سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

4.24: ساک سان ٿو چوان باک ڦٽندي ضرور

ميري ليند يونيورسٽي جي ڊنر ۾ ڪجهه صحافي به دعوتيل هئا. انهن ان تقريب جي ڏاڍي سٺي ڪوريج ڪئي. ايسوسيئيٽ پريس آف پاڪستان جي علي عمران ته اخوت جي ويب سائيٽ جانچڻ کانپوءِ هڪ خوبصورت مضمون به لکي ڇڏيو. جمال خان بلوچ به سهڪار جو اشارو ڪيو. هن جي ئي صلاح تي پاڪستان جي ڪجهه ٻين صحافين سان ملاقات جو پروگرام ٺهيو، جنهن جي لاءِ ورجينيا جي هڪ ريسٽورينٽ جي چونڊ ڪئي وئي. ٻي ڏيهاڙي مقرر وقت تي اسين ريسٽورينٽ ۾ موجود هئاسين. مهمانن ۾ ڪرڪٽ جو ناليوارو ڪمپيئر حسن جليل ۽ پيپلز پارٽي جو اڳوڻو سينيٽر سعيد اڪبر خواجه به موجود هئا. سعيد اڪبر واشنگٽن جي سفارتي حلقن ۾ گهڻو مقبول آهي. هن محترمه بي نظير ڀٽو سان به ڪم ڪيو هو. صحافت جو پيشو تجسس سان ڀريل آهي. صحافي سدائين ڳالهه جي تهه تائين پهچڻ جي ڪوشش ڪندا آهن. شايد ان ڪري انهن سان ڳالهيون مُهاڙيون هيٺ مٿاهين جو شڪار ٿينديون رهيون، اوهان جا مقصد ڪهڙا آهن، عطيا ڪٿان ٿا اچن. سياست سان ڪهڙو لاڳاپو اٿئي. وغيرهه وغيرهه. هنن ڪيترن ئي اهم پهلوئن بابت پنهنجي آزاد راءِ جو اظهار پڻ ڪيو. هنن جو خدشو هو ته مسجد ۾ ڪم ڪرڻ سان عورتون ۽ اقليتي مذهبي گروهه قرضن جي سهوليت کان محروم ٿي سگهن ٿا. پاڻ جو چوڻ هو ته انهن گروهن جي مفادن جو خيال رکيو ويندو آهي، تنهنڪري اهو ڪم مسجدن کانسواءِ ٻين مذهبن جي عبادتگاهن ۾ پڻ ڪيو ويندو آهي. عورتون جيڪڏهن مسجد ۾ اچڻ نه چاهين ته کين خاص رعايت به حاصل آهي. ان ڏينهن جو هڪ ٻيو سنگ ميل پاڪستاني امريڪن انٽر پرينيورز سان ملاقات به هئي. ساڻس رابطو ڊاڪٽر ذڪي الدين احمد جي ذريعي ٿيو. ذڪي ڪراچي جو هڪ مشهور سماجي ڪارڪن آهي ۽ اخوت ۾ ڪم ڪرڻ جو ارادو رکي ٿو. ڪجهه وقت اڳ مون جڏهن ساڻس آمريڪا جي دوري جي ڳالهه ڪئي ته هن چيو ته مونکي آمريڪا ۾ آرگنائيزيشن آف پاڪستاني انٽر پرينيورز آف نارٿ آمريڪا (Open) جي ماڻهن سان به گڏجڻ گهرجي. اها تنظيم آمريڪا ۾ ڏاڍي تيزي سان مقبول ٿي رهي آهي ۽ ان جي وسيلي پاڪستان ۾ گهڻو ڪم ٿي سگهي ٿو. ورجينيا ۾ ان تنظيم جي اڳواڻي جاويد قمر ڪري ٿو. سندس گهر تي ٿيندڙ ملاقات ۾ ڪيترائي بزنيس مين موجود هئا. جن ۾ عاطف احمد، عمران اڪرم، جاويد قمر جي ڌيءَ عارفه سيد ۽ سندس ناٺي شامل هئا. منجهن وطن عزيز جي خدمت جو جذبو ته ڇوليون هڻي رهيو، پر هڪ بي يقيني جو ڪُن سندن اڳيان رڪاوٽ بنيل هو. ليکڪن کان وٺي انٽر پرينيورز تائين، اهي سڀ با خبر ماڻهو هئا، پر انهن جي باخبريءَ ۾ درد ۽ غم جي گهري جهلڪ به هئي.