سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

1.24: بوسٽن کان واشنگٽن

عمران مون کان اُتان ئي موڪلايو، ٽئڪسي مونکي واپس هوٽل کڻي آئي، سامان ته اڳ ۾ ئي ٻڌو رکيو هو. هوٽل جي لابيءَ ۾ رفيع الدين شڪوه کي ڏسي حيرت ٿيم. هو به هارورڊ فورم ۾ شرڪت جي لاءِ آيو هو. فورم جي دوران روزانو ساڻس مِيل ملاقات ۽ ڳالهيون مُهاڙيون ٿينديون رهنديون هيون. وطن جي محبت ۾ سرشار رفيع الدين نيويارڪ ۾ ئي رهندو آهي ۽ وڏين ڪاروباري ڪمپنين کي انتظامي مامرن ۾ صلاحون ڏيندو آهي. ”آئون اڄ کان اخوت جو هم سفر آهيان.“ اهو چئي هن اخوت جي ڪتاب رفاقت تي صحيح ڪئي ۽ نيويارڪ ۾ ملڻ جو وعدو ڪري روانو ٿي ويو. آئون ٿوري دير لابي ۾ ويٺو رهيوس. سفر جو پهريون مرحلو ختم ٿي چڪو هو ۽ ايندڙ مرحلو شروع ٿيڻ وارو هو. هاڻ اسان کي ان پاڪستان سان ملڻون هو. جيڪو پنهنجو وطن ڇڏڻ کانپوءِ آمريڪا ۾ آباد آهي. کين ٻڌائڻو هو ته اخوت ڇا آهي؟ تصور، ادارو يا تحريڪ يا قافلو؟ ان جا مقصد ڪهڙا آهن. اسان اهو خواب ڇو ڏٺو. فلائيٽ جو وقت ويجهو اچڻ لڳو هو. اسان سامان کنيو، ٽئڪسي ڪري ۽ بوسٽن جي لوگن ايئرپورٽ جو رستو اختيار ڪيوسين. ايئرپورٽ تي اها ئي جڙتي، اها ئي بي زاري. نائن اليون کانپوءِ دنيا اڳ جهڙي نه رهي آهي، اولهه ۽ اسلام جي وچ ۾ وٿي اڃا به وڌڻ لڳي آهي. جهاز ڏيڍ ڪلاڪ کانپوءِ نيشنل ايئرپورٽ واشنگٽن پهچي ويو. ان ايئرپورٽ جو نالو بدلائي هاڻ، ’رونالڊريگن ايئرپورٽ‘ رکيو ويو آهي. ايئرپورٽ تي ڊاڪٽر قدير اوسيئڙي ۾ هو. جڏهن آئون پهريون ڀيرو ان ائيرپورٽ تي لٿس ته به هن ئي ڀليڪار ڪئي هئي. هن پنهنجي گهر جا دروازا اسان لاءِ ائين کوليا، جو اهو گهر اسان کي پنهنجو گهر لڳو ۽ پوءِ نه رڳو اسان کي، پر آمريڪا ايندڙ اسان جي سڀني دوستن کي اُتي ئي جڳهه ملندي رهي.
قدير سامان گاڏي ۾ رکڻ ۾ مدد ڪئي ۽ ايئرپورٽ کان نڪري اسين جارج واشنگٽن پارڪ وي تي وڃي پهتاسين. رات ان خوبصورت رستي تي اوندهه جي چادر پکيڙي ڇڏي هئي. وشال رستو، گلن ۽ وڻن سان سينگاريل، ساوڪ سان جنجهيل اهو رستو، منهنجي واشنگٽن ۾ قيام جي ٻن سالن دوران منهنجي پسند جو لنگهه هو. وڃڻو ڪيڏانهن به هوندو هوم، اتان اچي نڪرندو هوس. انهن ڏينهن آئون هڪ پراڻي فورڊ گاڏيءَ جو مالڪ هئس، جيڪا مون ٻه سؤ پنجهتر ڊالرن ۾ خريد ڪئي هئي ۽ واپس ورڻ مهل ٽن سؤ ڊالرن ۾ وڪڻي ڇڏيم. ان خوبصورت رستي تان هڪ ٻيو رستو ”مائونٽ ورنن“ وڃي ٿو. مائونٽ ورنن آمريڪا جي پهرين صدر جارج واشنگٽن جي ذاتي رهائشگاهه هئي. هڪ خوبصورت ٽڪريءَ تي موجود اها رهائشگاهه آمريڪا جي آزاديءَ کانپوءِ گهڻي شهرت اختيار ڪري ويئي هئي. ماضي جون ڳڙکيون کلڻ لڳيون. مائونٽ ورنن ۽ ٻيا ڪيترائي تاريخي هنڌ آئون گهڻو وقت اڳ ڏسي چڪو هوس. 1993ع ۾ منهنجو اهو ئي مشغلو هوندو هو. يونيورسٽيءَ مان وانڌڪائي جو جيڪو وقت به ملندو هو. اهو آئون انهن هنڌن تي گذاريندو هوس، ٽٽل ڦٽل ۽ پراڻي گاڏي منهنجو تمام گهڻو ساٿ ڏنو. مائونٽ ورنن، جيفرسن ميموريل، لنڪن ميموريل، سمٿ سونين مال. ڏاهپ مومن جي گم ٿيل ميراث آهي. آئون بظاهر ته قدير کي بوسٽن جي رهائش ۽ هارورڊ جي باري ۾ سُڻائي رهيو هوس، پر منهنجو ڌيان ڪنهن ٻي پاسي هو. مائونٽ ورنن جي اها خوبصورت ٽڪري مونکي پاڻ ڏانهن ڇڪي رهي هئي. اهو هنڌ ئي اهڙو آهي ۽ ان جڳهه جو رهائشي جارج واشنگٽن! آمريڪا جو ناليرو صدر، آئون ان جي ياد کي ذهن مان کوٽي ڪڍڻ تي لاچار هئس. آمريڪا جي وڏن اڳواڻن ۾ هن جو نالو سڀني کان مٿانهون آهي.