سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

6.14: منهنجي ڳوڙهن جو ازالو ته ممڪن ڪونهي

ملتان، لوڌران ۽ بهاولپور... اهي ته اخوت جون جايون آهن.
ملتان، اوليائن جو شهر، درويشن جو بسيرو، حضرت بهاؤالدين ذڪريا، شاه رُڪن عالم، شاهه شمس تبريز، حضرت موج دريا، حضرت شاه گرديز، اها زمين ڪهڙين ڪهڙين هستين جي قدم گاهه بڻي. بخارا، گيلان، گرديز، ڪرخ، بسطام، نيشاپور... الائجي ڪٿان ڪٿان اهي هيرا موتي اچي هتي پهتا.
هن شهر ۾ اخوت جو قافلو سيپٽمبر 2007ع ۾ پهتو. ڊاڪٽر غلام مصطفيٰ ۽ ڊاڪٽر افتخار احمد شروعاتي ساٿي بنيا. پوءِ سيد اعجاز شاهه، فيصل سعيد، افضل سپرا. قافلو وڌندو ويو. هاءِ ڪورٽ جي پاڇي ۾ گيلاني پاڙو آهي. ڊاڪٽر غلام مصطفيٰ اتي ئي رهي ٿو. ان جي هڪ موڙ وٽان ڪم شروع ٿيو. پهرين ته اهو ڪم سست رفتاريءَ جو شڪار هو، محنت ۾ ڪمي هئي يا وسيلا گڏ نه ٿيا. ڪجهه نامهربان ماڻهو به آڏو ايندا رهيا. پر سوڀ ته سدائين همت وارن جي ٿئي ٿي. اخوت جو هڪ بهترين ساٿي ثقلين رضا پنهنجي محنت ۽ مڙسي سان حالتن کي درست رخ طرف وٺي آيو. هن وقت ان شهر ۾ ست آفيسون آهن. ڊاڪٽر غلام مصطفيٰ ۽ اعجاز شاهه جهڙا درمند ساٿي گڏ آهن. سندن چوڻ آهي ته هاڻ واپسي جي ڪا به واٽ ڪونهي. هو سچ ٿا چون، نيڪي جي سفر ۾ واپسيءَ جي واٽ نه هوندي آهي. ملتان سچائي جو مرڪز به آهي. ته سياست جو به. پر اخوت سياست کان مٿاهين رهي آهي. هڪ ڀيري جاويد هاشميءَ مسجد ۾ اچي ڪم ڏٺو ۽ دعا ڏيڻ کانسواءِ رهي نه سگهيو. شاهه محمود قريشي سدائين جيان سرپرستي جو وعدو ڪيو. سندس مدد ڪنهن موڙيءَ کان گهٽ نه آهي. کيس ڏسي مخدوم سجاد حسين قريشي جي ياد ٿي اچي، جيڪو درگاه بهاؤالدين ذڪريا جو سجاده نشين به آهي ته پنجاب جو اڳوڻو گورنر به. جنهن الائجي ڪيترائي ڀيرا گلي لڳائي دعائن جي خلعت عطا ڪئي 2010ع جي ٻوڏ دوران سنڌو درياهه جي لهرن ڪيترائي قهر ڪيا. اها ئي ٻوڏ اسان کي راجن پور ۽ نو شهري جيان مظفر ڳڙهه وٺي وئي. هينئر مظفر ڳڙهه اخوت جو اهم مرڪز آهي.
لوڌران ته اسين گهڻو اڳ پهچي چڪا هئاسين. جهانگير ترين کي خبر پئي ته هن ساٿ ڏيڻ ۾ دير ئي نه ڪئي. لوڌران پائلٽ پراجيڪٽ جي نالي سان هو. ان علائقي ۾ ڪافي عرصي کان ڪم ڪري رهيو آهي. برڪت رياض، نعيم حيدر ۽ خالد وڙائچ، جهانگير ترين جا به ساٿي آهن ته اخوت جا پڻ. شعيب سلطان جڏهن اهو ٻُڌو ته چوڻ لڳو: ترقي جا ڪم ننڍا ننڍا ٻيٽ آباد ڪرڻ جي ڪوشش آهن. جڏهن اهي ٻيٽ هڪ ٻئي سان گڏبا ته غربت جو سمنڊ سُڪي ويندو. ڪنڌي ائين ئي ته ويجهي نٿي اچي. هماليا ۽ هندوڪش جي دامن کان وٺي ٿر جي ريگستانن تائين. خود شعيب صاحب به ته اڻ ڳڻيا ٻيٽ آباد ڪيا آهن. رورول سپورٽ پروگرام سندس ئي محنت جو ته ڦل آهي.
بهاولپور ۾ اخوت جي شروعات آگسٽ 2010ع ۾ ٿي. ريگستان جي هنج ۾ هي شهر به ته ڇا شهر آهي. ڄڻ صبح جي ٿڌڙي هير، چوڏس سڳنڌ پرکڻ آئي هجي. چوڌري محمد علي، رائو طارق، سميع الله چوڌري، محمد اظهر ۽ بليخ الرحمان ڪهڙا ته گُڻائتا همراهه آهن. انهن ئي ساٿين سان گڏ اسين ”حمايتان“ نالي هڪ ڪچي وسندي ۾ گهڙياسين. هاڻ ته اهو ڪم ڏهن هزار ڪٽنبن تائين پهچي چڪو آهي. آئون جڏهن پهريون ڀيرو بهاولپور پهتس ته هڪ عجيب دنيا مون تي ظاهر ٿيڻ لڳي. محبت ماڻهن سان نه پر شهرن سان به ٿي ويندي آهي. گس، گهيڙ، گهٽيون، گهر ۽ گام به دلين ۾ لهي ويندا آهن. هي به ڪو اهڙو شهر هو. ان شهر جي ڪهاڻي سڀ کان پهرين مون پنهنجي سهري سردار منظور احمد لغاري کان ٻڌي، جيڪو ٻن سالن تائين هن شهر جو ڊپٽي ڪمشنر رهيو هو. ٻي راوي جو نالو احمد غزالي هو. هن کان وڌيڪ ڪو ٻيو خوش زبان هوندو به ڇا؟ احمد غزالي ڳالهائي نٿو، پر جادو ٿو ڪري. هن انهن گهٽين، گهيڙن، رستن کي مصوري جا ورق بنائي ڇڏيو. بهاولپور کانپوءِ ايندڙ منزل رحيم يار خان ۽ پوءِ سنڌ جي عظيم ڌرتي آهي. منهنجي ڳوڙهن جو ازالو نه بد خشان نه حجاز آهي. اهو ٻيڙو جيڪو داتا جي نگري کان روانو ٿيو، اهو شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي سرزمين تائين پهچندي ڪا گهڻي دير نه لڳائيندو.