سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

2.12. اچو ته ڪنهن خواب جي اُڻت ڪريون

خواب، خواب، خواب... ڪو خواب اُڻي ٿو، ڪو خواب بنجي ٿو. ساحر لڌيانوي ننڍي کنڊ جو مشهور شاعر هو. تاج محل، هڪ خوبصورت موڙ ۽ پرڇائيان، خبر ڪونهي ڪهڙا ڪهڙا نظم لکيائين. سندس هڪ مشهور ڪتاب ”آئو ڪه خواب بُنين.“ ڪنهن اهو ڪتاب پڙهيو ته چيو، ”اهي شاعر به ڪمال جا ماڻهو آهن، هر وقت خوابن جي اُڻت ته ڪندا پر خواب بنجندا نه آهن.“ خوابن جي اُڻت ڪرڻ ۽ خواب بنجڻ ٻه ڌار ڪم آهن. اخوت، خوابن جي اُڻت ڪرڻ جو نالو به آهي ته خواب بنجڻ جو به. خوابن اُڻت ڪرڻ جي معنيٰ آهي ته اوهان جا خواب ٻين جا خواب بنجي وڃن. ماڻهو انهن کي پنهنجو سمجهي انهن جي پورڻتا جي لاءِ سندرو ٻڌڻ لڳن. ماڻهو ٻين جا خواب سولائيءِ سان اختيار نه ڪندا آهن، پر جيڪڏهن ڪنهن خواب ۾ آفاقيت هجي ته ائين ٿي به پوندو آهي. اخوت به اهڙو ئي ڪو خواب آهي. ان ۾ آفاقيت به آهي ۽ اها هڪ وڏي هستي سان خاص نسبت جي حامل آهي. اڄڪلهه گهٽ ۾ گهٽ پندرهن ٻيا ادارا آهن، جيڪي اخوت جي قرض حسن ماڊل کي اختيار ڪري اهو ئي ڪم ڪري رهيا آهن. اهي اصول، اهوئي جذبو، اهو ئي خلوص. شايد ان کان به وڌي ڪري، جڏهن ڪو شخص چوي ٿو ته مونکي اهو ڪم سُٺو لڳو آهي، آئون به ان واٽ جو پانڌيئڙو ٿيڻ ٿو چاهيان ته اسان جي لاءِ اها سُٺي خبر هوندي آهي. اونداهيءَ ۾ ڪنهن ڏيئي جو روشن ٿيڻ اُن ڳالهه جو دليل آهي ته اونداهيءَ کي نيٺ به ختم ٿيڻون آهي. پر اُن رستي تي هلڻ جا ڪي ڏکيا شرط به آهن. جيڪو به اهو ڪم ڪرڻ جي لاءِ تيار ٿيندو، کيس سڀ کان پهرين پنهنجو پاڻ کي وسارڻون پوندو. عشق ۾ اها ئي اصل قرباني آهي. ان مزاحمت کانپوءِ هر مزاحمت دم ٽوڙي ٿي وڃي.
مولاءِ روم چيو آهي، ”عشق جا ست شهر آهن ۽ هر شهر جون ستر هزار گهٽيون آهن... آئون اڃا پهرينءَ شهر جي پهرين گهٽي ۾ بيٺو آهيان. منزل جو پتو نه آهي ته ڪڏهن ايندي:“
پتنگ چائين پاڻ کي ته ڄيري پئو ڄاڻي،
تان تان تاڻج توڏي، جان آڳ نه اجهاڻي،
وسهه وهاڻي، آڳ نه ڏجي عام کي.
(شاهه لطيف)