پڙهن ٿا، پر مختلف فورمن، سنگتن، Yahoo گروپن ذّريعي انهن تي ٽيڪا ٽپڻي به ڪن ٿا. سنڌ ۾ پاڻي جو مسئلو، صحت ۽ تعليم جو مسئلو، بيماري ۽ بيروزگاري جو مسئلو ... وغيره وغيره ... ان کان علاوه رسول بخش پليجو صاحب هئين ٿو چوي، ڊاڪٽر قادر مگسي ۽ بشير قريشي جو هي موقف آهي. تعليم ۽ ٽيچرن بابت لياقت عزيز هي حل بيان ڪيا آهن. انعام شيخ سنڌي ادبي بورڊ ۾ نئون ساهه ڦوڪيو آهي ... فلاڻا فلاڻا ڏسڻا وائسڻا ماڻهو نوڪري ۽ محنت ڪرڻ بدران NGO جو خيراتي پئسو هڙپ ڪري رهيا آهن.... قاضي ڀائرن ۽ راڄپر صاحب سنڌي جا چئنل کولي ماڻهن لاءِ وندر ۽ awareness پيدا ڪئي آهي..... وغيره وغيره. رکي رکي رميش جي موبائيل فون جي گهنٽي وڳي ٿي. هڪ ٻه دفعو اڳيان پويان جو جائزو وٺي فون کي ڪن تي رکيو ٿي، پر پوءِ اهو جوکم جو ڪم ڪرڻ بدران پنهنجي موبائيل فون ۾ تار Plug in ڪري ايئر فون ڪن ۾ وجھي ڇڏيائين. ياد رهي ته هتي ڊرائيونگ وقت فون کي هٿ سان کڻي ڪن وٽ جھلي ڳالهائڻ جي پابندي آهي، جو هڪ ته ڳالهائڻ ڪري ماڻهوءَ جو ذهن ڊرائيونگ کان هٽيو وڃي ۽ ٻيو ٻن هٿن بدران فقط هڪ هٿ اسٽيرنگ کي سڌو رکڻ ۽ ڪلچ بدلائڻ لاءِ وڃيو رهي.
هڪ دفعي ڪنهن جي فون اچڻ تي پنهنجي سهري جي طبيعت جو هن کي ٻڌائي، پوءِ مون بابت ٻڌائڻ لڳس ته مونکي واشنگٽن وٺيو پيو وڃي ۽ پوءِ ڪنن مان ear phone ڪڍي موبائيل فون منهنجي حوالي ڪندي چيائين، “منهنجو ڀاءُ ڊاڪٽر هريش ڪئرولينا کان آهي، توهان کي سڃاڻي ٿو.” خوش خير عافيت ڪرڻ بعد چيومانس ته توهان پڪ منهنجو ڪو ڪالم اخبار ۾ پڙهيو هوندو.
“اهو به پڙهندو رهان ٿو، پر توهان سا ملاقات به ٿيل آهي.” هن ٻڌايو. “ڪيئن ڀلا؟” مون حيرت مان پڇيو جو آئون نه ڪڏهن ڪنڌ ڪوٽ ويل هوس، نه ڪئرولينا رياست ۾.
“توهان اسان کي جهاز گهمايو هو. انهن ڏينهن ۾ آئون سنڌ ميڊيڪل ڪاليج ڪراچيءَ ۾ شاگرد هوس ۽ اتي جي هاسٽل ۾ رهندو هوس.” ڊاڪٽر هريـش ٻڌايو.
منهنجو جهاز جڏهن به ڪراچي ايندو هو ته ڪراچي واري Stay ۾ هڪ ته روزانو پنهنجن اديب دوستن کي جهاز تي گهرائيندو هوس، ته اچي جهاز ڏسن ۽ ماني به کائين. انهن ۾ ان وقت ڪراچي ۾ قمر شهباز، تاج بلوچ، شمشير الحيدري، مرحوم جعفري، نسيم کرل جن هوندا هئا. ان کان علاوه NED، ڪراچي يونيورسٽي، ڊو ميڊيڪل ڪاليج ۽ SMC جهـڙن تعليمي ادارن مان اندروني سنڌ جي شاگردن کي جهاز تي وٺي ايندو هوس، جيئن هو جهاز ۽ سامونڊي زندگي کان واقف ٿي، پاڻ نه ته پنهنجن ننڍن ڀائرن، سوٽن ماساتن کي هن نوڪري لاءِ اتساهه ڏيارين. تن ڏينهن ۾ جهاز ٺهڻ ۽ هلڻ جي ڌم لڳي پيئي هئي. هلائڻ وارن آفيسرن جي سڄي دنيا ۾ کوٽ هئي ۽ هاڻ هريش جهاز جي اها Visit ياد ڪري، مونکي پنهنجي رياست ۾ هن جو مهمان ٿي وڃڻ لاءِ زور ڀري رهيو هو.
“يار چڱو جو مون توهان جهڙن نوجوانن کي جهاز گهمايو ۽ مفت جي ماني کارائي توهان تي ٿڌو ٿورو ڪيو.” مون کلندي کيس وراڻيو، “حياتي رهي ته ٻي ڪنهن دفعي ضرور ملاقات ٿي ويندي.”
مون رميش کي ٻڌايو ته سندس پروفيسر ۽ نيويارڪ يونيورسٽي وارو Dean ڊاڪٽر الطاف ميمڻ به جڏهن ڪراچي ۾ BE ڪري رهيو هو، ته هڪ دفعي ميٺارام هاسٽل جي دوستن سان گڏ جپان کان آيل اسان جي جهاز تي آيو هو. مون کي ته ياد ناهي، جو خبر ناهي ڪير ڪير پيا ايندا هئا، پر پاڻ جتي ٿو ملي ته جهاز گهمڻ واري ڳالهه ٿو ڪري، تنهنجي ڀاءُ ڊاڪٽر هريش وانگر ڊاڪٽر الطاف ميمڻ اڄ ڏينهن تائين خبر ناهي ڪيترن هوائي ۽ پاڻي جي جهازن ۾ سفر ڪري چڪو هوندو، پر هن کي به اڄ تائين اهو ٻاروتڻ وارو جهاز گهمڻ وارو واقعو ياد آهي ۽ ان مان متاثر آهي. اسانجو ڪئڊٽ ڪاليج جو انگريز پرنسپال ڪرنل ڪومبس ان ڪري چوندو هو ته ٻار کي هميشه ننڍي هوندي اهڙيون شيون، شهر ۽ فيڪٽريون، ڪارخانا ڏيکارڻ کپن جو ان عمر ۾ هو صحيح معنيٰ ۾ enjoy ڪري ٿو.