1.6 ڇا زندگي ڪنهن مفلسيءَ جو چولو آهي؟
پهرين هڪ سئو قرضن کانپوءِ ”پنج عورتون، پنج ڪهاڻيون“ جي نالي سان هڪ ڪتابڙو لکيو ويو. ان ۾ هڪ ڪهاڻي حاڪم بي.بي جي هئي. حاڪم بي بيءَ جيڪو ڪجهه ٻُڌايو، ان ڪيترن ئي ماڻهن کي رئاڙي ڇڏيو. سندس چوڻ هو ته منهنجي عمر ستر سالن کان به وڌيڪ آهي. آئون شگر ۽ هاءِ بلڊ پريشر جي مريض آهيان. منهنجي مڙس جي ماهوار پينشن ڇهه سو روپيا آهي، ايتري پينشن ۾ جيئرو رهڻ ڪيترو نه ڏکيو آهي، ان جو اندازو لڳائڻ ڪو ڏکيو ڪونهي. اسين ڪڏهن ڪڏهن ڳوٺان واڻ ۽ پيش گهرائي وڪڻندا هئاسين، ائين ٻه ٽي واڌو ڏوڪڙ هٿ اچي ويندا هئا. زندگي جا ڏينهن ڏاڍا ڏکيا پي گذريا، جو هڪ ڏينهن ڪنهن مونکي ٻڌايو ته ڪجهه ماڻهو عورتن جي مدد ڪرڻ چاهين ٿا، اهي ماڻهو بنا وياڄ جي قرض پيا ڏين، جيڪو هڪ سال جي اندر واپسيءَ جوڳو هوندو. آئون عورتن جي هڪ گروهه ۾ شامل ٿي ويس، جنهن جو نالو ”اقرا“ هو ۽ مونکي ايندڙ مهيني ڏهه هزار روپيا ڏنا ويا. مون مٿين شين کانسواءِ ڳوٺان مرچ گهرائي پيهڻ شروع ڪيا. پيش، واڻ ۽ مرچ وڪامڻ لڳا ۽ منهنجي گهر جون حالتون سڌرڻ لڳيون. پاڙي جا دوڪاندار ۽ ضرورتمند پاڻ اچي اهي شيون وٺي ويندا هئا. ان ڪاروبار مان نه رڳو قرض جي قسط پئي ڏيان، پر گهر جي خرچ پکي ۾ پڻ مدد ڪري رهي آهيان. صحت گهڻي ڪم جي موڪل نٿي ڏي، پر آئون سمجهان ٿي ته اڳيان وڌڻ ئي زندگي آهي. ٻن ويلن جي مانيءَ لاءِ محنت ته ڪرڻي ئي پوندي. منهنجي عمر ستر سال آهي، منهنجو مڙس اسي سالن جو آهي، پنڻ تي دل نٿي چوي. هن اداري جا ماڻهو ڪيترا نه ڀلا آهن، جن ٻڌايو ته پنهنجو بار کڻڻ ئي زندگي جو معراج آهي. الله تعاليٰ انهن ماڻهن کي سدائين خوش رکي. اها ڪهاڻي هئي يا دعا، نيويارڪ ڏانهن ويندي هزارين فوٽن جي مٿاهينءَ تي مونکي ان عورت جو گُنجهيل منهن ياد آيو، جنهن جي چوڌاري نور جو هڪ دائرو پکڙيل هو. آئون دريءَ مان ٻاهر ڏسڻ لڳس. نيرو آسمان، جهومندڙ ڪڪر، يا خدا! تنهنجي هن دنيا ۾ ڪجهه ماڻهن تي زندگي ايتري ڏکي ڇو آهي.