5.27: ٿئي ته محبت جي زبان سان اخوت جو بيان
اخوت اس کو کہتے ہیں چھبے کانٹا جو کابل میں،
تو دہلی تک کا ہر پیر و جواں بے تاب ہو جائے۔
اخوت واقعي به سڄي انسانذات جي لاءِ آهي، چوڏهن سؤ سال اڳ مديني ۾ جنهن رياست جو بنياد وڌو ويو اها رڳو ڪا مسلمانن جي رياست نه هئي. ان ۾ هر مذهب جي مڃيندڙ کي اتي جو شهري مڃيو ويو هو. اڄوڪي دور ۾ مذهب جي نالي تي ٺهندڙ ٻه رياستون پاڪستان ۽ اسرائيل آهن. ڇا اتي عقيدي جي حوالي سان اختلاف راءِ جي آزادي آهي يا وري اها زبان ئي بند ٿي ويندي آهي، جيڪا ڪنهن ٻي خدا جي ساراهه ڪري. ڪڏهن ڪڏهن ته ائين لڳندو آهي ڄڻ خدا کي مڃيندڙ خدا کي وڌيڪ رنجيدو ڪندا آهن. انسان هر ڀيري اُن حقيقت کي وساري ڇڏيو آهي ته دائمي جيت تلوار سان نه ٿيندي آهي. دين ۾ ته ڪوبه جبر ڪونهي. اهو ته آهي ئي قرباني جو نالو. جيڪڏهن اسين دنيا ۾ امن چاهيون ٿا ته پوءِ هر مذهب جو احترام ڪرڻو پوندو. هڪ همراهه پڇيو، ڇا اخوت جو پروگرام فقط مسلمانن جي لاءِ آهي؟ منهنجو جواب هو ته ائين ڪيئن ٿو ٿي سگهي. پاڻ سڳورن پنهنجي آخري خطبي جي موقعي تي فرمايو ته ”منهنجو پيغام سڄي انسانيت جي لاءِ آهي.“ اخوت جو سرچشمو اهو ئي پيغام آهي. فيصل مسعود ۽ سندس سنگتين اخوت سان سهڪار کي هڪ منظم شڪل ڏيڻ جو وعدو ڪيو. ڪيفي جي مالڪ به مهمان نوازي ۾ ڪا ڪسر نه ڇڏي.
ان تقريب ۾ منهنجي ملاقات طارق صاحب سان ٿي، جيڪو قاضي فائونڊيشن چڪوال جي قاضي محمد اشرف جو دوست آهي. قاضي اشرف آمريڪا ۾ رهي ٿو، پر سندس چوڻ آهي ته، چڪوال۽ پاڪستان جو قرض اڃا سودي منهنجن ڪلهن تي آهي. هن اها فائونڊيشن چڪوال سان پنهنجي محبت جي اظهار طور قائم ڪئي آهي ۽ ايتري ته فياضي سان عطيا ڏنا جو هڪ نئين تاريخ لکي ڇڏي. طارق صاحب هڪ ڏينهن اڳ ڊگهي سفر کانپوءِ آمريڪا پهتو هو، پر قاضي صاحب کيس اخوت جي باري ۾ ايترو ڪجهه ٻڌايو، جو هو ملاقات تي مجبور ٿي پيو، تقريب جي ٻي ڏينهن به هو وقت ڪڍي ملڻ جي لاءِ هليو آيو. نيويارڪ جي رستن تي گهمڻ کانپوءِ اسين ڪافي دير تائين هڪ افغاني ڪيفي ۾ ويٺا رهياسين. ڊگهي ڳالهه ٻولهه، ڪيترائي سوال. اوهين ڇا ٿا ڪرڻ گهرو. اخوت جي ايندڙ منزل ڪهڙي آهي. مونکي اهي ڳالهيون به سٺيون لڳيون ته افغاني ڪيفي جو اهو ماحول به. سماوار، جنجان ۽ قهوي جي سُرهاڻ ۽ خدمت ۾ سگهڙائپ، طارق صاحب سٽيزن فائونڊيشن جي ڊونرز ۾ شامل آهي. سٽيزن فائونڊيشن پاڪستان ۾ تعليمي انقلاب آڻي ڇڏيو آهي. انتهائي پُٺ تي پيل علائقن ۾ اعليٰ معيار جا هڪ هزار اسڪول کولڻ ڪو معمولي ڪارنامو ڪونهي. ڪاوش ٽرسٽ، سٽيزن فائونڊيشن، غزالي فائونڊيشن، پاڪ ترڪش اسڪول ۽ طاهر يوسف جا ٽرسٽ اسڪول، هي اهي ادارا آهن، جن گهٽين ۽ گهوٻن ۾ وکريل هيرن ۽ جواهرن کي ڳولي ۽ پوءِ انهن کي پنهنجي مٿي جو موڙ بنايو. طارق صاحب سان قرض حسنه کان علاوه يونيورسٽيءَ جي قيام تي پڻ ڳالهه ٻولهه ٿي. ،پاڻ اخوت يونيورسٽي، جي رٿا ۾ گهري دلچسپي ورتائين ۽ مدد جو وعدو پڻ ڪيو.