31:109
لقمان جي نصيحت
قرآن مجيد ۾ ٻڌايو ويو آهي، ته حضرت لقمان پنهنجي پُٽ کي ڪجهه نصيحتون ڪيون. ان سلسلي ۾ هن چيو: ”اي منهنجا پُٽڙا! نماز قائم ڪر ۽ چڱي ڪم جو حڪم ڪر ۽ بُڇڙي ڪم کان روڪ. ۽ جيڪا تڪليف توکي پهچي، تنهن تي صبر ڪر. بيشڪ اهو ڪم همت جي ڪمن مان آهي. ۽ ماڻهن کان مُنهن نه موڙ (وڏائي نه ڪر) ۽ زمين تي آڪڙ سان نه هَل. بيشڪ الله کي هَٺيلو ۽ پاڻ پَڏائيندڙ نه ٿو وڻي ۽ پنهنجي هلڻ ۾ وچٿري چال هَل ۽ پنهنجي آوازکي هيٺاهون رک! ڇوته آوازن مان بُڇڙو آواز گڏهه جو آهي.“ (لقمان: 17-19)
نماز قائم ڪرڻ ڪا سادي ڳالهه نه آهي. اها اصول ۽ ڪردار جي هڪ علامت ۽ ذميواراڻي زندگي گذارڻ جو هڪ سڳورو وچن آهي ۽ ان قسم جي زندگيءَ تي اهي ئي ماڻهو قائم رهي سگهن ٿا، جيڪي هن دنيا ۾ عزم ۽ حوصلي سان زندگي گذارڻ جي لاءِ تيار هجن.
دين تي پاڻ عمل ڪرڻ يا ٻين کي دين ڏانهن سڏڻ، ٻئي صبر گهُرن ٿا. تنهنڪري ڪرڻ کان اڳ سوچڻو پوي ٿو. نفس جي خواهش تي هلڻ جي بدران نفس جي اُبتڙ هلڻو پوي ٿو. پنهنجي وڏائي کي بيان ڪرڻ جي بدران اُن تان هيٺ لهڻو پوي ٿو. ٻين پاران ملندڙ تڪليفن کي هڪ طرفي طور تي سَهڻو پوي ٿو.
اُهي سڀ حوصلي منديءَ وارا ڪم آهن ۽ حوصلي منديءَ واري ڪردار جو ٻيو نالو اسلامي ڪردار آهي. هڪ مؤمن کي هڪئي وقت ٻن ذميدارين جي وچ ۾ هلڻو پوي ٿو. هڪ پاسي خدا سان لاڳاپي ۽ واسطي واري زندگي گذارڻ ۽ ٻئي پاسي انسانن جي وچ ۾ اخلاقي تقاضائن کي پورو ڪندي، انهن جي وچ ۾ رهڻ.