سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

2.18: هالي وڊ: بابر به عيش ڪوش که عالم دوباره نيست

شيخ الاهي جي اسٽور مان نڪري اسان واپسي لاءِ مڙياسين. پهرين اسانکي اعزاز جي گهر وڃڻون هو ۽ پوءِ ويهه ڪلوميٽر پري سپال صاحب وٽ. جنهن وڏي محبت سان رات جي ماني جي دعوت ڏني هئي. رستي ۾ هڪ هنڌ هالي ود جا نشان نظر آيا ته اعزاز اوڏانهن وٺي وڃڻ جي آڇ ڪئي. اعزاز جو چوڻ هو ته جيڪو شخص لاس اينجلس اچڻ کان پوءِ هالي وڊ نه وڃي ته ان کي بي ذوق چوندا آهن. پر پاڻ وٽ وقت جي تنگيءَ جو احساس هو. هونئن به گذريل ڀيري پاڻ هالي ووڊ جي رولاڪي ڪري چڪا هئاسين. اهو شهر سڄي دنيا جي نگاهن ۽ شوق جو مرڪز به. هن شهر جي روشنين ۾ سڀني کان يادگار شيءِ Walk of fame نالي هڪ رستو آهي. جنهن تي انهن ستارن جا نالا لکيل آهن، جن عالمي شهرت ماڻي. زمين تي ننڍا ننڍا تارا ٺاهي، انهن تارن ۾ انهن جا نالا لکيا ويا آهن. شايد اهو سڀ ٻڌائڻ جو مقصد اهو آهي ته ڪڏهن ڪڏهن تارا زمين تي به لهي ايندا آهن. مونکي ياد آهي ان وقت اسان ڪيترن ئي نالن سان گڏ تصويرون ڪڍرايون هيون. ان وقعي کي ڪيترائي سال گذري ويا آهن. هاڻ نه اهو وقت رهيو آهي، نه اها خواهش ۽ نه وري بي تابي. منزل بدلجي وڃي ٿي ته رستا به مٽجيو وڃن. جنون جو پهريون شرط اهو آهي ته ٻي ڪا شيءِ ياد نه رهي.
سپال صاحب جي گهر پهچڻ ۾ دير ٿي ويئي. ڪجهه ته ٽريفڪ جو هجوم هو ۽ ڪجهه وري فاصلو گهڻو. ماڪوڙين جي رفتار سان سرندڙ گاڏيون، ائين پي لڳو ته سڄو شهر رستي تي آهي. سپال صاحب جو واسطو سيالڪوٽ سان آهي. پنجاب يونورسٽيءَ مان قانون جي ڊگري ورتائين ۽ پوءِ وڪالت وساري ڪاروبار شروع ڪري ڏنائين. اخوت جي بورڊ آف ڊائريڪٽر جو ميمبر همايون احسان هن جو هم ڪلاسي هو. ان حوالي سان ڪيترن ئي ٻين گڏيل دوستن جا نالا سامهون آيا، رائو فضل الرحمان ۽ نديم اشرف جيڪي ٻيئي اخوت جا بهترين دوست به آهن. اعزاز ۽ مون کانسواءِ هتي ٻيا به ڪيترائي دوست موجود هئا. ڳالهه ٻولهه شروع ٿي. لاس اينجلس کان لاهور ۽ آمريڪا کان پاڪستان، اسين پٺتي ڇو آهيون. آمريڪا ۾ رهندڙ هر پاڪستاني پنهنجي وطن کي عروج تي ڏسڻ ٿو چاهي. جهالت، تعصب، فرقي پرستي، اسان ڪهڙيون ڪهڙيون ڀتيون کڙيون ڪري ڇڏيون آهن. مذهب اسان کي جوڙڻ جي بدران ورهائي ڇڏيو. سپال صاحب ۽ سندس سنگتين اخوت جي حوالي سان ڪيترائي سوال ڪيا. نيٺ چوڻ لڳو، اوهان جي ڳالهين تي يقين نٿو اچي. ڇا ماڻهو واقعي ’مواخات‘ تي يقين رکن ٿا. اوهين وڏي خوشفهمي ۾ ٿا لڳو. ان ۾ ارادي کانسواءِ ٻيو ڇا گهربل آهي. اسين پرڏيهه ۾ رهي ڇا ٿا ڪري سگهون. اهي سڀ سوال ان تجسس جو اظهار هئا. ڪجهه وقت اڳ مشهور ڪالم نويس هارون الرشيد پنهنجي ڪالم ۾ اخوت جو ذڪر ڪيو. منهنجي دل چوي ٿي ته اهو ڪالم کين پڙهي ٻڌايان، هنن جي ڪيترن ئي سوالن جا جواب اُن ڪالم ۾ آهن.