15:59
ڌُڻيل ٻانها
قرآن ۾ ٻڌايو ويو آهي ته: ”الله جي حڪم جي باوجود ابليس، آدم جي اڳيان سجدو ڪرڻ کان نابري واري. ان کانپوءِ الله تعاليٰ کيس سدائين جي لاءِ پنهنجي رحمت کان ڌِڪي ڇڏيو. ان وقت شيطان اهو جواب ڏنو: ابليس چيو، اي منهنجا رب! جيئن تو مونکي گمراهه ڪيو آهي، تيئن آئون زمين تي انهن سڀني کي گمراهه ڪندس، سواءِ انهن جي جيڪي تنهنجا ڌُڻيل ٻانها آهن. الله فرمايو: هيءَ هڪ سنئين واٽ آهي، جيڪا مون تائين پهچي ٿي. بيشڪ جيڪي منهنجا ٻانها آهن، تن تي تنهنجو زور نه هلندو. سواءِ انهن ٿِڙيلن جي، جيڪي تنهنجي پيروي ڪندا ۽ انهن سڀني جي لاءِ جهنم تيار آهي.“ (الحجر: 39-43)
هن آيت موجب، هر انسان شيطان جي پهچ ۾ آهي. شيطان انسان کي ورغلائي تباهيءَ جي طرف وٺي ٿو وڃي. ان معاملي ۾ شيطان جو طريقو ڪهڙو آهي. هو غلط ڪم کي سٺو ڪري پيش ڪري ٿو. بُرائين کي ڀلائين جي صورت ۾ ڏيکاري ٿو. برباديءَ جي رستي جي هڪ اهڙي تشريح ڪري ٿو، ته جيئن اهو ڪاميابيءَ جو رستو نظر اچڻ لڳي. اهو ئي ڏيکاءُ انسان جي مقابلي ۾ شيطان جو سڀ کان وڏو هٿيار آهي.
اهي ڪهڙا ماڻهو آهن، جيڪي شيطان جي ان تباهه ڪندڙ ڏيکاءُ کان بچي ويندا. اهي ڌُڻيل انسان آهن، جيڪي پنهنجي شعور کي ايترو ته گهڻو سجاڳ ڪري وٺن، جو جڏهن شيطان کين هڪ غلط ڪم کي صحيح ڪري ڏيکاري ته هو ان کان متاثر نه ٿين. هو شيطان جي هِرکائڻ جو پردو ڦاڙي اصل حقيقت کي ڏسي وٺن. هو پنهنجي خداداد گُڻن جي ذريعي معاملن کي سمجهن، نه ڪي شيطان جي هرکائڻ جي ذريعي.