سنڌ سلامت پاران
سنڌ سلامت ڪتاب گهر پاران استاد اِمن آزاد مانجهيءَ جي شاعريءَ جو مجموعو ”غزل جھڙي جواني“ اوهان اڳيان حاضر آهي، جنھن جو سھيڙيندڙ استاد حبدار علي چانگ ۽ سنواريندڙ غلام عباس چانگ آھي.
اُستاد امام الدين تخلص امن آزاد مانجهي ضلع خيرپور، تعلقي فيض گنج جي ڳوٺ صاحب خان چانگ جي هڪ غريب گهراڻي ۾ جنم ورتو. ھو ھڪ استاد ۽ قبل شخص ھيو. سندس مٿان ڏات مھرباني ڪندي رهي. هُن جو ڪُجهہ بہ لِکيو، سو عشق وچان لِکيو، هُن کي اندر جي سِڪ ۽ اُڻ تُڻ سڀ ڪُجهہ لکرائيندي رهي . تمام حِساس شخصيت جا مالڪ هُئا ، هُن درد کي ايترو تہ محسوس ڪيو جو شاعري ڪيائون.
هي ڪتاب اڃا تائين ڪنھن بہ اداري پاران ناھي ڇپايو ويو اسان. ٿورائتا آهيون استاد حبدار علي چانگ جا، جنھن ڪتاب جي ڪمپوز ڪاپي موڪلي ۽ سنڌ سلامت ڪتاب گهر ۾ پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
محمد سليمان وساڻ
مينيجنگ ايڊيٽر (اعزازي)
سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام
sulemanwassan@gmail.com
www.sindhsalamat.com
books.sindhsalamat.com
ڪتاب جو مطالعو ڪريو
استاد امن آزاد مانجهي جن جي زندگي جو مختصر احوال
مُلازم حُسين چانگ جا تاثرات
شاعر جي همعصر اُستاد سُلطان علي چانگ (گدا) جا خيال
پري توکان اِمن مانجهي ڏٺم هر اک رُني آهي
يا مُحمّد مُصطفي آهين مون لاءِ آڌار تون،
منھنــجي مــحــبوب مــدنــي جــا، تــرن تــصــور آمھون ســامھون
چوي دل ٿي منھنجي اڄ اچان مان مديني
غزل جھڙي جواني، تنھنجي ڪنول جھڙي جَواني
دوزخ جــــو ڊپ لھي ويــــو، تـــنھنـــجـي اچـــــڻ کــــان پـــــوءِ،
مـٺڙن مـٺڙن لــفـظـن جــا، اڄ سـونھن ســـان ســــودا ڪــرڻا هــن،
اي ســونھن تـوسـان مــخاطـب هـان، تـون آهـين ڪـٿان جي، ڪاٿان آئين؟
هــي روح جــزيـرو، جــيون ڦـــارون، تــن تـــسي ۾ تـــانـگهہ تڙپ،
عـــــــدو جـي چـــوڻ تـــي عـــدالـــت ڇـــڏئـــي ڇـــــو؟
دنـــيا جـو مـطلـب بـي سُـود سمجهہ، سھڻي محبوب صنم جي بنا
لالائــــي ذارِعـُــروس گُلـــنار بــادِصــبا بھار مــان گــذران ٿـــو،
مـــــوچــــــارا مـــوچارا مکـــڻ جھڙا ماڻھون،
زخم ٿــــيا زور ضــعيفن کــي، زوراور زور ڪـــاپــاري،
جُـهـنجهڙي واءُ جو ٿڌڙو جـــهونــڪو، صدائن جا گل ڏٺئي اکين ۾،
سـيني ســـنوان ســـينگارئـــي،پـــيڪــان پـــنــبــڻــين جـــا،
اصل ۾ سـونھن آهي ڇا؟ چمڪ ڇاهي؟ اهو ڪو نور آ اهڙو،
