سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

1.4 اسين نون ارادن سان صبح جي شروعات ڪريون ٿا

اخوت جي شروعات مارچ 2001ع ۾ بي حد نهٺائي، نوڙت ۽ ماٺ مٺيءَ ۾ ٿي. قرض، اهي به وياج کانسواءِ ۽ وري مسجد ۾ ويهي ڏيڻ. خدمت کي ڌنڌو ڪرڻو ڪونهي، پاڻ پڏائڻ کان پري رهڻ، ڌارين کان ڪجهه به نه وٺڻ، هر اصول مختلف، هر ڳالهه اُبتي.
انوکھی وضع ہے سارے زمانے سے نرالے ہیں،
یہ عاشق کون سی بستی کی یا رب رھنے والے ہیں۔
مائڪرو فنانس جو مشهور ماهر ميلڪم هارپر، لنڊن مان خاص سيڙجي اهو ڏسڻ آيو ته اسين ”مائيڪروفنانس“ جي نالي تي ڇا پيا ڪريون. جڏهن هو مسجد ۾ پهتو ۽ ان نظام کي ڏٺائين ته چوڻ لڳو: مونکي حيرت ان ڳالهه جي ڪونهي ته ”اخوت“ مائيڪرو فنانس جي لاڳو اصولن کي ٽوڙيو آهي. پر حيرت اها اٿم ته ان هوندي به اها ڪاميابيءَ ڏانهن وڌي رهي آهي. ان ڳالهه کي يارهن سال گذري چڪا آهن، اڄ ”اخوت“ ان هنڌ تي آهي، جو ان جا پڙاڏا هارورڊ يونيورسٽي ۾ ٻڌڻ ۾ اچن ٿا. ايثار ۽ قرباني، جذبي ۽ ولولي ۽ روايتن جو خوبصورت استعارو، پر اهو سڀ ڪجهه ڪو ائين ته نه ٿيو آهي.
آئون پٺيان مُڙي ڏسان ٿو ته گهڻو ڪجهه ياد ٿو اچي. ڪيترائي يار دوست، حريف، ساٿي ۽ سڏ ۾ سڏ ڏيندڙ، ان مان گڏ ڪجهه عجب جهڙا واقعا پڻ. چنيوٽ جي اها رنڙ عورت، جنهن جا لکين روپيا وياڄ جي بلي ٿي ويا ۽ سندس آخري سهارو سندس گهر به وياڄ خورن جي حوالي ٿيڻ وارو هو. لنڪ ماڊل ٽائون روڊ تي ڦوڪڻا وڪڻندڙ اهو همراه، جنهن جو واسطو ”حافظ آباد“ سان هو، قرض وٺي سدائين جي لاءِ گم ٿي ويو. ”ڪوٺا پنڊ“ وٽ ”مُلواري پراٺا هائوس“ جو ڪيپٽن، جيڪو ڀيڻ جي شادي جو ڏٽو ڏيئي قرض وٺي اهڙو ته ويو جو وري واپس نه وريو، پرنٽنگ پريس جو نابينا حافظ صاحب، جنهن گهرجي مسواڙ ڏيڻ جي بهاني ڳچ رقم ورتي ۽ وري واپس نه ڪئي. شاد باغ جي اها رهاڪو عورت، جنهن ڪاروبار جي نالي مدد گهري ۽ پوءِ انهن پئسن مان ٽڪيٽ خريد ڪري جرمني پهچي ويئي. اهڙا ۽ ان قسم جا ڪيترائي واقعا، اُن سفر ۾ سکڻ جو هڪ ڊگهو عمل هو.

اک عمر چاھی کہ گوارا ہو نیش عشق،
رکھی ہے آج لذت زخم جگر کہاں۔