الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)

4.5/5.0
4433
963
آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
الطاف شيخ
ڇاپو پھريون

ڪهڙي شيءِ آهي جيڪا آمريڪا ۾ نٿي ملي!

اوي نل اسڪول کان پوءِ ثمير گاڏي ساڄي پاسي موڙي سينٽ جارج ايوينيو تي آيو. کاٻي پاسي ومپي آئيس ڪريم وارن جو دڪان ۽ فرنيچر جو دڪان Home Dept هو ۽ ساڄي پاسي هتي جا ڪجهه چين اسٽور .... ڪي مارٽ، وال مارٽ، ٽارگيٽ، اولڊ نيوي ۽ جيسي پيني جهڙا. آمريڪا جا ڪي ڪي دڪان ڏسي تڏهن به جڏهن آئون چاليهه سال کن اڳ آمريڪا ۾ پهريون دفعو آيو هوس ۽ هاڻ به تعجب لڳي ٿو. ڇا ته سامان جي ورائٽي ۽ ايراضيءَ جي حساب سان هي دڪان وڏا آهن. جپان، هانگ ڪانگ، ڪوپن هيگن ۽ سنگاپور جهڙا ملڪ چاهين ته به نٿا کولي سگهن، جو اتي پٽ (زمين) جي کوٽ آهي. هڪ دفعي گهر جي ضرورت لاءِ پاني، پيچ ڪش ۽ مترڪي جهڙن اوزارن خريد ڪرڻ لاءِ هيمون هن “هوم ڊيپوٽ” دڪان ۾ وٺي آيو هو. اندر هلندي ائين ٿي لڳو ڄڻ کٽندو ئي ڪونه. منجھس سئي سڳي ۽ پاڻيءَ جي پمپ کان وٺي ٽرئڪٽر ۽ ڪاٺ جي ٺهيل گئريج وڪري لاءِ موجود هئي. پاني (Spanner) ۽ روات (File) کان وٺي هرقسم جا ڀتين، ڇتين ۽ درن درين کي ڪرڻ جا رنگ، روغن ۽ انهن سان واسطو رکندڙ سامان موجود هئا. گهر ۾ وڇائڻ لاءِ گلم ۽ غاليچن کان وٺي ڇٻر تي رکڻ جا ٻارن جا جھولا ۽ ٽيبل ڪرسيون موجود هيون ۽ هن قسم جو دڪان سڄي شهر ۾ فقط هڪڙو نه آهي، پر ڪجهه ميلن بعد اهڙا دڪان نظر اچن ٿا. اهوئي حال هتي جي ٻين چين اسٽورن جو آهي جن ۾ اولڊ نيوي، ڪي مارٽ، وال مارٽ ۽ جيسي پيني جهڙا اچي وڃن ٿا. اهوئي حال اسانجي انڊين پاڪستاني دڪانن جو پڻ آهي. ڪو زمانو هو يعني اڄ کان چاليهه کن سال اڳ وارو (جڏهن 1968ع کان اسان آمريڪا پهريون دفعو اچڻ شروع ڪيو) جو آمريڪا ۾ رهندڙ ننڍي کنڊ جي ماڻهن آچار، چٽڻين، ڳڙ، هئڊ، لونگ، ڦوٽن، نان، پورين، ويلڻ ۽ تَوَن جهڙين شين جو سوچي به نٿي سگهيو. اسان جي جهاز جو آمريڪا ڏي اچڻ جو ٻڌي انهن ڏينهن ۾ آمريڪا ۾ موجود اسان جا سڃاڻون: مير مبارڪ ٽالپر، نور احمد نظاماڻي، ڊاڪٽر خورشيد چنا (مئڊم امينا خميساڻي جي ڀيڻ)، واصف امام، آغا خداداد خان، ڪاماري شريف وارو پير حميد ۽ ٻيا ڄاڻو سڃاڻو همراهه فرمائش ڪندا هئا ته پاڪستان کان اچون ته هنن لاءِ آچار، مُستي، باسمتي چانور، سَيون ۽ ٻيون اهڙيون شيون وٺي اچون، جن جي آمريڪا ۾ ملڻ جو ڪو تصور به نٿي ڪري سگهيو. وڌ ۾ وڌ ڪجهه گرم مسالا آمريڪا جي ڏاکڻين رياستن ٽيڪساز ۽ نيو اورلينس وغيره ۾ اسپيني دڪاندارن وٽ مليا ٿي.. ۽ هاڻ؟ هاڻ ته سائين ننڍي کنڊ ۾ ايران توڙي، افغانستان جي ڪهڙي شيءِ آهي، جيڪا آمريڪا ۾ نٿي ملي. وڏن شهرن ۾ ته ڇا، پر ڳوٺ ڳوٺ جي دڪان ۾ ملي ٿي. اسانجي ديسي دڪانن تي ته ڇا پر هتي جي مڪاني گورن جي دڪانن تي به انڊيا کان روز تازيون پڪي پڪايون روٽيون، نان، نمڪو کان وٺي ڪاٺ جون صندليون، ٻهارا ۽ لوٽا ملن ٿا. سبزي منڊي، ديسي بازار، دانا بازار جهڙن نالن وارين سپر مارڪيٽن ۾ ته انڊيا ۽ پاڪستان جي هر برانڊ جا مسالا، چانور، ڊرائي فروٽ ۽ اهڙن قسمن جون داليون، ٻج، اسٽيل ۽ اليڪٽرڪ جا انڊين ٿانو ۽ مشينون، اگربتيون، ميڻ بتيون، ڏيا، لالٽين، چپاتيون ۽ نان رکيا آهن. اسان جي ملڪ ۾ ته ڇا پر سنگاپور ۽ دبئيءَ ۾ به اهڙي اوچي ورائٽيءَ ۾ شيون نظر نٿيون اچن ۽ سخت مقابلي جي ڪري سندن قيمتون به خاص نه آهن. شان باسمتي چانور پنج ڪلو 6 ڊالرن يعني 360 رپين جا، جو اڄ ڪلهه 60 رپئي في ڊالر آهي. مڱن جي دال 45 رپئي ڪلو، ڪارا چنا 45 رپيا ڪلو، بصر 25 رپئي ڪلو، ٽماٽا 30 رپيا ڪلو، بيسڻ 60 رپيا ڪلو، ٽپال چانهه 250 رپيا ڪلو، گهريچي گيهه 300 رپيا ڪلو، ڳڙ 60 رپيا ڪلو، شان مصالحا 30 رپيا پئڪٽ وغيره. هتي جي مهانگائيءَ جي لحاظَ کان اهي قيمتون گهڻيون نه آهن، جڏهن ته پاڻيءَ جي بوتل ئي هڪ ڊالر (سٺ رپين) جي آهي چانهه جو ڪوپ يا مڪئيءَ جو سنگ هڪ ڊالر جو آهي ۽ ٻي ڳالهه ته هتي جيڪا به شيءِ ملي ٿي اها اعليٰ جنس جي آهي. چانور هجن يا داليون، ويندي مسالا ۽ ڳڙ پڻ! ڇو جو هتي مقابلو ايڏو سخت آهي جو ساڳي شيءِ ڏهه ڪمپنيون موڪلين ٿيون، پوءِ وڪرو انهن جو ٿئي ٿو جنهن جي سٺي ۽ مناسب اگهه تي شيءِ آهي. مثال طور چانور ئي ٿا ڏسجن ته خبر ناهي ڪيترين ڪمپنين جون ڳوٿريون رکيون آهن ۽ نه فقط گراهڪ پر دڪاندار به چاهي ٿو ته سٺي شيءِ رکان، نه ته گراهڪ هڪ خراب شيءِ جي ڪري ٻيون به نه وٺندو ۽ ڀرواري دڪان ۾ هليو ويندو. مٿيون قيمتون اوڪ ٽري روڊ جي هڪ دڪان (نمبر 19 – 1317) جون Sale Price آهن. هن سپر مارڪيٽ جو پهرين “صبح لڪشمي” نالو هو، پر هاڻ “Dessi Bazzar” آهي.
هتي مٺائي ۽ نمڪو (سموسا، رول، پاپڙ، نمڪ پارا وغيره) جا پڻ ڪيترائي دڪان آهن. نه ته اهي شيون ڪڏهن ڪو چوڏهن چنڊ وطن کان ايندو هو ته پاڪستان کان آڻيندو هو. آئون هن ڀيري حيدرآباد جي برهاني بيڪريءَ جون نان ختائيون ۽ ڪيڪ ثمير ۽ هيمون جن لاءِ آمريڪا وٺي آيو هوس، پر هتي جي انڊين دڪانن ۾ انڊيا جي ڪيڪن، بسڪيٽن ۽ نان ختائين جي ورائٽي ۽ تازگي ڏٺم ته حيرت ٿي. خبر پيئي ته ڪيترون ئي شيون روزانو انڊيا کان اچن ٿيون، جو روزانو بمبئي يا دهليءَ کان نيويارڪ ڊئريڪٽ فلائيٽ آهي.