سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

5.21: عورت جي وجود سان ئي ڪائنات جا رنگ نکرن ٿا

اولاسيو کان ڪنهن پڇيو ته تو پنهنجي ميڙي چونڊي نياڻين جي لاءِ ڇو وقف ڪئي ته هن جي مُک تي مُرڪ پکڙجڻ لڳي ۽ چوڻ لڳي. ”مردن جي هن دنيا تي عورتن جو پڻ حق آهي. مون کي خبر آهي ته هڪ عورت جي حيثيت سان مونکي ڪهڙين ڪهڙين تڪليفن سان منهن ڏيڻو پيو. گهر مان نڪرندي ئي اهو احساس ٿيندو هو ته هيءَ دنيا رڳو مردن جي لاءِ ٺهيل آهي. اڃا زائفان ذات کي ڪنڌ کڻي هلڻ جي موڪل ڪونهي. اڃا رستي ۾ ڪيتريون ئي رڪاوٽون آهن. آئون چاهيان ٿي ته ٻارڙيون به دل کولي جيئن انهن جا به ڪي خواب آهن“.
اهي ڳالهيون نيويارڪ جي رهواسڻ اولاسيو جون هُيون، جيڪا هڪ سڌريل سماج جو حصو آهي، اهو سماج جنهن ۾ عورتون ڪيتريون ئي تڪليفون ۽ رڪاوٽون پار ڪري چڪيون آهن. اسان جي سماج ۾ ته عورت ۽ غربت جو پاڻ ۾ ڳانڍاپو اڃا به اونهون آهي. جيڪڏهن غربت اختياريءَ کان محروميءَ جو نالو آهي ته عورت کان وڌيڪ ٻيو ڪو غريب ڪونهي. هوءَ جيستائين مائٽن جي گهر ۾ رهي ٿي، ته هن جي قسمت جو فيصلو پيءُ ۽ ڀائرن جي وس ۾ هوندو آهي. جڏهن هوءَ مڙس جي گهر ايندي آهي ته اهو اختيار به سندس مڙس کي ئي منتقل ٿي ويندو آهي. بک ۽ محروميءَ جو سڀ کان گهڻو شڪار هوءَ ئي بنجي ٿي. ڏک جو کورو کيس روزانو ساڙي ڦلهيار ڪندو رهندو آهي. جيڪڏهن گهر ۾ ڪنهن هڪ فرد کي بُکيو رهڻون پوي، ڪنهن هڪ کي جهالت جي چتا ۾ جلڻون پوي، ڪنهن کي دوا کان محروم رهڻون پوي ٿو ته اها عورت ئي هوندي آهي. غريب هئڻ تمام وڏو ڏک آهي، پر غريب عورت هئڻ هڪ بيان کان ٻاهر ڏک آهي.
اخوت عورتن کي ڪاميابيءَ جي نين راهن سان آشنا ڪيو آهي. ننڍن ننڍن قرضن کين وڏين وڏين خوشين جي واٽ ڏيکاري آهي. انهن قرضن جي ڪري منجهن پاڻ ڀروسي ۽ عزت نفس جو واڌارو ٿيو آهي ۽ سڀني کان وڌيڪ اهو ته انهن جو سماجي رتبو بُلند ٿيڻ لڳو آهي. ”جڏهن کان مون پنهنجو ڪاروبار شروع ڪيو آهي تڏهن کان آئون پنهنجو پاڻ کي معتبر سمجهڻ لڳي آهيان. هينئر آئون ماهوار پنج هزار روپيا ڪمائيندي آهيان. منهنجا ٻارڙا پيٽ ڀري ماني کائيندا آهن. هاڻ منهنجون ننڍيون وڏيون گُهرجون به پوريون ٿي وينديون آهن. هاڻ منهنجي مڙس جي اکين ۾ مهرباني جي جهلڪ نظر ايندي آهي. هاڻ مونکي ۽ منهنجي ڌيءَ کي گهر تي بار نٿو سمجهيو وڃي. هن کان اڳ آئون جڏهن پنهنجي مڙس جي اڳيان هٿ وڌائيندي هيس ته ائين لڳندو هئم ته ڄڻ خيرات جي لاءِ هٿ ٽنگي رهي آهيان. هاڻ آئون پنهنجي روز مره جون گهرجون پاڻ ئي پوريون ڪري سگهان ٿي“. اها ڪنهن هڪڙي عورت جي شاهدي نه پر اهڙيون هزارين عورتون آهن، جيڪي اها ئي ڪهاڻي ورجائين ٿيون. جيڪڏهن پنجاهه سيڪڙو آبادي ان احساس جي بار هيٺان دٻيل رهي ته زندگي مردن کان ملندڙ خيرات يا دان جو نالو آهي ته پوءِ اسين غربت جو ڪيئن خاتمو ڪري سگهنداسين؟ اوسيولا جي ترجيح ايتري ڪا غلط به ڪونهي.