160-45
ڪائنات جي تسخير
”الله اهو آهي، جنهن سمنڊ کي اوهان جي تابع ڪيو، هن لاءِ ته ان ۾ سندس حڪم سان ٻيڙيون هلن ۽ هن لاءِ ته سندس فضل مان روزي ڳوليو ۽ مَن اوهين شڪر ڪريو ۽ جيڪي آسمانن ۾ آهي ۽ جيڪي زمين ۾ آهي، تن سڀني کي پنهنجي طرفان اوهان جي ڪم ۾ لاٿو اٿس. بيشڪ ان ۾ انهن ماڻهن لاءِ نشانيون آهن، جيڪي فڪر ڪن ٿا“. (الجاثيه 12-13)
پاڻي ظاهري طور تي ته ٻوڙڻ واري شئي آهي. پر الله تعاليٰ کيس پنهنجن قانونن جو پابند بنايو آهي ته جيئن اٿاهه سمنڊن جي مٿان وڏا وڏا جهاز هڪ طرف کان ٻي طرف هلندا رهن ۽ حفاظت سان پنهنجي منزل تائين پهچي ويندا آهن. اهوئي معاملو پوري ڪائنات جو آهي. ڪائنات ائين جوڙي ويئي آهي، جو اها مڪمل طور تي انسان جي تابع آهي.
انسان جيئن چاهي، تيئن ان کي پنهنجي فائدي لاءِ استعمال ڪري سگهي ٿو. هن دنيا جي اهائي خصوصيت آهي، جنهن جي آڌار تي اهو ممڪن ٿيو آهي ته هتي انسان پنهنجي لاءِ شاندار تمدن اڏي سگهي.
ڪائنات جو موجوده ڍانچو ئي ان جو آخري ۽ واحد ڍانچو آهي. اها ٻين بي شمار طريقن سان به بنجي سگهي ٿي. پر مختلف امڪانن مان اهوئي هڪ امڪاني واقعو بنيو، جيڪو اسان جي لاءِ فائديمند هو. اها هڪ نشاني آهي، جنهن تي ويچارڻ وارا ويچاريندا ته هو اُن ۾ پنهنجي لاءِ عظيم الشان سبق پائي سگهن ٿا.