5.28: اخوت يونيورسٽي
آئون طارق خان کي ٻڌائي رهيو هوس ته يونيورسٽي جو خواب ڪو نئون خواب نه آهي. اهو خواب به اخوت سان گڏ گڏ وڌندو رهيو. ويهه سال اڳ آئون آمريڪا ۾ ’مونٽي چيلو ‘جي وزٽ تي ويس ته ان خواب پهرين ڪرَ موڙي. مونٽي چيلو آمريڪا جي ٽي صدر ٿامس جيفرسن جي رهائش گاهه هئي. هن پنهنجي زندگي جا پڇاڙڪا ڏينهن هت ئي گهاريا ۽ پوءِ هت ئي دفن ٿيو. مونٽي چيلو ۾ هڪ ڪتبي تي ٿامس جيفرسن جي هي لکت لکيل آهي. ”آئون آمريڪا جو صدر رهيس ۽ منهنجي خواهش اها هوندي ته آئون هڪ اهڙي شخص طور سڃاتو وڃان، جيڪو هڪ يونيورسٽي جو باني هو.“... ۽ ائين آمريڪا جي مشهور ”يونيورسٽي آف ورجينيا“ جو وجود عمل ۾ آيو. ترقي جو رستو به شايد اهو ئي آهي. عارضي تبديلي آڻڻي هجي ته ڪنهن ڪاروبار جي لاءِ موڙي فراهم ڪريو ۽ دائمي تبديلي آڻڻي هجي ته ان جو رشتو قلم، ڪاغذ ۽ ڪتاب سان ڳنڍيو. مونٽي چيلو جي سفر کانپوءِ اخوت يونيورسٽي جو خواب به زندگيءَ جو حصو بنجي ويو. هڪ اهڙي درسگاهه جو خواب، جتي علم کي ڌنڌو نه سمجهيو وڃي، جتي اهي ٻارڙا پڙهن، جن وٽ ايترا وسيلا به نه آهن، جو هو پهرين سيمسٽر جي في ئي ڏيئي سگهن. عبدل ۽ راشد، انهن جو به اهو حق آهي ته هو به اعليٰ تعليم پرائي سگهن. غربت جي زنجير ڇنڻ جي لاءِ تعليم ئي ته اصل هٿوڙو آهي. بارڪ حسين اوباما جيڪڏهن هارورڊ نه پهچي ها ته آمريڪا جو صدر بنجي نه سگهي ها.
يونيورسٽي جو سپنو مون کي پنجاب جي چيف سيڪريٽري ناصر محمود کوسي وٽ وٺي آيو. سول سروس ۾ ماڻهو ان کان وڌيڪ ٻيو نٿو گهري. مون ساڻس ذڪر ڪيو، مونکي لڳو ته سندس شوق مونکان به ٻه رتيون سرس آهي. هن هڪ گهڙي به دير نه ڪئي ۽ منهنجي مڪمل مدد ڪرڻ جي حامي ڀريائين. آخري منظوري جي لاءِ ڳالهه پنجاب جي وڏي وزير تائين پهتي. اخوت يونيورسٽي جي رٿا جڏهن ڪيبنيٽ گڏجاڻي ۾ پهتي ته ان جي حق ۾ جيڪو پهريون آواز اُٿيو، اهو ڪو ٻيو نه پر پنجاب جي وڏي وزير شهباز شريف جو ئي هو. هن اخوت جي خدمتن کي واکاڻيو ۽ اخوت جي باري ۾ سٺن خيالن جو اظهار ڪيو ۽ بنا دير جي زمين ڏيڻ جو اعلان ڪيو، اسان کي حڪومت کان ٻيو ڪجهه گهريو به نه هو. گڏجاڻي ۾ موجود هڪ صاحبلوڪ اعتراض واريو ته وڏي وزير چيو... پئٽرول پمپن ۽ سي.اين.جي اسٽيشنن جي لاءِ ته زمين ورهائجي ٿي، ان تي ته اوهين ڪو اعتراض نٿا ڪريو، پر تعليم جي لاءِ آواز اٿي ٿو ته اوهين اعتراض ٿا ڪريو. ان کانپوءِ بحث جي وڌيڪ ڪا گنجائش ئي نه رهي. وزير اعليٰ ۽ چيف سيڪريٽري ٻنهي جو حڪم هو ته زمين جي ڏيڻ ۽ هڪ گهڙي جي به دير نه ڪئي وڃي. هيڏانهن اسان جو عزم آهي ته ڪجهه ئي سالن ۾ يونيورسٽي جي شروعات ٿي ويندي. اسان جو اهو به عزم آهي ته ان يونيورسٽي ۾ شاگردن کان نالي ماتر في ورتي ويندي. بس يونيورسٽي جو هڪ بئنڪ اڪائونٽ هجي، جنهن ۾ مائٽ پنهنجي حيثيت موجب، جيڪو ڪجهه ڏيئي سگهن، اهو جمع ڪرائي ڇڏين. جيڪو هڪ روپيو ڏيئي سگهي اهو هڪ روپيو ڏي، جيڪو هڪ لک روپيا ڏي ته اهو هڪ لک روپيا ڏي. نه ڪو جهيڙو نه ڪو تڪرار، علم جو واڌارو ڪاروبار نه پر فرض آهي. ان جي خريد ۽ فروخت کان بهتر آهي ته ان جي جستجو ئي ڇڏي وڃي. منهنجي مانواري استاد صابر لوڌي هڪ ڀيري ٻڌايو ته گورنمينٽ ڪاليج جي اڳوڻي پرنسپل ڊاڪٽر نذير احمد به اهڙي ئي هڪ درسگاهه جو خواب ڏٺو هو. پر اها يونيورسٽي جڙندي ڪيئن؟ طارق خان سوال ڪيو.