سفرناما

اخوت جو سفر

هن ڪتاب جي شروعات هارورڊ يونيورسٽيءَ جي هڪ سفر سان ٿئي ٿي. آمريڪا جو هي سفرنامو اصل ۾ اخوت جو ئي سفر آهي. يارهن سالن تي ٻڌل، اخوت جي شروعات، اُن جو فلسفو، اصول، طريقي ڪار، ان جا گُڻ ۽ اوڳُڻ، امڪانن جا نوان اُفق، ائين کڻي چئجي ته اهو سفر در سفر آهي. هڪ اهم سفر، جيڪو هلندي گهمندي ٿيو ۽ ٻيو اهو سفر جيڪو خيالن ۾ ٿيو.
Title Cover of book اخوت جو سفر

4.7: نيشنل هال

جيمز سمٿ سن پنهنجي وقت جو مشهور سائنسدان هو. هو دولتمند به هو ته سخي به. ڪنهن هڪ ئي شخص ۾ اهي ٻئي گُڻ گهٽ هوندا آهن. جيمز پنهنجي چالاڻي کان ڪجهه ڏينهن اڳ وصيت جي ذريعي پنهنجي جائيداد علم جي واڌاري لاءِ مخصوص ڪري ڇڏي. ان وقت سندس اها ملڪيت اڌ ملين آمريڪي ڊالر هئي. جيمز سمٿ سن اهو به شرط لاڳو ڪيو ته اها دولت فقط آمريڪا ۾ ئي خرچ ٿيندي. سمٿ 1929ع ۾ وفات ڪئي. آمريڪي ڪانگريس ان رقم مان ڪو اسڪول يا يونيورسٽي ٺاهڻ جي بدران هڪ عجائب گهرجوڙڻ جو فيصلو ڪيو ۽ اها رقم Smithsonian trust کي پيش ڪري ڇڏي. ٽرسٽ جو مقصد تاريخي ورثي جو بچاءُ هو. ٽرسٽ پنهنجي رٿ جو اعلان ڪيو ته سڄي ملڪ مان ماڻهن پنهنجون قيمتي شيون هتي موڪلڻ شروع ڪيون... هوريان هوريان اها هلچل سڄي دنيا ۾ پکڙجي ويئي. اڻويهين صديءَ ۾ آمريڪا جا سامونڊي جهاز دنيا ۾ جتي به ويندا هئا، هن عجائب گهر جي لاءِ شيون گڏ ڪرڻ شروع ڪندا هئا. سمٿ سن جو خواب پورو ٿيڻ لڳو. آمريڪي ڪانگريس لنڪن ميموريل ۽ ڪيپيٽل هل جي وچ ۾ موجود زمين جو هڪ ٽڪرو به ٽرسٽ جي حوالي ڪري ڇڏيو، جنهن هتي ننڍن ننڍن يارهن عجائب گهرن جو بنياد رکيو. اهو عجائب گهر مريڪا جي تاريخ جي سڄي ڪهاڻي سهيڙيو ويٺو آهي. ان ڪهاڻيءَ ۾ رڳو ماضي ئي نه پر مستقبل به آهي. هونئن به عجائب گهر ان لاءِ جوڙيا ويندا آهن ته انهن جي اُفق تان آئيندي جو سج اُڀرندو نظر اچي. ڪوتاه نظر انهن کي ماضيءَ جو مزار سمجهي نوحه خواني کانسواءِ ٻيو ڪجهه به نه ڪندا آهن. انهن عجائب گهرن جي ڪري نيشنل مال کي سمٿ سونين هال به سڏيو ويندو آهي. ٽرسٽ جي سالياني بجيٽ هڪ بلين ڊالرن جي لڳ ڀڳ آهي. ان جي بورڊ آف ڊئريڪٽرز ۾ آمريڪا جو چيف جسٽس، آمريڪي نائب صدر ۽ ملڪ جون ڪجهه اهم ۽ نمايان شخصيتون شامل هونديون آهن. انهن عجائب گهرن کي هر سال اڍائي ڪروڙن کان به وڌيڪ ماڻهو ڏسڻ جي لاءِ اچن ٿا. اهو ڏسڻ بي حد اُتسائيندڙ هوندو آهي، ڇاڪاڻ ته اهو ڏسڻ سان هر ماڻهو هتان ڪجهه نه ڪجهه حاصل ڪري ئي ويندو آهي. ڪا خلش، ڪو خواب، ڪا خواهش. اهو ٿي ئي نٿو سگهي ته ڪو ماڻهو هت اچي ۽ پنهنجي اندر ۾ ڪا تبديلي محسوس نه ڪري.
نيشنل ميوزم آف اميريڪن هسٽري، نيشنل ميوزم آف ايفريقن هسٽري، نيشنل ميوزم آف نيچرل هسٽري، نيشنل ميوزم آف اميريڪن انڊيز، نيشنل ميوزم آف ارٿ، نيشنل ايئر ائنڊ اسپيس ميوزم. وک وک تي حيرت جو سامان موجود آهي. اکيون پٽي ڏسندڙ جي لاءِ ته هت گهڻائي سبق سمايل آهن. سمٿ سونين هال منهنجي پسند جي جاءِ هئي. مون هتي ڪيترائي ڀيرا ڊگهو وقت گذاريو، پر ان ڏينهن ايترو وقت نه هو ته اسين هتي وکريل عجائبات کي ڏسي سگهون، تنهنڪري مون هتان لنگهي وڃڻ ئي مناسب ڄاتو. آمريڪن يونيورسٽي ۾ تاريخ جي پروفيسر جو چوڻ آهي ته سمٿ سونين هال پهچي انسان ماضي ۾ نه پرمستقبل ۾ وک ٿو رکي. ان هال کي ٺاهڻ جو مقصد به ته اهو ئي آهي.
ہے کھاں تمنا کا دوسرا قدم یا رب
ہم نے دشت امکان کو ایک نقشہ پا، پایا