205-65
ڪُٽنبي زندگي
”اوهين انهن زالن کي اُتي رهايو، جتي پنهنجي طاقت آهر پاڻ رهيا پيا آهيو ۽ انهن کي تنگ ڪرڻ جي لاءِ نه ايذايو ۽ جيڪڏهن پيٽ سان هجن ته انهن کي خرچ ڏيو، جيستائين پنهنجو ٻار ڄڻين. پوءِ جيڪڏهن اوهان جي ٻار کي کير پيارين ته کين سندن اُجرت ڏيو ۽ رواج موجب پاڻ ۾ صلاح ڪريو ۽ جيڪڏهن پاڻ ۾ اتفاق نه ٿئي ته پيءُ لاءِ (ٻار کي) ڪا ٻي ٿڃ پياريندي. ڪشادگي وارو پنهنجي حيثيت آهر خرچ ڪري ۽ جنهن جي آمدني ٿوري هجي ته اهو ان مان خرچ ڪري، جو الله ان کي ڏنو آهي. الله ڪنهن شئي کي تڪليف نه ٿو ڏي، پر ان موجب جيڪي ان کي ڏنو اٿس، الله تنگيءَ کان پوءِ جلد آساني ڪري ڏيندو. (الطلاق 6-7)
اسلام ۾ حڪم اهو آهي ته ماڻهو معاملن ۾ ٻي ڌر سان فراخدليءَ سان هلي. هو صبر سان گڏ مزاج جي ابتڙ به ڳالهين کي سَهي. اڻ وڻندڙ ڳالهين جي باوجود به ٻين جا حق ادا ڪري. جڏهن ماڻهو ايئن ڪندو آهي ته هو نه رڳو ٻي ڌر جي لاءِ سٺو ٿو ڪري، پر خود پنهنجي لاءِ به سٺو ٿو ڪري. ايئن هو پنهنجي اندر حقيقت پسنديءَ جو مزاج ٿو پيدا ڪري ۽ حقيقت پسندي بيشڪ هن دنيا ۾ ڪاميابيءَ جي سڀ کان وڏي ڏاڪڻ آهي.
گهر جي زندگي، ٻاهرين سماجي زندگيءَ جو هڪ ننڍو نمونو آهي، گهر جي اندر اهو سڀ ڪجهه ننڍي پئماني تي پيش اچي ٿو، جيڪو ٻاهر جي سماجي زندگيءَ ۾ وڏي پئماني تي پيش اچي ٿو. ان لحاظ کان گهر ڄڻ هڪ سکيا گاهه آهي. جيڪو ماڻهو پنهنجي گهرو زندگيءَ ۾ صحيح انسان ثابت ٿئي، اهو يقيني طور تي وسيع تر سماجي زندگي ۾ به صحيح انسان ثابت ٿيندو.