وڪـــڙيـــل گــــيســــو ورن وســــيھر، وار گـــــهـــنـــا ۽ گـــــهـــــــاٽــــــا،
هـــم زبـــان ۽ هــم ســفر تـلخِ زنــدان گــريـــان ڏســـي،
زمـــانـــي ۾ نہ آهــي کــوٽــي، چـــڱــا مـــاڻھون، اڃــــان پـــــيا هـــــن،
رُڳـــــــو رات هـــــڪـــــڙي تہ ٽِــــڪــــــندا وڃـــــــو هـــــــا،
ادب ۽ ســاهـــت سھيڙي ٿــو، شــهشــير قـلم جي صــداقت ڏِس،
دنـــيا جـــون اُڀــــاريــــون لھواريــــون ڏٺــــــيون ٿــــم،
تــــون زنـــده قــوم جـــي ٻـــچــڙي کــي، دهـــمــان ۽ دڙڪـا ڇـو ٿـو ڏيــئــيـن؟
سُــــڪــــا ٿـــي ويــــا فـــصــل ســـاوا، ٻُـــٽ ڌرتـــي نہ بـــارِش ٿــي،
عـــجــــب مــــحــــبــوب ڏاڍو ٿـــــم، ڪــريـن ايـــڏي جـــفـــاداري،
اِهــــڙو دنـــــيـــا ۾ ويـــــو آ دور اچــــي، ســــچــــا يـــار ســـڄـــڻ وفـــادار ڪـــٿي؟
مــــان تـــنھنـــجـي شھر ۾ گُــــل هُـيس، تــو خُـوشـبو جـــي واس ورتـــي ڪـــانہ ،
چـــري دل ســاگــر مــان تہ بـچــي بـنــد ٿـي ڀــيڙي،
ظـــالـم وڏيـرا ڌمڪيون تنھنجيون، تــنھنــجـا داٻـــا مــڃــبـا ڪــونہ ،
قدم سِر منھنجي تي ڌري ڪونہ سگهندين
مــــوکــان تــــون ٿـــو رُســـين پــيارا، دنـيا بہ رُســي ٿــي وڃـي،
سِـــتـــــم ســــو وار سھڻـا پــيـا، ڏوراپــا ڪـــيــنَ ڏيـــڻــا پــــيا،
اڄ نــــاز ٿــــو ڪـــــريــــن تـــــون دلــــبر گهــــڻا گهــڻا،
حــــڪــيــمــن جــي حــيـلـي دوا ڪــانہ ٿــيــندي،
وقــــــت زمـــــانـــــــو ردوبــــــدل ۾، پـــاڻــهــي ڦِـــرنــــدو ايــــنـــدو،
سڄڻ سامھون نِــگـاهــون ڌر، نــمــي هـي نــواب جُهــڪــي پــونــدا،
تون تہ سمجهين نہ ٿو، پنھنجي پاڻ کي ڇو؟ تـنھنـجـي پـيدا ٿـيڻ جو ڇـا مقـصـد؟
قــــدوَقامــت، شــاخِ طــوبـيٰ، شــاخِ گُــل شـمـشـاد چــئو،
جو دل ۾ جاءِ جوڙي، قِــسمت سـان مِــلي ٿــو اهــڙو مھمان ڪــوئـي ڪــوئــي،
هــڪ هو حسين آ، خنده رو دلڪش، بي تڪلفي کان بِنہ ه هو برتر،
خــونـي شــهــباز نــظــرن جــو، ڏِســو جــادو هــي وٽ ســت تـــي،
ڦِــڦـڙ ڦـٽـجـي پـــيا ڦــٽ ٿــي، ڦــٽـڻ جــي ڪـــا اٿـــئي اٽــڪــل،
يـــــــــــار اســــــان وٽ ايـــــنــــدو آهـــــي، دل جــــــي آس وڌائـــــڻ ڪــــاڻ،
دل بــي سُــڪــون رهــجــي، ديـــــــدار ٿــــــيو تہ ڇـــــا ٿــــــيو؟
