20:79
رزقِ رب
قرآن مجيد ۾ ارشاد ٿيو آهي: ”۽ تون پنهنجون ٻئي اکيون کڻي ان شئي ڏي نه نهار، جيڪي اسان ڪجهه گروهن کي آزمائش خاطر ڏنيون آهن. هونءَ ئي تنهنجي پاليندڙ جو (ڏنل) رزق گهڻو چڱو ۽ باقي رهڻ وارو آهي.“ (طـهٰ: 131)
ظاهري طرح ته ان آيت جو خطاب رسول الله ﷺسان آهي. پنهنجي حقيقت جي لحاظ کان اها هڪ عمومي هدايت آهي ۽ ان جو لاڳاپو سڀني ايمان وارن سان آهي. هن آيت ۾ جيڪا ڳالهه چئي ويئي آهي، ان ۾ سڀني ايمان وارن جي لاءِ هڪ رهنمائي آهي، پوءِ ڀلي هو ڪهڙي به دؤر يا ڪنهن به نسل سان واسطو رکندا هجن.
هڪ ماڻهو جڏهن پوري سنجيدگيءَ سان ايمان ۽ دعوت جي زندگي اختيار ڪري ٿو ته اڪثر هينئن ٿو ٿئي ته ان جي زندگي تڪليفن ۽تنگيءَ جي زندگي بنجي وڃي ٿي. ان جي ابتڙ جيڪي ماڻهو ايمان ۽ دعوت کان بي پرواهه ٿي پنهنجي زندگي جوڙين ٿا، اهي عام طور تي خوشحال ۽ مطمئن نظر ايندا آهن. ٻنهي گروهن جي وچ ۾ اهو فرق اصل ۾ ان زندگي جي طور طريقي جي قيمت آهي. مؤمن ۽ داعي هڪ اصول وارو انسان هوندو آهي. هو هڪ اصول واري زندگي گهاريندو آهي. ان جي مقابلي ۾ غيرمؤمن ۽ غيرداعيءَ جي زندگي هڪ بي اصول زندگي هوندي آهي. اهو ئي فرق ٻنهي جي زندگيءَ ۾ فرق پيدا ڪري ٿو. هڪ کي اصول پسنديءَ جي قيمت ملي ٿي ۽ ٻئي کي بي اصوليءَ جو طريقو اختيار ڪرڻ جي قيمت.
مؤمن ۽ داعيءَ کي جيڪڏهن دنيا جون ظاهري رونقون نه ملن، ته کيس ان تي غم نه ڪرڻ گهرجي، ڇاڪاڻ ته کيس عين ان مهل ان کان به وڌيڪ هڪ وڏي شئي مليل هوندي آهي ۽ قرآن موجب اها رزق رب (طـهٰ: 131) آهي. رزق رب جو مطلب ڪهڙو آهي، ان جو مطلب اهي رباني احساس آهن، جيڪي الله جي توفيق سان اهڙي ماڻهوءَ کي ملن ٿا. مسئلا ۽ تڪليفون منجهس نوڙت پيدا ڪري کيس الله سان جوڙين ٿا. مادي راحتن جي کوٽ هن جي لاءِ جنت جي ياد جو سبب بنجي وڃي ٿي. ماڻهن جون مخالفتون منجهس الله ڏانهن رجوع ڪرڻ جو جذبو اُڀارين ٿيون.
زندگي جا تلخ تجربا لڳاتار سندس روحانيت کي بيدار ڪندا ٿا رهن. دنياوي ساز ۽ سامان جي کوٽ کيس وڌ کان وڌ خدا جي ويجهو ڪرڻ جو ڪارڻ بنجي وڃي ٿي.