سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

6.2: يختص برحمته من يشاء

نيويارڪ پويان رهجي ويو ۽ اهي گهڙيون به، جيڪي اسان اُت گهاريون هيون. سفر ۾ زمان ۽ مڪان ٻئي بدلبا رهبا آهن. اخوت جو سفر به اهڙو ئي سفر آهي. ان سفر ۾ اخوت کانسواءِ به ٻيا ڪيترائي سفر ٿيا. محبت ۽ خدمت جا سفر. ڪجهه همراهن جو خيال هو ته اخوت جو ايڏو ته وڏو ڪم آهي، جو اُن کان پوءِ ٻي ڪنهن ڪم جي گنجائش ئي نه رهندي، پر وقت سان گڏوگڏ خدمت جو اُفق به وشال ٿيندو ويو. هڪ ڪم، ٻيو ڪم، پوءِ ٽيو ڪم، هرنئون ڪم اطمينان جي نئين لهر کي جنم ڏيندو رهيو. جيئن بديءَ جو هڪ سرڪل آهي، جنهن کي Viclious cycle سڏبو آهي. اهو ئي ’نهي عن المنڪر‘ ۽ اهو ئي امربالمعروف جو فلسفو آهي. اها هُن جي مرضي آهي ته جنهن کي چاهي سرڪل جو حصو بنائي ڇڏي. سهپ کان وڌيڪ ذميداري نه وِڌي ويندي آهي ۽ پوءِ نيڪي جو به پنهنجو هڪ نشو آهي، جنهن جو انسان عادي ٿيندو ويندو آهي. نيڪيءَ تي ڪنهن جي اُجاري داري نه آهي. توفيق تي ڪنهن جو استحقاق ڪو نهي. هو پنهنجي تدبر ۽ رضا سان، جنهن کي چاهي، پنهنجي رحمت جي لاءِ مخصوص ڪري ٿو ڇڏي. ان الفضل بيدالله يوتيه من يشاء. هڪ گهمري ايراني هيڊ آف مشن سان ڊگهي ملاقات ٿي. چوڻ لڳو. ڊاڪٽر صاحب، جيڪڏهن ڪنهن کي نيڪ ڪمن جي توفيق ملي ٿي ته ان جو مطلب اهو ٿيو ته خدا مٿس مهربان آهي، کيس بخشش جو پروانو ڏيڻ ٿو چاهي. اهو ٻڌي آئون ڏاڍو پريشان ٿيڻ لڳس ته منهنجي اعمال نامي ۾ ته اهڙي ڪا به ڳالهه نه آهي، پوءِ به هو نيڪي ڪرڻ جي سگهه ٿو بخشي. اها واقعي سندس عنايت ئي ته آهي. غالب چواڻي.
ڈھانپا کفن نے داغِ عیوبِ برہنگی،
میں ورنہ ہر لباس میں ننگِ وجود تھا۔
يا نارائڻ شيام جي لفظن ۾
هجي ڪا کاڻ خوبين جي ۽ عيبن کان بنهه آجي،
نه پنهنجي زندگي اهڙي، نه پنهنجي شاعري اهڙي.
مون ڊاڪٽر عباس فاموري کي ٻڌايو ته اخوت، هن حياتي ۾ پهريون انعام هو. پوءِ رستا پاڻ مرادو کلندا ويا. هن سفر کانپوءِ سفر، ڪيترائي ڪم اعمال نامي ۾ پاڻمرادو لکبا ويا. پنجاب ايجيوڪيشنل انڊومنٽ فنڊ، پنجاب ويلفيئر ٽرسٽ فارڊس ايلڊ ۽ فائونٽين هائوس ته اخوت جو ئي هڪ حصو لڳي ٿو. ان جي ڪهاڻي اخوت سان گڏ ئي هلي ٿي. جهاز هوائن جي مٿاهين چيريندو اڳتي وڌندو ويو. ميزبان ناشتي جي تياري ۾ رڌل هئا. ماڻهو مائيڪرو فون ڪنن سان لڳائي موسيقي مان مزو ماڻي رهيا هئا. آئون هڪ ڀيرو ٻيهر ماضيءَ جا ورق ورائڻ لڳس.