نـيـڻن تـنھنجن نِـمايو، گُهـنڊ گهور گهائي دل کي،
ڀَـــيــري ڀَــيري خُــواب اوهــان جــا، خــيال اوهـان، جـا سُوال اوهان جا،
اَي ســـمـــــجھہ وارا سھڻـــــا، سُــــــڻ ڌِيـــــان ســــــڀ ڌري،
طــــوفــــان جــــي رُخ کــــــي مــــٽــــائـــي وڌوســــين،
اکــــــــڙيــــــن کـــــي روڪ پـــــيارا، نُــقــصــان ٿــــو ٿــــئي،
تنھنجي ســونھن کان گر مـنھنـجــو ڌيـان بـدلـجـي وڃــي،
گُـــل بــاغ بہ ويـــو، گُــــلــشـــن آ ڪـــٿـــي، بُــلــبُل نہ رهـــي، دل دل نہ رهــــي،
اُلــــڪــا آســـــون پِـــياســـون پـــيارا، جــذبہ اُڌمــا بِـکـري پــيا هــن،
مِـــلــي نـــٿـــي اهـــڙي خُوشــي، جھڙي مــلـــي عـــذابـــن ۾،
هـــو ڌِيــــان نـــــٿــو ڌاري، مــــان کـــــولـــــي ٻُــــــڌايـــــان ڇـــــو؟
نہ زنــدگـي ۾ بــندگــي، نہ لُــطـف نہ مــزو ڪــو مـنـٺار کــان ســواءِ،
ڏِسي ناز نوان هي تنھنجا، منھنجي دِلڙي ٽُٽي پـوندي،
جا جيون آ واري لڳي، هر پل سا پياري لڳي،
نہ تون ڇيڙ مون کي، مان خاموش آهيان،
ڪا ياد اچي وئي ايندي ايندي، مجنون پاڳل ٿيندي ٿيندي،
ڪنڊن تي موسم جو اثر ڪونہ ٿيندو،
تُنھنجي اک جي نِشاني سان، هي ظلم ٿيو برپا،
سانوڻ هن ۾ ساجن سائين، ساٿ ڏجو من دل ڪا ٺري،
جيڪو وقت توسان گذاري سگهياسين
گُذري ٿو وقت جدائي جو پر، اهنجو ۽ ابتر ٿو گُذري،
تنھنجي سادگي اي دلجبين، دل کي وڻي ٿي خوب تر،
اچن جي سور سِر نِسري، صبر هر حال ڪرڻي پئي،
اٿم غم شھيدن جو علي اصغر ۽ علي اڪبر جو يارو!
لِک ڪو غزل تون اهڙو، جنھن جو عمل ٿئي اهڙو،
گهڻن کان گهڻو پري، تنہ ا رهڻو ٿو پوي،
ويا ويچارا وڏا مري، سي ولر وڳر ها محبتي،
جيڪو دم دنيا ۾ گذاري سگهياسين،
ڪيئن ڪجن ڪي، قرب جون واري وڏيون وضاحتون،
فِرعون توکي للڪاريو ٿم ۽ پنھنجو حق سڀ ساريو ٿم،
اسان سان خُدا سئون، وڏائي ڇڏي ڏي،
تاڻ خنجر، بي خوف آهيان، مقدر شهادت يقين ٿم،
تُنھنجي دغا بہ وفا ٿيڻ لڳي ۽ وِھہ بہ دوا ٿيڻ لڳي،
اي خُدا تون بچاءِ، شھر نہ منھنجو ڪنگال ٿئي
حُسن جي تئو تپش کان گم، جلي جندڙي عذابن ۾.
ذڪر منھنجو محفل ۾، ڪرڻ ڇو ڇڏي ڏنئي؟
اندر جي ڳالھہ دل وارا، ڇپائڻ دل ۾ ڇو گهرجي؟
منھنجي واتان رت پيو وري، تون غير سان گم شم آن،
پرين پيار جو ڪو طريقو ٻڌايو
اڄ پرين ڏس دام دل سان ڪيئن ٺھي و؟
اچرج آهي حيرت مون کي رات سڄڻ ڪا ترسيو ڪونہ ،
بي چين صبر ۽ هي زخم تہ بس ياعلي مدد!
