14:55
زيادتين تي صبر
قرآن ۾ ٻڌايو ويو آهي، ته پيغمبرن جي توحيد جي دعوت کانپوءِ جڏهن مدعو قومن پاران ناڪاري ردعمل سامهون آيو، ته پيغمبرن جو جواب هيءَ هو. ”۽ اسين ڇو نه الله تي يقين رکون، جڏهن ته هن اسان کي رستو ڏيکاريو، ۽ جيڪا تڪليف اوهين اسان کي ڏيندا، اسين تنهن تي صبر ڪنداسين ۽ ڀروسو ڪندڙن کي الله تي ئي ڀروسو ڪرڻ گهُرجي.“ (ابراهيم: 12)
سڀني پيغمبرن کي پنهنجي مخاطب قومن کان تڪليفون پيش آيون. سڀني پيغمبرن کي سندن قوم جا ماڻهو طرح طرح سان ستائيندا رهيا. پر سڀني پيغمبرن جو گڏيل رَويو فقط هڪ هو. اهو آهي هر قسم جي زيادتين کي هڪ طرفي طور تي سَهندي، پر ان دعوت جو سلسلو جاري رکڻ.
ان جو سبب ڪهڙو آهي. ان جو سبب اهو آهي، ته دعوت جو ڪم هڪ بيحد هاڪاري ڪم آهي. اهو رڳو اهڙي ماحول ۾ جاري رهي سگهي ٿو، جتي داعي ۽ مدعوءَ جي وچ ۾ اعتدال جي فضا لڳاتار موجود رهي. اهڙي اعتدال واري فضا يا پُر امن ماحول کي برقرار رکڻ جي لاءِ سڀيئي پيغمبر صبر ڪندا رهيا. حقيقت اها آهي ته صبر ئي دعوت جي قيمت آهي. جتي صبر ڪونهي، اُتي دعوت به ڪونهي.
پوءِ جي زماني ۾ جيڪي ماڻهو دعوت جو ڪم ڪندا، تن کي به صبر جي رَوش مڪمل طور تي اختيار ڪرڻي آهي. صبر کانسواءِ دعوت جو ڪم نه گذريل زمانن ۾ ٿيو ۽ نه وري ايندڙ وقت ۾ ٿي سگهي ٿو. دعوت جو اهو هڪ اهڙو شرط آهي، جيڪو ڪڏهن به ساقط (ختم) ٿيڻ وارو نه آهي.