17:68
دنيا اصل منزل ڪونهي
قرآن ۾ ارشاد ٿيو آهي: ”جيڪو دنيا ٿو گهري، تنهن لاءِ دنيا ۾ جيڪي گهُرون (۽) جنهن لاءِ گهُرون جلد ڏيون ٿا، وري انهن لاءِ دوزخ مقرر ڪيون ٿا، جنهن ۾ خوار تڙيل ٿي داخل ٿيندو ۽ جيڪو آخرت گهُري ٿو، ان جي مناسب ڪوشش ڪري ٿو ۽ اهو ايمان وارو به آهي ته انهن جي (اها) ڪوشش قبول آهي. اسين هنن ۽ هنن سڀني جي تنهنجي پاليندڙ جي ڏات سان مدد ڪريون ٿا ۽ تنهنجي پاليندڙ جي ڏات روڪيل نه آهي.“ (بني اسرائيل: 18-20)
دنيا جي زندگي گذارڻ جا ٻه طريقا آهن. هڪ آهي دنيا جي ذريعي دنيا کي حاصل ڪرڻ ۽ ٻيو آهي دنيا جي ذريعي آخرت کي حاصل ڪرڻ. اهي ٻئي موقعا هر ماڻهوءَ جي لاءِ هڪجهڙي نموني کليل آهن. اهو ماڻهوءَ جو پنهنجو ڪم آهي ته انهن ٻنهي مان ڪهڙو ٿو اختيار ڪري ۽ ڪهڙو ٿو ڇڏي ڏي. ماڻهوءَ کي هڪ اهڙو وجود ڏنو ويو آهي، جيڪو بيحد اعليٰ ذهني ۽ جسماني گُڻن جو مالڪ آهي. ٻئي پاسي ٻاهرين دنيا ۾ هر قسم جا سبب گهڻي مقدار ۾ موجود آهن. ڪوبه ماڻهو ٻنهي مان جنهن به مقصد کي اختيار ڪري، سڀيئي سبب سندس هر قسم جو ساٿ ڏيڻ لڳندا آهن. سبب پاڻ ڪڏهن به ايئن نه چوندا آهن ته اسان کي فلاڻي مقصد جي لاءِ استعمال ڪريو ۽ فلاڻي مقصد جي لاءِ ڇڏي ڏيو.
اها صورتحال ماڻهوءَ کي اڪثر غلط فهميءَ ۾ وجهي ٿي ڇڏي. حالتن کي ڏسي اهو سمجهي وٺندو آهي، ته آئون جيڪو ڪجهه ڪريان پيو، اهو ٺيڪ پيو ڪريان. اِهو ئي اُهو ئي هنڌ آهي، جتي ماڻهوءَ جو امتحان پيو ٿيندو آهي. ماڻهوءَ کي ايئن نه ڪرڻ گهُرجي ته هو رڳو ان ڪري پاڻ کي صحيح سمجهي وٺي ته هو بظاهر ترقي ۽ ڪاميابيءَ طرف پيو وڌي. ان جي بدران هر ماڻهوءَ کي اهو ڪرڻ گهُرجي، ته هو حق جي اصل کي معيار بنائي ۽ ان جي روشنيءَ ۾ پنهنجي صحيح ۽ غلط هئڻ جو فيصلو ڪري.