چريا ٿي يار پرکياسين، وڏا وينجهار پرکياسين،
سمجهين تہ ماڻھون آهيان مکڻ
لالچ رکيئي سنگت ۾، اُلفت نہ ٿي رهي،
هجي ڪير جو هاڻي توکي چوي، هن لاش کي هٿ ڏئي اُٿار کڻي
ڏکن سورن ۽ صدمن ۾ ڪي ئي سال ڪاٽيا ٿم،
وڃان ٿو يار ڏي موٽي، گهر پنھنجي ويھڻ ڪونھي،
توسان سودو دل جو ٿيو آ، پرين ڌيان ڏيندو ڪر،
بس خدا جو قسم الائي ڇا ٿو ٿئي،
هر ڳالھ کي مڃان ٿو، مگر غير سان ڇڏي ڏي گهمڻ.
تنھنجي جفا جي انتھا ٿي وئي،
پنھنجي پيار جي پيارا پارت ٿئي، هڪ تون ٿو ٻڌين ٻيو مان ٿو ٻڌان،
ڪيئن ڪيان، ڪاڏي وڃان، جيون جو رنگ بکري ويو،
پيار ۾ پرچڻ رسڻ نبريو نہ ٿيو،
هن زمين ۽ فلڪ سان دل وئي ٽُٽي،
دلبر جو دل کسي ويو، دلدار ايندي ايندي،
دلربا دولاب سان دل کي ڦُري ڇو ٿو وڃين؟
تو مون کان ڇڄي، منھنجو نقصان ڪيئي ڪهڙو؟
پٿر تي پاڻي جو اثر نيٺ ٿيندو،
سونھن دل تي ڏاڍو اثر ٿي ڪري،
ڪيئن ڇني وئين يار ياري مون کان؟
اک جو اک سان دوبدو سودو نہ ڪر،
تنھنجي اک جو ڪُٺل آهيان، هڪ تار تڳي نہ سگهان
زماني کي ڏسو جاچي ۽ پنھنجا اتوار پڻ جاچيو،
اڄ بھارون بي ميارون ٿي ويون،
اغيار ڪل اعتبار سان، اڄ يار ٿيندا ٿا وڃن
تنھنجا منھنجا خيال ٻاراڻا،
مجبور آهيان، مون کي سڏي، ڇو ڀلا سزا ٿا ڏيو،
اهي ناز تنھنجا پنھنجي سر تي مان سھندو رهندس،
هڪ بار يار ايندين، هر بار آهيان نوڪر،
اوهان جي حُسن جو اثر ٿو پوي،
مُرڪڻ سان پوپٽيون نچائين ٿو سامھون، تہ چمڙين جي موسم ۾ بادل پيو ٿو برسي
ڪري ناز سڄڻ ڪيئن نہ اري ٿو،
ڪجهہ بڻجان پيو، بڻجڻ کان اڳي هي پنھنجي بناوت گم ٿي وئي،
دل خدا جي واسطي، ڳڻتي نہ ڪر،
تون پاڻ لاءِ آهين نرم اي ناز وارا ناتوان،
فضا ۾ ڦيريون ڏيندڙ هڪڙو شِڪرو يا شهباز هجان،
اوهان ساڻ منھنجي محبت وڌي وئي،
ڇو راھ پنھنجي تو مون کان، جُدا ڪري ڇڏي،
مُئي کي اٿارڻ عجب دلبري آ،
ڏکن سورن ۽ صدمن ۾ ڪي ئي سال ڪاٽيا ٿم،
دوستن ۾ دغا ۽ داغدار دوستي
سڪ سور درد غم جي ڪري ڪمزور ٿي ويو آهيان،
ٻڌي ٻانہ ون ڪيان دانہ ون، لکيڻا لال هيڏي آ.
