الطاف شيخ ڪارنر

نيوهالا کان نيويارڪ

مون 1968 کان 1972 تائين ڪيترائي جهاز آمريڪا جي اوڀر وارن بندرگاهن ، ڪئناڊا ۽ هيٺ ويسٽ انڊيز جي بندرگاهن ڪيوبا، ٽرنيڊاد ۽ جئميڪا کان برمودا، بهاما ۽ برازيل ۾ هلايا. اٽڪل 35 سالن بعد آئون وري انهن بندرگاهن ۾ ويس...پر هن ڀيري پاڻي واري جهاز بدران هوائي جهاز، ريل گاڏين ۽ بسين ڪارن ۾. هي ڪتاب انهي سفر جو احوال آهي.
(الطاف شيخ)
  • 4.5/5.0
  • 4433
  • 963
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيوهالا کان نيويارڪ

واشنگٽن ۾منور لغاريءَ وٽ وڃڻ جو ارادو

واشنگٽن ۾ مهراڻ يونيورسٽي جي تعليم يافته انجنيئر منور لغاريءَ سان به ملاقات ٿي. هو گذريل ڏهاڪو کن سالن کان واشنگٽن ۾ جلاوطنيءَ جي زندگي گذاري رهيو آهي ۽ سنڌي ورلڊ انسٽيٽيوٽ جو باني ۽ ايگزيڪيوٽو ڊائريڪٽر آهي. هتي آمريڪا اچڻ تائين، مون کي هتي جي سنڌين جي مشهور ائسوسيئيشن “سانا” ۽ انگلينڊ جي سنڌي ورلڊ ڪانگريس SWC جي ٿوري گهڻي ڄاڻ ضروري هئي، پر منور لغاري جي WSI کان اڻواقف هوس. منور بابت پنهنجي ڀاڻيجي ڊاڪٽر مشتاق ميمڻ کان اها واقفيت ضرور ٿي هئي ، ته هنن هڪ ئي گروپ ۾ مهراڻ مان گرئجوئيشن ڪئي ۽ سال ڏيڍ اڳ جپان ۾ ڊاڪٽر مشتاق وٽ رهيل هوس، ته منور جو هن وٽ آمريڪا کان فون ايندو رهندو هو. جپان ۽ آمريڪا جي وچ ۾ فون تي ڳالهائڻ اهم ڳالهه نٿي سمجھي وڃي جو جپان ۽ آمريڪا جي وچ ۾ ٽيليفون جو رابطو سڀ ۾ سستو آهي، ويندي حيدرآباد کان هالا ڳالهائڻ به مهانگو آهي. سو جپان ۾ هر پاڪستاني پنهنجي ملڪ گهٽ پر آمريڪا ۾ رهندڙ ڳوٺائين، هم وطنين، ڪلاس ميٽن سان ڪچهريون ڪندو رهي ٿو ۽ ٻنهي ملڪن جا ماڻهو هڪ ٻئي جي ملڪن ۾ تعليم، نوڪري، سيمينار اٽينڊ ڪرڻ جي سلسلي ۾ ايندا ويندا رهن ٿا. ڊاڪٽر مشتاق ميمڻ به ڪجهه مهينا اڳ جپاني آفيس جي طرفان آمريڪا جي ٽوئر دوران هڪ ڏينهن منور لغاريءَ وٽ به رهي ويو هو ۽ هاڻ مونکي فون ڪري رهيو هو ته آئون واشنگٽن ۾ منور لغاريءَ سان نه فقط ملان پر رهان به ان وٽ.
ڊاڪٽر مشتاق کي خبر آهي، ته هڪ ڌارئين وٽ خاص ڪري ان ماڻهوءَ وٽ رهڻ ۾ آئون Uneasy تڪليف محسوس ڪريان ٿو، جيڪو گهڻي Show وارو هجي، ڇو جو پوءِ منهنجي پنهنجي ذاتي آزادي ختم ٿيو وڃي ۽ هر وقت ماڻهو ان خوف ۾ رهي ٿو ته هو ائين هلي جيئن ميزبان چاهي. مون اها Situation هميشه Ideal محسوس ڪئي آهي، جنهن ۾ مونکي ڪو ڪنڊ پاسو ملي وڃي ۽ مقرر وقتن تي پر تڪلف ست رڇي ملڻ بدران فرج ۾ ڊبل روٽي، جيم ۽ بيضو پيو هجي، جنهن وقت موڊ ٿئي ته ڪجهه کائڻ خاطر بنا ڪنهن وقت وڃائڻ جي ڊبل روٽيءَ تي مکڻ ذرو هڻي کائي ڇڏجي. گهمڻ ڦرڻ ۾ به آزادي مليل هجي، جيئن ڪٿي پنڌ ڪٿي بس يا ٽرين ۾ آزاد رلندو رهجي، جنهن وٽ وڻي بيهي خبر چار ڪجي ۽ جي لکڻ لاءِ يڪدم گهڻو مواد ملي وڃي، ته واپس پنهنجي ٺڪاڻي تي موٽي، ان کي پني تي Points ذريعي ئي سهي download ڪجي، ڇو جو رڳو مستقل هلڻ، گهمڻ، ملڻ، خبرون ڪرڻ ۽ انهن کي پني تي يا ٽيپ رڪارڊر تي preserve نه ڪرڻ، مونکي پريشان ڪريو وجھي، ته هيڏو مواد هٿ ڪرڻ بعد ان کي Save نه ڪرڻ سان ضرور ڪجهه نه ڪجهه ضايع ٿي (وسري) ويندو ۽ پوءِ اهڙي گهمڻ ۽ ملاقاتون ڪرڻ مان ڪهڙو فائدو.
