4.16: هڪ حلقو منهنجو آهي، هڪ هُن جو
هن پنهنجي ڪئريئر جو وڏو حصو بلوچستان ۾ گذاريو. نواب اڪبر بگٽي، مير غوث بخش بزنجو، ڄام غلام قادر، مير جعفر خان جمالي ۽ ٻين ڪيترن ئي بلوچ اڳواڻن سان هن جي رفاقت رهي. ڪجهه وقت اڳ بلوچن سان جيڪو سلوڪ ڪيو ويو، اُن تي کيس وڏو صدمون پهتو. سندس خيال ۾ نواب اڪبر بگٽي جي موت بلوچستان ۾ عليحدگي جي تحريڪ کي هوا ڏني آهي. اهو فيصلو اڳوڻي صدر پرويز مشرف جي رعونت هئي يا سندس مُٺ جيترن ساٿين واقعي اهو سمجهيو ٿي ته جبلن تي ويٺل اهو اسي سالن جو جهونو اسلام آباد جي لاءِ خطري جو سبب آهي. اڪبر ايس احمد محقق به آهي ته تاريخ جو ڄاڻون به، ڪجهه ماڻهن جي نظر ۾ هو هڪ وکريل، منتشر ۽ تڪراري شخصيت آهي ۽ ڪجهه ماڻهو سندس فڪري ۽ علمي ڪاوشن کي شڪ جي نظر سان ڏسندا آهن، پر مون کي ته سندس هر ڳالهه ۾ پاڪستان جي محبت ئي نظر ٿي اچي. ان محبت ۾ جذباتيت نه پر هڪ گهرائي هئي. هو هر ڳالهه جي تاويل تاريخ مان ڳولي ٿو. بي.بي.سي. (B.B.C) چواڻي. Akber S Ahmed is world’s leading authority on contemporarty Islam. پر اها تمام وڏي دعويٰ آهي. سندس شاعري جي ڪتاب Somewhere between Susp ended جي به وڏي هاڪ آهي. مهاڳ لکندڙ لکي ٿو: جيڪڏهن ڪو اوهان کان پُڇي ته سمنڊ ڪيترو گهرو آهي ته اهو ڪتاب کيس ڏجو ۽ چئجو ”هيترو“. سمنڊ جهڙي گهري ان ڪتاب جي ليکڪ اخوت جي تصور ۽ نظام کي واکاڻيو ۽ پوءِ ڪتاب جي ٽائٽل تي هڪ خوبصورت پيغام سان ڪتاب پاڻ کي ڏنو.
ان ملاقات جي دوران ڪجهه شاگرد پڻ موجود هئا. سندس چوڻ تي هڪ هندستاني شاگرد ان ڪتاب مان ڪجهه نظم پڙهي ٻڌايا. جن ۾ پاڪستان سان محبت جو اظهار ڪيل هو. ان وچ ۾ اڪبر ايس احمد جي ننهن ميلوڊي فوڪس به اچي ويئي، جيڪا جارج ٽائون يونيورسٽي سان لاڳاپيل آهي ۽ مختلف مذهبن جي وچ ۾ هم آهنگي جي واڌاري لاءِ ڪم ڪندي آهي. ساڻس منهنجي ملاقات ڍاڪا ۾ هڪ ڪانفرنس ۾ ٿي هئي. لڏ پلاڻ، لڙڪ، اميدون، دوريون، ذاتي الميا، ۽ اجتماعي ڏک... نظم پورا ٿيا ته ملاقات جو وقت به ختم ٿيو. اسان جي ميزبان ڏاڍي نوڙت سان اسان کي الوداع چئي. آئون هن جي ڪمري مان ٻاهر نڪتس ته مونکي سول سروس جا ڪجهه ٻيا همراه ياد اچڻ لڳا. جهڙوڪ: قدرت الله شهاب، مختيار مسعود، شيخ منظور الاهي، مصطفيٰ زيدي، مسعود مفتي، اطهر طاهر، طارق محمود، ظفر محمود، اوريان مقبول جان، سيد ابو احمد عاڪف وغيره. اهي سڀ همراه زنجير جون مختلف ڪڙيون آهن. آئون پاڻ به ان ڊگهي زنجير جو هڪ حصو آهيان. مونکي اهو خوبصورت شعر ياد اچڻ لڳو.
ایک حلقہ میں ہوں اس کا دوسرا حلقہ ہے تو،
دور تک پھیلا ہوا ہے سلسلہ زنجیر کا۔