دل جو زخم نہ ٿو ڀرجي، ڇا ڪجي؟
ساوڪ جي ڳلي لاءِ، خزان جو خنجر تيار نہ ڪر،
توسان هڪ خوشي خاطر عمر گُذري سڄي اهنجي،
بي وفا جي چال جي تون ڳڻتي نہ ڪر،
هاڻي ڪابہ حسرت ڪانھي، نفرت ڪانھي محبت ڪانھي
بي وس بنايو مون کي صنم، مِنٿ ڪا مڃي ئي نہ ٿو،
عيب ڏِسي ڍولِيا ڍڪي ڇڏجان
ڪر دريافت رُوپ اِلاهي، دِل دي دُنيا آباد رک.
سچي مُحبت سجائڻ لاءِ ڪيا زماني ظُلم ڪيڏا.
بي وفا مظلوم کي مار ڇڏيو تو،
پاڙون اسان جون، پٽي ٿو وجهين تون،
ڪا اچانڪ اوچتي وئي دل اڙي،
ڪچڙا رنگ جوڀن جا، سادا جذبا يادون ڍير،
محمّد جي صدقي ڌڻي پاڪ پرور،
چولي تي چترڪاري، غور و فڪر ڪرائي ٿي،
پُڇين ٿو ڏسيان ٿو، ها مان ڏسيندس،
گهمين جي غير سان پيو گهم، پنھنجن کي ڇڏي ڏي تون،
اڄ ڪلھ پيا هن نڪري، فيشن نوان نوان.
حسرت دل جي ڪينَ ٻُڌا، اٿئي اگر دنيا ۾ رهڻو.
کول کيسو خرچ ڪر نہ تہ ڀڄ حُسن جي بازار کان،
ساڳيو ڪم توهان جو اسان پيا ڪنداسون
شعر سو جو اچي ڳائڻ، رڌم ۽ سُر ڌُن ۾ هجي
رحم جي نظر ڪا عنايت ڪندو ڪر،
هي منھنجو هڏ ماس کان جُدا ڇو ٿو ڪرين؟
برق جُگنو مهتاب مُصفيٰ روشني،
تقدير جو طوفان اهڙو گهليو، ويا دل جي درياء جا ڪنارا ٽُٽي،
درد آ دل ۾ مٺا، دلگير دل ٿي لُڇي لُڇي،
اسان جي ياد ۾ روئي، اسان کي ڪو سنڀاريندوڌ،
سانوڻ ساجن سونھن سنواري، ساعت توري سري نہ ٿي،
سچي مُحبت سجائڻ لاءِ ڪيا زماني ظُلم ڪيڏا.
بي وفا مظلوم کي مار ڇڏيو تو،
سرن جي سنگن تي، ماکي جي ملھاري،
مڙئي وتان هم ساھ تڳيندا، لوڪ ڪنون لڪدا،
بي درد زماني کان، هي انصاف ٿيندو ويو،
سامھون کڻ نظر تون، مرڻ جي گهڙي آ،
دُکي دل دوڙائي لاشڪ ڏٺوسين،
نڀاڳو تون نڀاڳو مان، نڀاڳن جي دنيا جاڳي،
نڀاڳو تون نڀاڳو مان، سڄي دنيا نڀاڳي آ،
پيار جا معصوم جذبا، رفت حُسن جنھن جي وڻي،
هن عشق و حسن جي جنگ وئي لڳي، ڪوئي ڪاڏي ڀڳو ڪوئي ڪاڏي ڀڳو،
هن جڳ مٿي جيڪي جيا، سي ويا مري نہ آيا وري،
برسات جي ٿڌڙي هوا ۾ ڪا رُوح کي راحت اٿئي
پِرتيون بھارون پيار مان، اڄ يار گهر مھمان ٿيو،
گهر ويٺي ماريو ٿا، ڪاوڙ سان نہ اريو ٿا،
رستي ويندي جي چنبڙيو، ڍينگهر نہ ٿو سُڃاپي،
چون ٿا شعر اهڙو چئو، جنھن ۾ تعمير دولت ٿئي،
