142-40
خدا ۽ انسان
”(اي پيغمبر ﷺ) کين ويجهي اچڻ واريءَ مصيبت جي ڏينهن کان بچاءَ، جنهن ڏينهن دليون نڙگهٽن جي ويجهو هونديون ۽ اهي غم سان ڀريل هوندا. ظالمن جو نه ڪو دوست هوندو ۽ نه ڪو سفارشي، جنهن جي ڳالهه مڃجي. اکين جي خيانت کي ۽ جيڪي سينا لڪائين ٿا، تنهن کي الله ڄاڻي ٿو ۽ الله انصاف سان فيصلو ڪري ٿو. جن کي هو الله کان سواءِ سَڏين ٿا، اهي ڪنهن به شئي جو فيصلو نه ٿا ڪن، بيشڪ الله ئي ٻڌندڙ، ڏسندڙ آهي.“ (المومن 18-20)
هن دنيا ۾ انسان کي هر قسم جا موقعا ميسر آهن. هو پنهنجي ڇيڙي نبيريءَ ۾ آزاد آهي ته جيڪو وڻيس سو ڪري. ان سان ماڻهو غلط فهميءَ ۾ پئجي ٿو وڃي. هو پنهنجي عارضي حالت کي مستقل حالت سمجهي ٿو وٺي. حالانڪه انسان کي اهي جيڪي موقعا مليا آهن، سي امتحان طور مليا آهن، نه ڪي حق طور. امتحان جو وقت ختم ٿيڻ کان پوءِ کيس مليل سڀ موقعا کسجي ويندا. ان مهل انسان کي خبر پوندي ته وٽس عجز کان سواءِ ٻيو ڪجهه به ڪونهي، جنهن جي سهاري هو بيهي سگهي.
ماڻهو چاهي ٿو ته بي قيد زندگي گذاري. ان مزاج جي ڪري ماڻهو غير خدا کي، خدا طور خدائي ۾ شريڪ ڪري ٿو. ته جيئن ان جي نالي تي هو پنهنجي بي راهه روي کي جائز ثابت ڪري سگهي. پر قيامت ۾ جڏهن حقيقت چٽي ٿي اچي سامهون بيهندي ته ماڻهو ڄاڻي وٺندو ته هتي خدا کان سواءِ ٻيو ڪير به نه هو، جنهن کي ڪنهن قسم جو اختيار حاصل هجي.