2.30: نعيم مسيح جي ڪهاڻي
نعيم پنهنجي زندگي جي شروعات ننڍي ڌنڌي کان ڪئي، پر تجربي جي کوٽ هئڻ سبب هو ڪامياب ٿي نه سگهيو. کيس ڪيترن ئي ماڻهن کي ڏوڪڙن جي ادائيگي ڪرڻي هئي. مجبوريءَ جي حالت ۾ کيس هڪ همراهه کان پنجٽيهه هزار روپيا وياڄ تي وٺڻا پيا. گهڻي منٿ ميڙ کانپوءِ ٽي هزار ماهوار وياڄ مقرر ٿيو. يعني سڄي سال ۾ اصل رقم کان به وڌيڪ کيس وياڄ جي رقم ڏيڻي پئي. انهن ڏينهن سندس پيءُ واپڊا ۾ ملازم هو، جنهن جي وسيلي کيس به واپڊا ۾ ننڍڙي نوڪري ملي ويئي. پيءُ ۽ پُٽ ٻئي پارٽ ٽائيم اليڪٽريشن جو ڪم پڻ ڪرڻ لڳا. ائين وياڄ جي رقم ادا ٿيڻ لڳي ۽ گهر جو گاڏو به گهلبو رهيو. وياجي گهڻو سگهارو ۽ ظالم هو. ان جو نمائند هر مهيني جي پهرين تاريخ اچي پنهنجي قسط وٺي ويندو هو.گهر ۾ چلهه ٻري يا نه ٻري، پر وياڄ جي رقم ضرور ادا ٿيندي هئي. 1992ع کان وٺي مئي 2005ع تائين نعيم مسيح وياڄ طور چار لک اٺهتر هزار روپيا ڀري چڪو هو. انهن تيرهن سالن ۾ وٽس هڪ ئي وقت 35 هزار روپيا گڏ نه ٿي سگهيا، جيئن هو اصل مور ڏيئي قرض مان جند ڇڏائي سگهي. جيترا ڏک هن ۽ سندس گهروارن ان عرصي ۾ ڏٺا هوندا، هر گهڙي موت، هر گهڙي ذلت جو احساس، وياڄ ڪيتري نه وڏي لعنت آهي. وياڄي خور ڪيترا نه بي حس آهن، اهو هن کان وڌيڪ ٻيو ڪو نٿو ڄاڻي سگهي. اخوت، نعيم مسيح کي 35 هزار ڏنا. هاڻ هو قرض جي بار کان آجو ٿي چڪو هو. ڏک جي ڀوائتي رات گذرڻ کانپوءِ سک ۽ اطمينان جي پرهه ڦٽي. نعيم، اخوت کي ڏيڍ سال ۾ قرض جي رقم واپس ڪري ڇڏي. هاڻ هو جيڪو ڪمائيندو هو، سو گهر وارن جي ڪم ايندو هو، پر هن سان جيڪي ڪجهه ٿيو ڇا اهو اسان جي لاءِ افسوس جوڳو نه آهي؟ اڄ به هزارين لکين ماڻهو دور جاهليت جي ان وياڄ جو شڪار آهن، جيڪو اسان جي آقا نبي صلي الله عليه وآله وسلم، گناهه جي ٻين رسمن جيان پنهنجي پيرن جي هيٺان لتاڙي ڇڏيو هو. ڇا ان ظلم ۽ پرماريت جي اخلاقيات کي ڪنهن به معيار تحت جاري رکي سگهجي ٿو؟ وياڄ جو اهو ڪاروبار ڪڏهن ختم ٿيندو؟ انسان کي ڪڏهن آزادي جي خوشي ملندي؟ مهمانن جي چهرن تي ڏک جي لهر ڇانئجي ويئي. سماج جي اها تصوير هنن اڳ ۾ نه ڏٺي هئي. ڪجهه ماڻهن کي خبر ئي ڪونهي ته زندگي کي لڳاتار جبر ڇو چيو ويندو آهي. علي رضا اُٿي دري کولڻ لڳو، کيس ڪمري ۾ گُهٽ جو احساس ٿيڻ لڳو هو. رڳو علي رضا ئي نه مون کي لڳو ته اسين سڀ تازي هوا جا ڳولائو آهيون.