۽ هاڻ ڊاڪٽر مشتاق هڪ طرف ٽوڪيو کان مونکي فون ڪندو رهيو ته آئون جڏهن آمريڪا اچي نڪتو آهيان،ته سندس ڪلاس ميٽ منور سان ضرور ملان ۽ ٻئي پاسي واشنگٽن کان منور لغاري پاڻ به فون ڪندو رهيو ته آئون هن وٽ ضرور مهمان ٿيان. هن جو ارادو WSI طرفان مون سان شام ملهائڻ جو هو.
“يار جيڪڏهن تون مونکي پر تڪلف دعوتن لاءِ گهرائڻ ٿو چاهين، ته پوءِ ته اچڻ لاءِ منهنجو انڪار ئي سمجھه.” مون ٻڌايومانس.
“ڀلا توهان ائين ئي اچي گهمي وڃو.” منور فون تي چيو ۽ مونکي نيو جرسي مان وٺڻ لاءِ پاڻ پئي آيو.
“آئون دراصل دعوتون کائڻ ۽ آمريڪا گهمڻ جي ارادي سان نه آيو آهيان.” مون کيس ٻڌايو، “آئون اهي اهي بندرگاهه ڏسڻ ٿو چاهيان، جتي اڄ کان 33 سال کن اڳ تائين چار سال کن آئون جهاز هلائيندو رهيس. سو ان حساب سان بالٽيمور، فلڊلفيا، واشنگٽن کان نيو اورلينس، هوسٽن وغيره جتي ڪٿي وڃڻ چاهيان ٿو ۽ اتي رهندڙ هم وطنين جو حال احوال معلوم ڪرڻ ٿو چاهيان، ته ان وقت ۽ اڄ ۾ ڪيڏو فرق آيو آهي.”
“پوءِ ته واشنگٽن ضرور اچ.” منور چيو، “هتي توهان کي ڪيترائي وطن جا سڃاڻو ملندا.” ان وقت منور جي اها ڳالهه مون چرچو سمجھي، پر پوءِ خبر پيئي ته هن صحيح ٿي چيو.
آمريڪا لاءِ نڪرڻ کان اڳ سانا (سنڌي ائسوسيئيشن آف نارٿ آمريڪا) وارن واشنگٽن ۾ ٿيندڙ سندن سالياني گڏجاڻي جي دعوت ڏني هئي، ته اهي ٽي ڏينهن آئون هنن سان گذاريان ۽ سنڌي ادبي نشست ۾ “سفرنامي” جي حوالي سان مقالو به پڙهان. هڪ ٻه دفعو سانا پاران سائين عزيز ناريجو ۽ ڊاڪٽر سرفراز ميمڻ صاحب پڪ به ڪندو رهيو، پر پوءِ هنن طرفان خاموشي ڏسي مون سمجھيو ته شايد ڪم ايترو Serious ناهي، پر هاڻ نيوجرسيءَ ۾ ابراهيم چنا صاحب جن جي گهر هڪ دعوت ۾ سندس پٽن خالد چنا ۽ مسعود چنا (بشو) جيڪي SANA جا نه فقط پراڻا ميمبر آهن، پر ان جي ورڪنگ ڪميٽيءَ تي به آهن، انهن ٻڌايو ته نيويارڪ ۽ نيوجرسي جا سڀ سنڌي SANA جي فنڪشن لاءِ ٽن ڏينهن جي موڪل ڪري واشنگٽن وڃن پيا ۽ مونکي ته ضرور هلڻو آهي، جو هنن جي ڇپيل پروگرام موجب مونکي مقالو به پڙهڻو آهي. ان بعد جڏهن منور لغاري جو فون آيو ته مون کيس واشنگٽن هلڻ جو پڪو پهه ٻڌايو.
“پر هينئن ڪر.” مون منور کي صلاح ڏني، “آئون به هتان ڏسندو رهان ٿو، توهان به ڏسندا رهو، جيڪڏهن ڪو سڃاڻو هتان نيوجرسي کان واشنگٽن وڃڻ وارو هجي، ته مونکي ٻڌائجو ته آئون هن سان گڏ ڪار ۾ هليو اچان.”
“اها به ڳالهه صحيح آهي.” منور چيو. ٻئي ڏينهن آئون خالد چنا وارن جي اسٽور تي ويس ته خالد کي به ٻڌائي ڇڏيم ته هفتي ڏيڍ اندر ڪنهن جو فلڊلفيا يا بالٽيمور پاسي وڃڻ ٿئي ته ٻڌائين، جيئن پوءِ باقي واشنگٽن تائين آئون پاڻ ئي هليو وڃان.