سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

6.6: پنجاب ويلفيئر ٽرسٽ فارڊس ايبل

خصوصي ماڻهو الله جي پاران انعام به آهن ته امتحان به، منهنجي دل ۾ انهن جي لاءِ محبت جا گُل اُن وقت ٽڙيا، جڏهن آئون پنجاب ويلفيئر ٽرسٽ فارڊس ايبلڊ سان لاڳاپيس. اُن اداري سان وابستگي هڪ ٻيو انعام ثابت ٿي. ان ٽرسٽ جي قيام ۾ ٽن ماڻهن جو ڪردار سڀني کان اهم آهي. اهي آهن، ڊاڪٽر محمد عارف، جسٽس (ر) عامر رضا ۽ ايم.اي.ڪي. چوڌري. اسي واري ڏاڪي ۾ جنرل ضيالحق جي خواهش تي وفاقي حڪومت معذور ماڻهن جي علاج ۽ بحالي جي لاءِ چئني صوبن کي ڏهه ڏهه ڪروڙ روپيا مالي مدد ڏني. ٽن صوبن اها رقم پاڻ وٽ ڪم ڪندڙ اين.جي.اوز جي حوالي ڪري ڇڏي ۽ پنجاب ان رقم مان هڪ انڊومنٽ فنڊ جوڙي ڇڏيو ته جيئن اصل رقم خرچ نه ٿئي، بلڪ ان مان ملندڙ فائدي مان ڪم ٿيندو رهي. انڊومنٽ فنڊ ٺاهڻ جي رٿ سول سروس جي ميمبرن ڊاڪٽر محمد عارف ۽ جسٽس (ر) عامر رضا طرفان ڏني ويئي. فنڊ جڙڻ کانپوءِ ويلفيئر ٽرسٽ ٺهيو، جنهن جي ٽر سٽيز ۾ حڪومتي نمائندن سان گڏ ڪجهه ٻيا ماڻهو به شامل هئا. انهن سڀني ماڻهن رات ڏينهن هڪ ڪري ٽرسٽ کي هڪ معتبر ادارو بنائي ڇڏيو. 2007ع ۾ ٽرسٽ جي پهرين مئنيجنگ ڊئريڪٽر وفات ڪئي ته ان وقت جي سوشل ويلفيئر جي سيڪريٽري شعيب بن عزيز مون سان رابطو ڪري، مونکي اهو عهدو سنڀالڻ جي آڇ ڪئي. مونکي پهرين ته ٿورڙي هٻڪ هئي، پر مون جڏهن ٽرسٽ جي مول ۽ متن کي سمجهيو ته اها آڇ خوشيءَ سان قبولي ورتم. منهنجو رڳو هڪ شرط هو ته آئون ان ڪم جي لاءِ ڪو وظيفو وغيره نه وٺندس. منهنجو اهو ڪم اعزازي هوندو. منهنجي ان بي طلبي جو سبب ڪهڙو هو. شعيب بن عزيز کان وڌيڪ اها ڳالهه ٻيو ڪير ٿي سمجهي سگهيو.
اے بے طلبی، قدر ہماری کہ یہاں تک،
ہم کون سے خواہش سے گذر کر نہیں آئے۔
هن هٻڪ کانسواءِ اهو شرط مڃي ورتو ۽ ائين منهنجو ٽرسٽ سان رشتو قائم ٿيو. ڪجهه ئي ڏينهن کانپوءِ منهنجو جسٽس (ر) عامر رضا سان ملڻ ٿيو ۽ اسان ٽرسٽ کي فعال ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. هوريان هوريان هڪ بهترين حڪمت عملي جوڙي ويئي. انڊومنٽ فنڊ ۾ ويهه ڪروڙ روپيا موجود هئا. اسان جي خواهش هئي ته اسين ڪجهه ئي سالن ۾ اها رقم هڪ ارب تائين کڻي وڃون ۽ انهن ادارن جو تعداد به وڌايون، جيڪي ان فنڊ مان مستفيد ٿين ٿا. انهن ئي ڏينهن منهنجي گذارش تي اسان جو هڪ پيارو دوست ۽ ڪنگ ايڊورڊ جو هم ڪلاسي ڪرنل ڊاڪٽر ظفر اقبال باجوه به ڊئريڪٽر پروگرام جي حيثيت سان ٽرسٽ سان واڳجي ويو. ڪرنل باجوه محنت، ديانت ۽ نظم و ضبط ۾ بي مثال آهي. هن جي موجودگيءَ مان ٽرسٽ کي هڪ نئون جذبو مليو ۽ جلد ئي هڪ سرگرم ٽيم نئين حڪمت عملي ۽ نون قدمن سان وجود ۾ اچي ويئي... اسان سڀ کان پهرين