سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

5.31: نيويارڪ کان روانگي

ٻي ڏينهن صبح جو ٻاهر نڪتس ته سج جي سُهائي چؤڏس پکڙجي چڪي هئي، ننڍن ننڍن گهرن جي هڪ ڊگهي قطار، وڏا وڻ ۽ سُر سُرڪندڙ تيز هوا. اڄ نيويارڪ ۾ آخري ڏينهن هو. ٽي هفتا اڳ جڏهن آئون هت پهتو هوس ته اهو اندازو نه هئم ته اهو سڄو دورو ايترو ڀرپور رهندو. اوڀر کان اولهه ۽ پوءِ اتر کان ڏکڻ تائين.ڪيترائي شهر، ڪيترائي تعليمي ادارا آهن. هڪ هزار آمريڪين تائين رسائي جي مهم وڏي ڪاميابي سان پنهنجي پُڄاڻي تي پهتي. پائيلو ڪوهلو سچ ئي چيو آهي ته ”جيڪڏهن انسان ڪنهن مقصد کي دل جي گهراين سان اختيار ڪري ته سڄي دنيا سندس ساٿي بنجي وڃي ٿي“. ڪجهه اهڙي ڪيفيت هت به هئي. رنگ، نسل ۽ مذهب ڪا به شيءِ راهه ۾ رڪاوٽ نه بڻي. محبت جو پيغام، محبت بنجي پکڙبو رهيو. بوندا باندي هئي، جيڪا هلڪي هلڪي وسندي رهي. انسان خدا جي سڀ کان خوبصورت تخليق آهي، کيس نيڪي ئي سٺي ٿي لڳي. آئون ٿوري دير فخر جي گهر ٻاهران بيٺو نيويارڪ جي ان نئين صبح کي ڏسندو رهيس، جتي هزارين لکين ماڻهون پنهنجي ڪم ۾ رڌل رهن ٿا. اهڙو ئي ڪو پُرامن صبح منهنجي وطن جي شهرن پشاور، اسلام آباد، لاهور، ڪوئٽا، ڪراچي ۽ گلگت ۾ پڻ اُڀرندو.
آئون لان ۾ کلندڙ ٻاهرينءَ دروازي کي ڏسڻ لڳس، جتي ننڍي گهنڊڻي لڙڪي رهي هئي. ٿوري ٿوري دير کانپوءِ هڪ جهرڪي آئي ٿي ۽ شيشي ۾ پنهنجو عڪس ڏسي ۽ پَر سان گهنڊڻي کي ڇيڙي اُڏري ٿي ويئي. شايد اها رهاڪن کي ٻڌائڻ ايندي هئي ته اُٿو صبح ٿي چڪو آهي... آئون هوريان هوريان ڏاڪڻيون چڙهي واپس ڪمري ۾ آيس. سامان گڏ ڪرڻ، خاص ڪري جڏهن واپسي جو سفر اڳيان هجي ته ڪيڏي ته ڏکيائپ هوندي آهي. آئون مختلف لفافن کي هڪ لفافي ۾ ۽ پوءِ هڪ لفافي کي مختلف لفافن ۾ وجهندو رهيس. فرش تي ڪتاب، دعوت نامه، تحفا ۽ سوينيئر وکرڻ لڳا.
کچھ یاد گارِ شہرِ ستمگر ہی لے چلیں،
آئے ہیں اس گلی میں تو پتھر ہی لے چلیں۔
انهن وکريل شين ۾ مونکي اخبار جون ٽي ڪٽنگس به نظر آيون. اهي ئي ڪالم هئا، جيڪي مختلف وقتن ۾ اخوت جي باري ۾ لکيا ويا هئا. انهن ٽنهي ۾ اخوت جي مختلف پهلوئن جي نشاندهي ڪئي ويئي هئي. آئون اهي ٻيهر پڙهڻ لڳس. وياڄ نه قرض حسنه، ڪاميابيءَ جون ڪهاڻيون ۽ پنهنجي پنهنجي حصي جي ذميداري. اهي ڪالم اوريان مقبول، عامر خاڪواني۽ عرفان صديقيءَ جا لکيل هئا. جيڪي هڪ نئين پرهه ڦٽيءَ جو ڏَس ڏيئي رهيا هئا. جنهن جو سپنو آئون ڪجهه گهڙيون اڳ لان ۾ بيٺو ڏسي رهيو هوس.