10:46
جنت وارا
قرآن ۾ فرمايو ويو آهي: ”جن ماڻهن ايمان آندو ۽ جن چڱا عمل ڪيا ۽ پنهنجي پالڻهار جي سامهون عاجزي ڪيائون، اهي ئي جنت وارا آهن. هو سدائين اُن ۾ رهندا.“ (هود: 23)
آيت ۾ ’اخبات‘ جو لفظ آهي، جنهن جي معنيٰ آهي عاجزي ڪرڻ. عربيءَ ۾ چئبو آهي: ”هو خبيت القلب.“ (هو دل شڪستو آهي) اهو ئي ايمان جو تَت آهي. ايمان هڪ ذهني دريافت آهي، ماڻهو جڏهن به چاهي پنهنجي سمع و بصر (ٻين لفظن ۾ شعور) کي استعمال ڪري خدا کي پائي ٿو ۽ ان جي مقابلي ۾ پنهنجي حيثيت کي سمجهي ٿو، ته ان مهل مٿس جيڪا ڪيفيت طاري ٿي ويندي آهي، تنهن جو نالو عجز (اخبات) آهي. عجز (نوڙت) خدا جي مقابلي ۾ پنهنجي حيثيت جي سڃاڻپ جو لازمي نتيجو آهي.
ايمان، اخبات (نِوڙت/ عاجزي) ۽ سٺا عمل ٽيئي هڪئي حقيقت جا مختلف پاسا آهن. ايمان خدا جي وجود ۽ ان جي گُڻن جي شعوري دريافت آهي. اخبات ان دلي حالت جو نالو آهي، جيڪا خدا جي دريافت جي نتيجي ۾ ماڻهوءَ جي اندر لازمي طور تي پيدا ٿئي ٿي. نيڪ عمل ان شعور ۽ ان ڪيفيت مان پيدا ٿيندڙ خارجي صورت آهي. ماڻهو جڏهن خدا جي ذهن سان سوچي ٿو، جڏهن سندس دل خدائي ڪيفيت سان ڀرجي وڃي ٿي، ته ان جي عين فطري نتيجي طور ان جي ظاهري زندگي خدا جي وڻندڙ عملن ۾ پوئجي وڃي ٿي، ان جو نالو عملِ صالح آهي. جيڪو شخص ’ايمان اخبات‘ (عجز) ۽ عمل صالح جو پيڪر بنجي وڃي ٿو، اهو ئي خدا جو گهربل انسان آهي ۽ اِهو ئي اُهو انسان آهي، جنهن کي جنت جي باغن ۾ ٽِڪايو ويندو.