224-82
انسان جي شروعات ۽ پڇاڙي
”اي انسان! توکي ڪهڙي شئي پنهنجي سڳوري پاليندڙ کان ٺڳيو آهي، جنهن توکي پيدا ڪيو، پوءِ توکي صحيح سالم ڪيو، پوءِ توکي برابر ڪيائين، جنهن صورت ۾ به گهريائين تنهن۾ توکي جوڙيو اٿس. خبردار (متان ڪو پاليندڙ بابت ڌوڪو کائي) پر اوهين (عملن جي) بدلي ملڻ کي ڪوڙ سمجهو ٿا. هوڏانهن اوهان تي اهڙا نگهبان مقرر آهن، جي خوبين وارا آهن، اوهانجي عملن کي لکڻ وارا آهن، جيڪي اوهين ڪريو ٿا، تنهن کي ڄاڻن ٿا. بيشڪ تابعدارته نعمت ۾ هوندا ۽ بدڪار دوزخ جي باهه ۾ هوندا. اهي حساب جي ڏينهن اُن ۾ گهڙندا ۽ اهي ان کان جدا ٿيڻ وارا به نه آهن ۽ توکي ڪهڙي خبر ته حساب جو ڏينهن ڇا آهي؟ وري (ٿا چئون ته) توکي ڪهڙي خبر ته حساب جو ڏينهن ڇا آهي؟ جنهن ڏينهن ڪو به شخص ڪنهن شخص لاءِ ڪجهه به ڪري نه سگهندو ۽ حڪم ان ڏينهن الله جو هوندو. (الانفطار- 6-19)
انسان جي تخليق بيحد مختلف ۽ هڪ مناسب تخليق آهي، جسماني بناوت توڙِي ذهني صلاحيت ٻنهي حوالن سان انسان هڪ انوکو وجود آهي. ان قسم جي نادر تخليق هڪئي وقت ٻن ڳالهين جو ثبوت ڏيئي رهي آهي. هڪ طرف اهو ته انسان جو خالق هڪ ٻي حد مهان هستي آهي، خالق جيڪڏهن عظيم نه هجي ته هو انسان جهڙي مخلوق کي وجود ۾ آڻي نه سگهي. ان سان گڏ ٻي اهم حقيقت هيءَ آهي ته انسان جهڙي مخلوق جي پئدائش بي مقصد ٿي نٿي سگهي. يقيني طور تي ان تخليق جو هڪ با معنيٰ مقصد آهي ۽ اهو با معنيٰ مقصد هيءَ آهي ته جيڪي ماڻهو خالق جي مرضيءَ موجب زندگي گذارين، اهي خالق پاران اعليٰ انعام ماڻيندا ۽ جيڪي ماڻهو خالق سان سرڪشي ڪندا، اهي پنهنجي عمل موجب ڪيتو لوڙيندا.