هِن زماني ۾ تون ظالم، ظُلم ڪري پڇتائيندين پوءِ،
پِرين جي پيار جي مون کان، حقيقت ٿو پُڇين ڪهڙي؟
ڪر خيال بنده غافِل، هي نِنڊ اجائي ٿئي،
اڄ عيد آ، هرڪو خوشگوار ڏِٺم آدمي،
آرام هت ڪين ايندو، ڪنھن ڏُور ولايت وڃبو،
بَي ادب ڀاڙي، ڪڏهن بہ عشق ۾ وڍجي نہ ٿو،
نوڪري حڪومت سند، نہ ٿي ملي غريب کي،
اڄ سڄڻ هڪ ڳالھہ ڪر، عاشق اوهانجو ڪير آ،
مون گهڻوئي ڪجهہ ڪيو، تقدير جو ڪم ڇا ڪيان؟
سچ چوائين جي سُڻين، اڄ ڀوڳ جهيڙي جي مُنڍ اٿئي،
آهيان مان مسافر سفر م اڪيلو،
ٻِنھي جهانن کان نِرالي، نئي هجي ننگري سفا،
جو ڪري ٿو ياد ڪجهہ، ميراث اُن جي سا اُها،
ساگر ۾ جيترو پاڻي گهانگهر ۾ ڀري نٿو سگهان،
محبوب اڄ بھارون واپس وري جي آيون،
جيڪي ماڻھوءَ جِتي ويھي اگر جي ڪن گِلا منھنجي،
مون کي پنھنجي ڌڻي جو قسم، ويو وسري دنيا جو ڪم،
وقت زمانو بچپن جو، رنگين بھارن وانگر هو،
گڏ سفر زندگي جو، ضروري ڪونھي پيارا،
بھارن ۾ خوشبو، نہ تارن ۾ چمڪ،
ڀلو ٿيو چڱو ٿيو جُڙي کي آ جس،
نئين جواني، نئين وهي، ساڻ تون شھر نہ ڇڏ،
سائين ميڏا اڄ تون ڪيوين آ پھتئين،
تو ڪئي توکي ڦٻي، تنھنجي ڪنڌ ۾ پئي ٺڳي ڙي،
دل چيو تہ تنھنجي حُسن تي لکجي غزل،
هانۡ ڪپي پوءِ اُڇلين ڇو ٿو؟
دل وئي لڳي آ جنھن سان، سو ڀائي کڻي نہ ڀائَي،
پاڻ پنھنجا عيب جاچ، پوءِ اڳئي تي ڇوھہ ڇنڊ،
مون کي منھنجي خبر ڪائي ڪانھي مِٺا ۽ ياد نہ ٻيا ڪم ڪار صنم،
تاريخ جي ريشم پردي ۾، پنا پيار جا ويڙھ تہ ويڙهيون ٿا،
ڪنھن جي گلا نہ ڪر، تون خوار نہ ٿي،
دربدر آهيان مان اڄ، مجبور ۽ بي وس لاچار،
مُنھنجي دوا تو ڪانہ ڪئي، ٻيو ڇا مِليو؟
چانھ جي پِيالي، سيراٽي جو، غريب ماڻھو کي گهر گهرجي،
ٿا مرضي رکو پرين پنھنجي، مون کي جيئن بہ پرين سمجهو،
اٿم تلاش روزي جي، بس هلچل آ زماني جي،
گُل آ ٽڙيو گلاب جو خوشبو ٿي سنسار ۾،
وري ڏينھن آيا وري ساڳيا سانوڻ،
مون ڏي تنھنجي دل وري ئي نہ ٿي،
حقيقت کي پڇي محسوس تہ ڪر،
اچين ٿو يار جي سامھون اچڻ جو عجب رنگ آ،
تڏي تي جو عزت نہ ڪري تہ انھي سان ياري نہ رک،
ہزار غلطی کی لیکن، کی توبہ یہ آخر ادا کیسی؟
خدا جانے کیا ہوگا رقیبوں کا بڑا لشکر،
