189-57
مضبوط ڪردار
”بيشڪ الله پنهنجن رسولن کي پڌريون نشانيون ڏئي موڪليو ۽ اسان انهن سان ڪتاب ۽ ساهمي (حڪمت) نازل ڪئي ته ماڻهو انصاف سان سڌا رهن ۽ اسان لوهه لاٿو، اُن ۾ سخت طاقت آهي ۽ ماڻهن لاءِ اڻ ڳڻيا فائدا آهن ۽ هن لاءِ ته الله ڄاڻي ته ڪير سندس ۽ سندس رسولن جي پرپُٺ مدد ڪري ٿو. بيشڪ الله زورآور ۽ زبردست آهي“. (الحديد 25)
هن دنيا ۾ ايمان واري کان ٻه شيون گهربل آهن. هڪ دين جي پيروي ۽ ٻي دين جي حمايت. ساهمي گويا دين جي پيرويءَ جي علامت/ نشاني آهي. جيئن ساهميءَ ۾ ڪنهن شئي جي گهٽ وڌ ٿيڻ جي خبر پئجي ٿي وڃي تيئن خدا جو ڪتاب به حق جي ساهمي آهي. هر ماڻهوءَ کي گهرجي ته هو پنهنجن عملن کي خدا جي ڪتاب تي جانچي ڏسي ۽ اهو معلوم ڪري ته سندس عمل ڪيتري حد تائين صحيح آهن ۽ ڪيتري حد تائين صحيح نه آهن. ايئن لوهه ڄڻ دين جي حمايت جو علامتي مثال آهي. جڏهن دين جو ڪو معاملو ٿئي ته اُتي ماڻهوءَ کي لوهه جيان مضبوط ثابت ٿيڻ گهرجي. ان کي فولادي قوت سان دين جو بچاءُ ڪرڻ گهرجي. دين جي معاملي ۾ ڪمزوري ڏيکارڻ، پنهنجو پاڻ کي خدا جي نظرن ۾ شڪي ڪرڻ آهي. ان جو مطلب اهو آهي ته ماڻهو جانچ تي پورو نٿو لهي.
هن دنيا ۾ دين جون تقاضائون پوريون ڪرڻ ان شخص جي لاءِ ممڪن آهي، جيڪو پنهنجي اندر پختي ڪردار جو گُڻ رکندو هجي. اڪثر حالتون اهڙيون ٿي وينديون آهن جو حق جو کليل اعتراف ڪرڻ پنهنجو پاڻ کي ماڻهن جي نظرن ۾ هيچ/ ننڍڙي بنائڻ وانگيان هوندو آهي. حق جي حمايت ۾ ڳالهائڻ ۾ لڳاتار اهو انديشو لڳو رهندو آهي ته ماڻهو پنهنجي گروهه کان ڪٽجي ويندو. حق جو ساٿ ڏيڻ فقط ان قيمت تي ٿئي ٿو ته ماڻهو پنهنجن مفادن جي حفاظت نه ڪري. حق جي پاسي ٿي بيهڻ ۾ ماڻهو اڪيلو ٿي وڃي ٿو ۽ حق جو پاسو نه وٺڻ جي صورت ۾ کيس اها اميد هوندي آهي ته ماڻهن جو ميڙ سندس ساٿ ڏيندو. حق جو پاسو وٺڻ ۾ زندگيءَ جو نقشو بگڙجندو محسوس ٿئي ٿو ۽ حق جي حمايت نه ڪرڻ جي صورت ۾ اها اميد هوندي آهي ته زندگيءَ جا معاملا درست رهندا.
حديد (لوهه/ رُڪ) هن دنيا ۾ استحڪام جي نشاني آهي. لوهه ان ڳالهه جو عملي ثبوت آهي ته ماڻهوءَ کي گهرجي ته هو زندگيءَ جي امتحان ۾ رُڪ جيان مضبوط رهي ۽ مضبوط ڪردار سان خدا جي دين جو حامي بنيل رهي.