245-103
زمانو شاهد آهي
”بيشڪ انسان وڏي ٽوٽي ۾ آهي، سواءِ انهن جي، جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا ۽ هڪٻئي کي حق جي نصيحت ڪئي ۽ صبر جي نصيحت ڪئي“. (العصر-1-2)
ماڻهو هر گهڙيءَ موت جي ويجهو ٿيندو پيو وڃي. ان جو مطلب هي آهي ته ماڻهو جيڪڏهن پنهنجي عمر جي مهلت کي استعمال نه ڪري ته نيٺ سندس حصي ۾ اها شئي ايندي، جيڪا فقط تباهي هوندي. ڪامياب ٿيڻ جي لاءِ ماڻهوءَ کي پاڻ عمل ڪرڻو آهي. جڏهن ته ناڪاميءَ جي لاءِ ڪنهن عمل جي گُهرج ڪونهي، اها ته پاڻمرادو اوهان ڏانهن ڀڄندي پئي اچي.
هڪ بزرگ چيو ته ’سورة العصر‘ جي تشريح مون هڪ برف وڪرو ڪندڙ کان سمجهي، جيڪو بازار ۾ هوڪو ڏيئي رهيو هو ته ماڻهؤ! ان شخص تي رحم ڪريو، جنهن جي موڙي وگهري رهي آهي. ’ماڻهو ان شخص تي رحم ڪريو، جنهن جو اثاثو ڳري رهيو آهي‘. ان هوڪي کي ٻڌي منهنجي دل چيو ته جيئن برف ڳري رهي آهي، تيئن انسان کي مليل حياتي به تيزيءَ سان گذري رهي آهي. عمر جو موقعو جيڪڏهن بي عمل يا اجاين ڪمن ۾ وڃائي ڇڏجي ته اهو انسان جو وڏو نقصان آهي. (تفسيرڪبير امام رازي)
پنهنجي وقت کي صحيح استعمال ڪرڻ وارو اهو آهي، جيڪو هن جهان ۾ ٽن ڳالهين جو ثبوت ڏي، هڪ ايمان، يعني حقيقت جو شعور ۽ ان جو اعتراف، ٻيو عمل صالح يعني: اهو ڪرڻ جيڪو ڪرڻ گهرجي ۽ اهو نه ڪرڻ، جيڪو نه ڪرڻ گهرجي. ٽيو: حق ۽ صبر جي تلقين، يعني حقيقت جي ايتري گهري سمجهه، جو ماڻهو ان جو داعي ۽ پرچارڪ بڻجي وڃي.