اعتقاد تو ہے مگر مفلسی غریبی میں سواۓ درد پر اثر تو ہے،
پوچھتے ہو تو کیا؟ اب بزم میں وہ مزا نہ رہا،
لادوا کیا ہے اس مرض کو وہ طبیب آخر کیا کرے؟
ہوا تھا ناداں ایک احمق، سمجه نہ سکا محبت میری،
نہ پوچھ داستان میری، کہ کشمکش زندگانی مر مر کے کاٹی ہے،
ٹوٹی قسمت کہیں نہ دیکھا کہا کہ وہ وعراں نہیں،
رقیب پہ دیتے تھے گِلا کہ محبت کا یہ دشمن ہے،
میت ہو گئی دفن میری، وہ بھی مقام پر آئے ہیں،
زخم سینہ بِسمل کیا، دکھائوں گا زخم اللہ کے آگے،
ہم جو کچھ بھی اب کلرتے ہیں، ان سے کچھ کچھ ڈرتے ہیں،
میری قبر پہ نہ آنا گر آنا تو سنگدل نہ لانا،
میری تقدیر نہ جانے خدا کیسی لکھی ہے،
اي هم نواهم ساٿيو، تاريخ پنھنجي جاچيو
سورن ۽ صدمن ۾ اسان تہ ڪينَ لَکايو آ
عِلم سان ڪُفر کي نِوائي سگهون ٿا،
سنڌ ڌرتي جا سڀئي شاعر ڪاتب ۽ اديب
ڏُکن جي ڪريان ڳالھہ ڪهڙي، عجب منھنجو فسانو آ،
محبت هڪ سخاوت آ، ڌراوت آ، شرافت آ،
اچڻ جو اوهان ڏي بنايم بھانو،
مون کي شھر جي آب هوا وڻي ٿي،
اِهو مٽڪو مٿي تي جيڏين سان،
تنھنجي پيار کي پرکي يار ڇڏيم،
دل پيارا پري نہ ٿي پاسو ڏئي،
پرين پيار پنھنجي جي عجب آ ڪهاڻي
مٿان ٿي ڪِريس مون کي جڏهن نياپو مِليو،
جهڻڪ ڏنئي، جُوءِ ڇڏيم، پوءِ بہ مِٺا مون تي ڪاوڙ ٿئي،
اهو بي وقت هو، گڏ گُذاريئي،
صلاح ڏيوو ساٿي، ميڏا جيءُ جِگر سڙدا،
خُدا جو ٿئي نالو مونکان جُدا تون نہ ٿي،
خدا سڪ اوهان جي سيني ۾ آ اوتي
خُدا جو ٿئي نالو مونکان جُدا تون نہ ٿي،
مٿان ٿي ڪِريس مون کي جڏهن نياپو مِليو،
ڦتڪندي فٽجي پيا ناسور ۽ گهرا زخم،
ٻاراڻو مزاج مون سان هلندو نہ ڪر خُدارا.
تنھنجي ڳوٺ ۾ آهيان مزيدار ماڻھو،
جواني ۾ سُڃاتوَ نہ ، هاڻي يار ڇو ٿا ٿيو؟
زندگي برباد ڪيئي، بي وفا شابس ٿئي،
مون سان ايڏي نہ ڪر بي خطا تون جفا،
هن سنڌ جي ڌرتي لاءِ قُربان ڪندس سِر کي،
مارين تون مران مان، مُناسب لڳي ٿو،
اي دوست دل کڻي وئين، ڇا مون کي ڏنئي،
مِلي وڃ تون پيارا، ٻانہ ون ٻَڌانۡ ٿو،
جِسم جي طاقت، رُوح جي راحت دلبر وئي آ ڇڏائي،
بي قراري جان ۾، جيءُ نِماڻو ٿو جُکي،
اچ تہ پيارا طئي ڪيون هي پيار جو مُفاصلو،
سھڻا شابس هُجئي، تون پُڇين ئي نہ ٿو.
