سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

6.10: نوشهره

جولاءِ 2010ع نوشهري جي لاءِ قيامت کان گهٽ نه هئي، اٽڪ درياهه جي بي لغام لهرن سڄي شهر کي پنهنجي وس ۾ ڪري ورتو. ڏهه ڏهه فوٽ اوچو پاڻي، نه زندگي بچي نه وري ڪا مال ۽ ملڪيت. ماڻهن جي هٿن مان اُميد جو دامن ڇڏائجڻ لڳو. اهل وطن مصيبت جي ان گهڙيءَ ۾ ٻوڏ ستايلن جي جنهن نموني مدد ڪئي، اهو به ايثار جو هڪ يادگار باب آهي. سڄو پاڪستان مڙي آيو، مصيبت ماريل، پاڻيءَ ۾ ٻُڏل ماڻهن کي هڪ نئون حوصلو مليو. شروع وارا ڏکيا ڏينهن ته گذري ويا، پر مستقل بحالي ڪير ڪندو. جن غريبن جا گهر لڙهي ويا، جن جا ڌنڌا ڌاڙيون ۽ دوڪان تباهه ٿي ويا، اهي ڪيڏانهن ويندا. هٿ ٽنگي رکڻ، انهن بهادر ماڻهن جو شيوه ڪونهي. اخوت فيصلو ڪيو ته اهل نوشهره کي به جيءَ ۾ جايون ڏيڻيون آهن. کين ٻن قسمن جا قرض ڏيڻ جي رٿابندي ڪئي ويئي. گهرن جي اڏاوت ۽ ڌنڌي ڌاڙي جي ٻيهر شروعات. اخوت جي پراڻي ساٿي مردان جي بلال طارق سهڪار جو هٿ ڊگهيريو. عمر صادق ۽ بختيار سکيا جي لاءِ راولپنڊي پهتا. اهو سڄو ڪم آڪٽوبر ۾ پورو ٿي ويو. پهرين نومبر تي آفيس جو افتتاح ٿيو. ٻوڏ جي ساڙ ۽ تباهيءَ جا آثار اڃا سوڌي موجود هئا. ماڻهن کي يقين ڏيارڻ ڏکيو هو ته کين پنهنجي پيرن تي بيهارڻ جي لاءِ وياڄ کانسواءِ قرض ڏنا ويندا. نوشهره جي لاءِ وسيلا ”عمران خان فائونڊيشن“ ۽ ”مير خليل الرحمان فائونڊيشن“ مهيا ڪيا. عيد جي ٻي ڏهاڙي ستر ماڻهن کي پهريون ڀيرو قرض ڏنا ويا. اخوت جو ساٿي ۽ نالي وارو ڪالم نگار هارون الرشيد به ان موقعي تي موجود هو. اخوت جي ان لازوال مظاهري تي سندس اکيون ڀنل رهيون. رورل سپورٽ پروگرام پاران بيگم منور همايون ۽ ملڪ فتح خان به پهچي ويا. عمران خان فائونڊيشن جي نمائندگي سندن عهديدارن ڪئي. بلال طارق ۽ سندس سنگتي جيڪي مقامي اسٽيئرنگ ڪميٽيءَ جا ميمبر آهن، ڀليڪار ڪندي وڇائبا پي ويا.
ايندڙ هڪ سال لازوال جذبن جو سال هو. جنهن به ڪٽنب قرض ٿي ورتو، اهو دعائن جو ڍڳ آفيس ۾ ڇڏي ٿي ويو. اهي دعائون اخوت جي ڪارڪنن کي ڏينهن رات ڪم ڪرڻ تي آماده ڪنديون رهيون. آفتاب، مهتاب ۽ خواجه زاهد، اخوت جا پراڻا ڪارڪن، هڪ نئين عزم سان اڳتي وڌيا. نومبر 2011ع ۾ اخوت جي ٻي برانچ جو افتتاح ٿيو. محبت جو قافلو به ڪڏهن بيٺو آهي ڇا؟ ان برانچ جي لاءِ وسيلا به عمران خان فائونڊيشن، ڏنا. هن مهل تائين پنج هزار ڪٽنبن وٽ ڇهن ڪروڙن کان به وڌيڪ رقم پهچي چڪي آهي. ٻوڏ گهڻو ڪجهه کسي ورتو،پر ڪردار نه کسي سگهي. رڪوري جي سؤ سيڪڙو شرح ان ڪردار جي عظمت جو وڏو ثبوت آهي. قرض وٺندڙن ۾ سؤ کان به وڌيڪ معذور ماڻهو هئا، جيڪي معذوري جي باوجود به ڪشڪول کڻڻ جي لاءِ راضي نه ٿيا. انهن ۾ هڪ وڏو تعداد مسيحي برادري جو به هو. اهي ويا ڄڄورن جي چنبي مان نڪرڻ جي لاءِ اخوت وٽ پهتا. نوشهري جو تجربو ترقي سا لاڳاپيل ادارن جي لاءِ هڪ سونهري مثال آهي. ماڻهن کي خيرات نه گهرجي. کين ته دوستي ۽ ساٿ جي گهرج آهي. ياسمين بي بي، سخي محمد، ناديه خان... اهي فرضي ڪردار ڪونهن، هنن پنهنجي هٿن سان زندگي جي نئين سر اڏاوت ڪئي. خودداري ڇا آهي، اها ته ڪو هنن کان اچي سکي. مالا ڪنڊ جي سيد ابرار جو چوڻ آهي ته اخوت اسان کي نئون درس ڏنو آهي. اسانکي زندگي جي معنيٰ ئي هاڻ سمجهه ۾ آئي آهي. قاسم، نياز، غلام قادر، شيراز محمود شيرازي، ميجر (ر) سجاد احمد، ڇا ته ماڻهو ملڻ لڳا. پشاور، مانسره، اڪوڙا خٽڪ، مردان، مالاڪنڊ، ان دوران فاطميڊ ميموريل اسپتال جي منتطم اسان کي نٿيا گلي وٺي ويئي. بلند پهاڙ، اتانهان جبل ۽ انهن کان به اتانهان جذبِا، هارون الرشيد غلط ته نه چيو هو. ”حيرت ٿي ٿئي ۽ يقين جوڳي ڳالهه ئي ڪونهي ته جڏهن خدا جو هڪ ٻانهون ارادو ڪري ٿو وٺي ته ڪهڙو نه معجزو ظاهر ٿو ٿئي. فرد کان جماعت تائين، جماعت کان قافلي تائين ۽ قافلي کان ڪاروان تائين. خبر ڪونهي ڪير آهي، جيڪو رستن تان ڪنڊا ميڙي ٿو وٺي ۽ ماڻهو منزل طرف ائين ٿو وڌندو وڃي، جيئن پاڻي هيٺاهينءِ طرف وهندو آهي ۽ وهندو ئي رهندو آهي.