3.17: ڊاڪٽر اجمل نيازي
ذڪي صاحب جهڙا ماڻهو به انساني سماج کي انعام طور ملندا آهن. ڊاڪٽر اجمل نيازي پنهنجي هڪ ڪالم ۾ لکي ٿو، هڪ ڀيري ڪنهن تقريب ۾ منهنجي ملاقات ذڪي الدين خليفي سان ٿي، جيڪو آمريڪا ۾ رهي ٿو ۽ پاڪستان ۾ سندس دل ٿي رهي. سندس ڏاڏو خليفو شجاع الدين پنجاب اسيمبلي جو پهريون اسپيڪر هو ۽ ڏاڏي جو ڏاڏو ’انجمن حمايت الاسلام‘ جو پهريون صدر هو. ذڪي الدين چوي ٿو ته مون آمريڪا ۾ رهي تمام گهڻا پئسا ميڙيا آهن، تنهنڪري آمريڪين جو به مون تي حق آهي. هو پاڪستان ۾ به ڪيترن ئي ادارن کي امداد ڏي ٿو. هو بنگلاديش جي عالمي شهرت يافته ڊاڪٽر محمد يونس جي اداري کي ڊونيشن ڏيڻ پي ويو ته کيس اخوت جي خبر پئي ۽ هن بنگلاديش وڃڻ جو ارادو لاهي ڇڏيو. اخوت پاران لکين ماڻهن کي قرض ڏنا ويا آهن، انهن قرضن تي ڪوبه وياڄ نٿو ورتو وڃي. اها بنا وياڄ جي بئنڪاري جي شاندار شروعات آهي. اسان جي ملڪ ۾ ڪروڙين اربين روپين جو قرض ملڻ ته سولو آهي، پر هزارين ۽ لکين روپين جو ملڻ ڏکيو آهي. اهو قرض قوم جي لاءِ مرض بنجي ويو آهي. ڪجهه ماڻهو قرض جي خيرات کي هڪ فرض ٿا سمجهن، قرض ۽ فرض ۾ هڪ نقطي جو فرق آهي. اها ڳالهه خليفي ذڪي الدين کي ڏاڍي ڪا وڻي. ان هڪ نقطي کي سمجهائڻ جي لاءِ ڊاڪٽر امجد ثاقب ۽ سندس سنگتي گهڻو اڳتي وڌي ويا آهن. منزل کان اڳ به ته منزلون هونديون آهن. رستن ۽ مسافرن سان محبت ڪندڙ منزلن ڏانهن ئي نه آهن، پر منزلون خود سندن راهون تڪينديون آهن. امجد ثاقب ۽ سندس ساٿي اهڙا ئي شخص آهن. هنن خليفي ذڪي الدين سان ملرايو ته ڏاڍو لطف آيو. هو هڪ بي نياز شخص آهي، هڪ قلندراڻي نياز کانسواءِ اها ادا ماڻهو کي نٿي ملي. ناز ۽ نياز گڏ هجن ته ڏس ڏين ٿا.
آمريڪا ۾ ذڪي الدين خليفي جهڙا ماڻهو پاڪستان جي عزت به وڌائين ٿا. تَن ۽ ڌن جي قربانيءَ ۾ تن جي قرباني جي اهميت گهڻي وڌيڪ آهي، پر ڌن جي قرباني ڏاڍي ڏکي آهي. ان ڏکيائي کي سولو ڪرڻ دل وارن جو ڪم آهي. دل وارا ئي دل وارن کي ڳولهي لهندا آهن ۽ هڪ ٻئي سان گڏجي ويندا آهن. چيمبرس آف ڪامرس جي شاهد حسن ان ڏهاڙي ڏاڍيون سٺيون ڳالهيون ڪيون. همايون احسان ۽ ڊاڪٽر اظهار هاشمي ۽ ٻين ڪيترن ئي سنگتين جو ذڪر ڪيو. ”اخوت“ جي حوالي سان ڊاڪٽر امجد ثاقب کي ”يااخي“ چوڻ تي دل ٿي چوي. ڀائيچاري جو اهو انداز بي مثال آهي. ”اخوت“ جي حوالي سان جيڪي قرض ڏناوڃن ٿا، اهي سڀ قرض حسن آهن، حيرت اها آهي ته انهن قرضن جي واپسي ۾ نه ڪا تڪليف ٿي ٿئي ۽ نه ئي وري دير ٿي ٿئي. ناليوارو شاعر برادرم ناصر بشير به سڄي شهر ۾ دوستن جي لاءِ رولاڪي ڪندو آهي. هڪ ڏينهن موٽر سائيڪل تي مون وٽ آيو ۽ ٻڌايائين ته اخوت کان قرض کڻي موٽر سائيڪل ورتي اٿائين. مون امجد ثاقب کان قرض نه ورتو آهي. پر آئون سندس قرضي آهيان. مرزا غالب جي گهر جو سيڌو سامان وٺڻ واري نوڪرياڻي کي دڪاندار چيو ته مرزا ته سڄي شهر جو قرضي آهي ته نوڪرياڻي وراڻيس ’اهو به ته ڏس ته ايندڙ نسل مرزا غالب جا قرضي هوندا.‘
ڊاڪٽر اجمل نيازي درويش صفت انسان آهي. ذڪي الدين خليفي کان سواءِ هن، اخوت تي به هڪ ڪالم لکيو ته هزارين ماڻهن کي روئاڙي ڇڏيائين. روئاڙڻ، کلائڻ کان به ڏکيو ڪم آهي. ڊاڪٽر اجمل نيازي اهڙائي ڏکيا ڪم ڪندو رهندو آهي. اهو ڪالم اخوت جي تصور ۾ لڪل ڳجهه کي به کولي ٿو.