پيا پور مون کي اڄ آڌي رات تنھنجا،
پيار پنھنجو پرين آهي ڪڪر جي ڪڻي،
دل جَي ڪنھن سان اڙئي، ڪا خبر سُڌ پوئيڌ،
اهڙو واءُ دلبر وري آ وريو ڪو،
پيارا پيارا، پيارا پرين دل پيار ۾ نہ توکي وساري،
حال منھنجو اِهو آ، جيڪو ٿو ڏِسين،
مٺا مون کي تنھنجون شب روز سارون،
ڪانہ بارش وري ڇونہ بادل ٺھي ا،
تنھنجي واعدي مٿان اِعتبار ڪيم،
زندگي برباد ڪيئي، بي وفا شابس ٿئي،
هڪ ظلم زماني جو، ٻيو يار رُسي ويو آ،
سائين ميڏا اڄ تون ڪِيوين آ پھتئين،
مون کي ياد پون پنھنجا ماروئڙا
ٿر جي ٿڌڙي هوا ۾، وُٺي مينھن موٽان،
ڪنھن کان ڪهڙيون پڇان تنھنجون ڳالھيون،
منھنجي اباڻن مٿان مينھن وسن ٿا پيا،
رُت سانوڻ سونھن سجائي، ميڪون ماريا صنم دِي جُدائي،
ڏِس خيال اندر جو کولي، تنھنجي روح ۾ رب ٿو ٻولي،
جڏِي جِنس منھنجي ۽ اعليٰ اوهين،
ٽُٽي دل وئي، ٻي سدا ڪانہ ٿيندي،
کِلندي سڄڻ کيڪار سان، اڄ خان سڀ کاري وڌئي،
صنم ويو، وري بس پُڇڻ ڪونہ آيو،
ڪونہ اڃان ڪو آيو، نہ آيو نہ آيو آخر دلبر درد سڄڻ تو رسايو.
گهري نظر سان نہ ار، سڄڻ تنھنجي سيني ۾،
ظلم زياده زوراور ٿو ضعيفن سان ڪري زوري،
منھنجا سھڻا سڄڻ پيو ٿو ماڻا ڪرين،
دُکي دل جي گهڙي گذري ئي نہ ٿي،
اي مِٺا ڪنھن کان ٻُڌان، تُنھنجيون مٺيون اڄ ڳالهڙيون،
سڄي جان جل ڳئي بدن ٿيا بيمار،
ڪيھا رنگ ڪتئي، ڪيھي رنگ ڪِتي يار مُسافر آندا جِي
دُنيا جي مون جهڙن مُفلس ماڻهن جو آواز
بيتن ۾ظاهري طرح هڪ عورت جو ذڪر
صنف بيت بقصئه غم درد عشق عقآب
سرائڪي ابيات دل دردِ در بيان مَحبُوب المهتابُ
پئسو اسان وٽ پائي نہ آهي، آهي جام سُڃائي،
منھنجو يار ڪِريو آ گهوڙي تان،
مُڙس ڪِريو بصيري جي موري تان،
سھي کي شِڪاري اچي ڪن ٿا سوڙهو،
سِر تان حسين هٿ کڻي ڇورو ڪيئي ڇا ڪيان؟
جيئن جهنگ جي پکي جا پر پٽي، گوڙو ڪري ويھارجي،
ان نہ کاءَ عشق ڪر تہ خبر پوئي،
ڪتاب تي آيل ريٽنگ ۽ رايا
ھيستائين ڪابہ ريٽنگ ناھي مِلي
ڪتاب تي راءِ ڏيڻ لاءِ مھرباني ڪري لاگ ان ڪريو.
