4.8: مارٽن لوٿر ڪنگ: اهڙو ڏينهن به ايندو ساٿي
سمٿ سونين ۾ هڪ باغياڻي آواز جو پڙاڏو به ٻُڌڻ ۾ اچڻ لڳو. ان آواز جو نالو ’مارٽن لوٿر ڪنگ جونيئر‘ آهي. مارٽن لوٿر ڪنگ هڪ ناليوارو مذهبي ۽ سماجي اڳواڻ هو. هن آمريڪي تاريخ کي هڪ نئون موڙ ڏنو. هو شهري حقن جو علمبردار ۽ گانڌي جي فلسفي اهنسا جو پوئلڳ هو. کيس امن جو نوبيل پرائز به مليو.
سندس مشهور تقرير I have a dream کي ويهين صديءِ جي بهترين تقريرن ۾ ڳڻيو وڃي ٿو. جنهن ڏينهن هن اها تقرير ڪئي، ان ڏينهن سمٿ سونين هال ۾ ٻن لکن کان به وڌيڪ ماڻهو گڏ ٿيل هئا.مارٽن لوٿر سترهن منٽن تائين کين خطاب ڪيو، اهو خطاب نه پر ڪو جادو هو، جنهن پهرين ته انهن ٻن لکن ماڻهن ۽ پوءِ سڄي دنيا کي پنهنجي پڪڙ۾ وٺي لاٿو. ماڻهو چون ٿا ته ان تقرير جو پڙاڏو تيستائين برقرار رهندو، جيستائين ان ڏينهن ڏٺل سپني جي ساڀيان نٿي ٿئي. اهو سپنو ڪهڙو هو... برابري، اتفاق ۽ ڀائيچاري جو سپنو! مونکي ان خواب ۽ اخوت جي خواب ۾ ڪو گهڻو فرق نظر نٿو اچي.
مارٽن لوٿر ڪنگ 1929ع ۾ جنم ورتو. ننڍي هوندي هو ايترو مذهبي نه هو،پر پوءِ هوريان هوريان سندس لاڙو ٿيڻ لڳو ۽ پوءِ هن مذهب جي باقاعده تعليم، پرائي 1958ع ۾ هن بوسٽن يونيورسٽيءَ مان مذهبي علمن ۾ پي ايڇ ڊي جي ڊگري به حاصل ڪئي. مارٽن لوٿر جي زندگي انساني حقن جي مٿڀرائپ لاءِ ارپيل هئي. هو دنيا جو سڀ کان ننڍي وهيءَ وارو نوبيل پرائز ونر آهي. اهنسا ۽ ڀائيچارو ٻه اهڙا اصول هئا. جن جي چوڌاري سندس زندگي گهمندي هئي، پر خود سندس موت بندوق مان نڪتل هڪ گولي جي ڪري ٿيو. گانڌي کان وٺي مارٽن لوٿر ڪنگ تائين اهنسا جي هر علمبردار کي ماريو ويو. نظرين ۾ حقيقتن جو رنگ شايد ائين ئي ڀريو وڃي ٿو. مارٽن لوٿر ڪنگ کي نوبل پرائز سان گڏ آمريڪا جو هر وڏو اعزاز پيش ڪيو ويو. سندس ياد قومي ڏڻ طور ملهائي ويندي آهي. آمريڪا جي ست سؤ ٽيهن شهرن ۾ مختلف رستا سندس نالي منسوب ڪيل آهن. کيس آمريڪا جي عظيم مقرر جو پڻ خطاب مليو. مارٽن لوٿر ڪنگ جڏهن هن جهان مان موڪلايو ته سندس عمر فقط 39 سال هئي. ايڏي ننڍي وهيءَ ۾ ايترو گهڻو ڪم! هڪ معمولي گوليءَ هڪ اهڙي زندگي جو ڏيئو گُل ڪري ڇڏيو، جنهن ماڻهن کي حقيقي آزادي کان روشناس ڪرايو.
ڪنگ کي شايد اندازو هو ته هو ننڍي عمر ۾ ئي گذاري ويندو. سندس خواهش هئي ته سندس مرڻ کانپوءِ جڏهن ماڻهو سندس آخري رسمن ۾ شريڪ ٿيڻ جي لاءِ اچن ته انهن مان ڪوبه اهو نه چوي ته ڪنگ هتي جنميو هو. فلاڻي اسڪول ۾ پڙهيو هو ۽ پوءِ کيس نوبل پرائز مليو. پر هن چاهيو ٿي ته اهي فقط ان جدوجهد جي ڳالهه ڪن، جيڪا هن انسانيت جي ڀلائي جي لاءِ ڪئي، ان موقعي تي هن جيڪي لفظ چيا هئا، اهي هن ريت آهن.
I did like somebody to mention that day that Martin Luther King tried to give his life serving others. I want you to say that day that I tried to be right on the war question. I want you to be able to say that day that I did try to feed the hungry. I want you to be able to say that day that I did try in my life to clothe those who were naked. I want you to say on that day that I did try in my life to visit those who were in prison and to say that I tried to love and serve humanity.
Yes, if you want to say that I was a drum major. Say that I was a drum major for justice. Say that I was a drum major for peace I was a drum major for righteousness. And all of the other shallow things will not matter.
مارٽن لوٿر ڪنگ جي زندگي شيدين جي حقن لاءِ وڙهندي گذري، هو اخوت جو پرچارڪ هو. هن پنهنجي 39 سالن جي عمر ۾ آمريڪا جي تاريخ تي اڻ مٽ ۽ گهرا نقش ڇڏيا. I have a dream نالي اها تقرير سندس زندگي جي خوبصورت تقرير هئي. ان تقرير ۾ لڪل انقلاب جو پڙاڏو انسان کي لوڏي ٿو ڇڏي. لفظن جي سادگي ۽ ورجاءَ ان تقرير کي لازوال بنائي ڇڏيو. مارٽن لوٿر ڪنگ جيڪو خواب ڏٺو هو. اهو خواب رڳو سندس خواب نه رهيو.ڪي ماڻهو پنهنجي ڏک کي دنيا جو ڏک بنائي ٿا ڇڏين.