5:21
جنت جي قيمت
قرآن ۾ هڪ صالح گروهه جو ذڪر ڪندي ارشاد ڪيو ويو آهي: ”۽ جڏهن اُهو ڪلام ٻُڌندا آهن، جيڪو پيغمبر ڏانهن لاٿو ويو، تڏهن سندن اکين مان لڙڪ جاري ٿي ويندا آهن. چوندا آهن، ته اي اسان جا پالڻهار! ايمان آندوسون، تنهنڪري اسان کي شاهدن ۾ لک ۽ اسين ڇونه ايمان آڻيون الله تي ۽ ان سچ تي، جيڪو اسان کي پهتو آهي، جو اسين اميد ٿا رکون ته اسان جا پالڻهار اسان کي صالحن جي ٽوليءَ ۾ شامل ڪر. تنهنڪري الله کين بهشت ڏنو، جنهن جي هيٺان نهرون وهنديون ۽ هو سدائين ان ۾ رهندا. (المائده: 83-85)
انهن آيتن موجب الله مذڪوره گروهه جي لاءِ جنت جو فيصلو ڪيو ۽ اهو فيصلو سندس هڪ قول جي ڪري هو. (فاثابهم الله بماقالواجنت)، اها ئي ڳالهه حديث ۾ هن ريت آئي آهي، ته جنهن شخص چيو الله کانسواءِ ڪوبه معبود ڪونهي، اهو جنت ۾ داخل ٿيندو. (من قال لااِله الالله دخل الجنة)
هن آيت ۾ جنت کي ”وچن“ جو بدلو قرار ڏنو ويو آهي. پر اهو ”وچن“ ڪهڙو هو، جنهن کي مڃيندڙن کي ابدي جنت جو حقدار بنايو ويو. اهو وچن انهن جي سڄي هستيءَ جو نمائندو هو. هو ان جي شخصيت جي ڦاٽڻ جو آواز هو. هنن الله جي ڪلام کي ايئن ٻُڌو، جو سندن انداز ۾ جيڪو حق هو، اهو مڪمل طور تي پائي ورتائون. اهو هنن جي دل ۽ دماغ ۾ لهي ويو. ان هنن جي اندر اهڙو انقلاب آندو، جو هنن جي حوصلن ۽ سَڌن جو مرڪز بدلجي ويو. تعصب ۽ مصلحت جون سڀيئي ديوارون ڊَهي پَٽ پيون. هنن پنهنجي پاڻ کي حق سان ايئن شامل ڪري ڇڏيو، جو ان کان ڌار سندن باقي ڪابه هستي نه رهي. هو ان جا شاهد بنجي ويا ۽ شاهد بنجڻ هڪ حقيقت جو انسان جي صورت ۾ مُجسم ٿيڻ آهي. قرآن هاڻ انهن جي لاءِ رڳو هڪ ڪتاب نه رهيو. پر ڪائنات جي مالڪ جي زنده نشاني بنجي ويو. اهو رباني تجربو، جيڪو مٿانئن گذريو، بظاهر ان جو اظهار جيتوڻيڪ لفظن جي صورت ۾ ٿيو هو، پر اُن جا اهي لفظ، لفظ نه هئا. بلڪ اهو هڪ زلزلو هو، جنهن سندن سڄي وجود کي لوڏي ڇڏيو. ايستائين جو اُنهن جي اکين مان لُڙڪ وهي اُٿيا.
وچن پنهنجي حقيقت جي لحاظ کان ڪنهن قسم جي لساني اُچار جو نالو نه آهي. اهو ماڻهوءَ جي عمل کي معنويت جو روپ ڏيڻ جي مٿانهين شڪل آهي، جنهن جو اختيار معلوم ڪائنات ۾ رڳو انسان کي حاصل آهي. هڪ حقيقي قول سڀ کان وڌيڪ لطيف۽ سڀ کان وڌيڪ بامعنيٰ واقعو آهي. قول/ وچن گويا هڪ ناطق عمل آهي. تنهنڪري جڏهن ڪو شخص وچن جي سطح تي پنهنجي ٻانهپ جو ثبوت ڏيئي ڇڏي، ته هو يقيني طور تي جنت جو حق حاصل ڪري ٿو وٺي.
سچو وچن بيشڪ سڀ کان وڏو عمل آهي. انسان جهڙي هڪ آزاد ۽ بااختيار مخلوق جي زبان مان هڪ حقيقي ڪلمي جو اعتراف ايترو عظيم آهي، جو زمين ۽ آسمان جي عظمت به ان جي برابر ٿي نٿي سگهي. ان قسم جو هڪ وچن ٻانهي پاران پنهنجي رب جي لاءِ هڪ نادر سوکڙي آهي۽ جنت ان ناياب سوکڙي جو خدائي انعام.