مسواڙي آفيس مان نڪري پنهنجي آفيس خريد ڪئيسين. چئن سالن ۾ انڊومنٽ ويهن ڪروڙن مان وڌي پنجاهه ڪروڙ ٿي ويو ۽ ساليانو هڪ سؤ کان به وڌيڪ اين جي اوز کي امداد مهيا ٿيڻ لڳي Outreach Programme کان علاوه Inclusive Education جو بنياد رکيو ويو. ٽرسٽ پاران پنجاب جي وڏي وزير شهباز شريف کي پرزنٽيشن ڏني ويئي ته هن ٽرسٽ جي ڪارڪردگي کي واکاڻيندي سالياني چئن ڪروڙ روپين جي گرانٽ منظور ڪئي. اها هڪ اهم وک هئي. ان قدم ياد ڏياريو ته شرط ته رڳو سفر آهي. مسافر نواز ۽ ڇانورو ڏيندڙ ته واٽون نهاريندا رهندا آهن. پنجاب ويلفيئر ٽرسٽ چئن قسمن جي ماڻهن جي خدمت ڪري ٿو. انڌا، گونگا، ٻوڙا، ذهني ۽ جسماني معذور. پاڪستان ۾ ان قسم جو ٻيو ڪو به ٽرسٽ نه آهي. هيستائين اهو ٽرسٽ ٽن ملين ماڻهن جي مدد ڪري چڪو آهي. ان جا انتظامي خرچ بنهه معمولي آهن. خاص ماڻهن جي لاءِ ڪم ڪندڙ ڪيترائي ناليرا ادارا هن ٽرسٽ مان مستفيد ٿيندا آهن. ايل.آر.بي ٽي، مين مڪتب، رائزنگ سن، انجمن بحالي معذوران، فائونٽين هائوس، راولپنڊي آءِ ڊونرز آرگنائيزيشن، عزيز جهان ٽرسٽ، روشني، النور ٽرسٽ. انهن سڀني ادارن جون خصوصي ماڻهن جي لاءِ بي انت خدمتون آهن. پر ٽرسٽ جي سهڪار سان انهن خدمتن جو دائرو پکڙجڻ لڳو. آئون شعيب بن عزيز جي لاءِ دعاگو آهيان ته هن جي دعوت تي مونکي ٽرسٽ سان واڳجڻ جو موقعو مليو ۽ آئون انهن ماڻهن جي ويجهو ٿيس، جيڪي الله جي ويجهو آهن.
اُتي رهي اندازو ٿيم ته ذهني ۽ جسماني جڏائپ غربت جي سڀ کان بڇڙي شڪل آهي. اسپيشل ماڻهو رحم جا نه پر محبت جا حقدار آهن. بد قسمتي اها آهي ته کين ماءُ پيءُ جو به گهڻو ڌيان نه ٿو ملي. نه تعليم، نه پيار ۽ نه ئي وري وراثت ۾ ڪو حصو پتي. اڪثر ڪري کين گناهن جي سزا سمجهيو ويندو آهي. پر اِهي ته اُهي گل آهن، جن کي آزمائش جي لاءِ موڪليو ويو آهي. جنهن گهر ۾ جڏي ٻارڙي سان محبت ڪئي وڃي، ان گهر ۾ الله جي رحمت جو ڇانورو سدائين موجود هوندو آهي. ٽرسٽ ۽ ان سان لاڳاپيل هزارين ڪارڪن ان ئي جذبي سان ڪم ڪن ٿا. محترمه خاور سلطانه، صلاح الدين جدي ۽ ڊاڪٽر سلميٰ مقبول جهڙن ماڻهن اسپيشل ماڻهن جي لاءِ پنهنجون زندگيون ارپي ڇڏيون آهن ۽ ڏک جي اونهي سمنڊ ۾ عافيت جا ٻيٽ ٺاهڻ لڳا. ٽرسٽ اسپيشل ماڻهن جي ڀلائيءَ جي لاءِ اخوت سان گڏجي ڪجهه ڪم ڪيا، جن ۾ ٽن هزار اسپيشل فردن کي بنا وياڄ قرضن جي فراهمي به شامل آهي. ڇا اها خوشي ۽ حيرت جو سبب ڪونهي ته انهن قرضن جي واپسي جو تناسب 99 سيڪڙي جي لڳ ڀڳ آهي. هن وقت ٽرسٽ جو سڄو مدار حڪومتي وسلين تي آهي، جيڪڏهن انهن وسيلن ۾ واڌارو ٿيڻ لڳي ته اسپيشل ماڻهن جي لاءِ ڪيترائي ڪم ٿي سگهن ٿا. هڪ دردمند سماج جو پهريون امتحان اهو آهي ته اتي اهڙن فردن سان ڪيتري محبت ڪئي وڃي ٿي.