13:53
نفعو ملڻ
قرآن ۾ ارشاد فرمايو ويو آهي: ”جنهن (الله) آسمان مان پاڻي وسايو، پوءِ نديون پنهنجي قد سارو وَهي هليون. پوءِ ڇَر، اُڀامندڙ گَج کي کنيو ۽ جيڪا شئي زيورن يا سامان جي طلب ڪرڻ لاءِ باهه ۾ ڳاريندا آهن، ان تي به ان جهڙي گج ٿيندي آهي. اهڙي طرح الله کري ۽ کوٽي جو مثال ڏيندو آهي، پر گِجي ته سُڪي ختم ٿي ويندي آهي ۽ جا شئي نفعو ڏيندي آهي، سا زمين ۾ رهندي آهي. اهڙي طرح الله مثال ڏيندو آهي. (الرعد: 17)
هن آيت ۾ مادي تمثيل جي ذريعي فطرت جي قانون کي ٻڌايو ويو آهي. اهو قانون هيءَ آهي، ته هن جهان ۾ قيام ۽ استحڪام انهن انسانن کي ملي ٿو، جيڪي هتي نفع واري هئڻ جو ثبوت ڏين. جيڪي ماڻهو نفعو ڏيڻ جي صلاحيت وڃائي ٿا ڇڏين، تن لاءِ خدا جي هن جهان ۾ ڪابه جاءِ ڪونهي.
هڪ فرد پنهنجي ڪٽنب ۾ فائدي وارو بنجڻو آهي. ساڳئي طرح ان کي پنهنجي سماج ۾ نفعي وارو بنجڻو آهي. ان نفعي کانسواءِ ڪنهن کي نه پنهنجي ڪٽنب ۾ ڪا عزت ملندي ۽ نه ئي وري پنهنجي سماج ۾. اهو ئي معاملو قومي زندگي ۽ بين الاقوامي زندگيءَ جو آهي. هتي به اهي ئي همراهه عزت ماڻين ٿا، جيڪي پنهنجو پاڻ کي نفعي وارو ثابت ڪري سگهن.
هڪ نفع بخشي اها آهي جيڪا مادي معنيٰ ۾ هجي. ٻي نفع بخشي اها آهي، جيڪا اخلاقي معنيٰ ۾ هجي. پر ان کان به وڌيڪ نفعو ڏيڻ اهو آهي، ته ڪو فرد يا گروهه دنيا وارن جي لاءِ سچائيءَ جي سوکڙي پيش ڪري سگهي.