سنڌ سلامت پاران
سنڌ سلامت ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن سلسلي جو نئون ڪتاب ”احڪام القرآن“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هن ڪتاب جو سهيڙيندڙ عبدالستار عباسي صاحب آهي.
هن ڪتاب ۾ قرآن مجيد جي محڪمات جون چونڊ آيتون سهيڙي ترجمي سميت پڙهندڙن جي لاءِ پيش ڪيون پيون وڃن ته جيئن قرآن جي ٻڌايل جائز ۽ ناجائز، حلال ۽ حرام ڪرڻ واريون ڳالهيون ۽ منع ٿيل ڳالهيون پڌري ٿي پڙهندڙن جي سامهون اچن ۽ جنهن سان اسان پنهنجي روزاني زندگيءَ ۾ قرآن جي هدايت ۽ رهنمائيءَ جو ڀرپور فائدو حاصل ڪري سگهون.
هي ڪتاب خادم الفقراءَ ٽرسٽ، نوشهروفيروز پاران سنڌيڪا اڪيڊمي، ڪراچيءَ وٽان 2017ع ۾ ڇپايو ويو آهي. ٿورائتا آهيون سنڌيڪا اڪيڊمي جي سرواڻ نور احمد ميمڻ ۽ فضل الرحمان ميمڻ جا جن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي موڪلي سنڌ سلامت ڪتاب گهر ۾ پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
محمد سليمان وساڻ
مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي )
سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام
sulemanwassan@gmail.com
www.sindhsalamat.com
books.sindhsalamat.com
ڪتاب جو مطالعو ڪريو
وَ لَقَدۡ یَسَّرۡنَا الۡقُرۡاٰنَ لِلذِّکۡرِ فَہَلۡ مِنۡ مُّدَّکِرٍ ﴿۱۷﴾
فيصلا خدائي حڪمن جي مطابق ڪيو
چڱاين جو بدلو ٻنهي جهانن ۾ خير ۽ برڪت آهي
الله ۽ رسول جو پيغام سڀ کان مٿي رکو
خدائي حڪمن جي لتاڙ ڪفر آهي
تصديق کان سواءِ ڳالهه ڦهلائڻ جي منع
ٻين جي خدائن کي گهٽ وڌ نه ڳالهايو
سڀئي ماڻهو احترام لهڻن ٿا
پنهنجا معاملا مشوري سان هلايو
ماڻهو پنهنجي عملن جو پاڻ ذميوار آهي
دين ۾ ڪا به زبردستي نه آهي
ايمان جي ضرورت ماڻهوءَ کي پاڻ آهي
فساد ۾ هڪ انسان جو قتل سڄي انسانيت
جو قتل آهي
انصاف جا قانون خدا جا مڃيو
الله کان سواءِ ٻئي جي بندگي نه ڪيو
ٻوڙا، گونگا ۽ انڌا نه بڻجو
پنهنجي خواهشن کي خدا نه بڻايو
خدا تي ڪوڙ ٺاهيندڙ وڏو ظالم آهي
جنت رڳو دعويٰ سان ڪو نه ملندي
چڱاين طرف سڏڻ ۽ مداين کان روڪڻ
عالمن ۽ ڏاهن لاءِ زندگيءَ ۾ عمل به ضروري آهي
ديني ۽ سماجي زندگيءَ ۾ اتحاد جي دعوت
صرف ڪائنات جي رب جي عبادت ڪيو
۽تقويٰ اختيار ڪيو
خدا سان ڪيل عهد جي پابندي ڪيو
جماعت سان نماز ۽ زڪوات جي ادائگي
قيامت جي ڏينهن کان ڊڄو
جتي نه بدلو هوندو نه سفارش
ڪعبي ڏانهن منهن ڪرڻ جو حڪم
الله جو ذڪر ۽ ان جي نعمتن جو شڪر
حرمت وارن مهينن جو احترام
الله جي رستي ۾ خرچ ڪرڻ جو حڪم
پنهنجي پاڪ رزق مان ئي خرچ ڪيو
پنهنجي پياري شيءِ مان ئي خرچ ڪيو
اسلام ۾ مڪمل طور داخل ٿي وڃڻ
طلاق ڏيڻ ۽ خلع وٺڻ جو حڪم
حق مهر رخصتي کان اڳ ۾ ڏيڻ جو حڪم
تجارت حلال آهي ۽ وياج حرام آهي
ايمان وارا نيڪوڪار ماڻهو
بي خوف زندگي ماڻيندا
قرضدار کي مهلت ڏيڻ ۽ قرض جي لکت ڪرڻ
شاهدي ڏيڻ کان انڪار نه ڪرڻ
الله ۽ رسول جي حڪم کي مڃو
الله جي رسيءَ کي مضبوط پڪڙيو
جهاد ۽ نيڪوڪار زندگي جو موت
الله ۽ ان جي رسولن تي ايمان آڻيو
انسانيت جو احترام ۽ مٽي مائٽي جو لحاظ
مناسب وقت تي يتيمن کي سندن مال واپس ڪرڻ
وڌيڪ شادين جي مشروط اجازت
وراثت جي مال ۾ يتيمن مسڪينن جي مدد
يتيمن جو مال هڙپ ڪرڻ جو انجام
وراثت جا احڪام ۽ وارثن جا حصا
مؤمن ٻانهين سان نڪاح جي اجازت
مردن ۽ عورتن جي درجي بندي
امانت جي ادائگي ڪيو ۽ فيصلن ۾ عدل ڪيو
اختلافن ۽ مونجهارن کي ختم ڪرڻ جو حل
ڀلي ۽ بري سفارش جو بدلو ملندو
ڀُل ۾ ٿيل قتل جي ديت ۽ ڪفارو
جان ۽ مال سان جهاد جي فضيلت
فرض نمازون پنهنجي مقرر وقتن تي پڙهڻ
فيصلا عدل ۽ انصاف سان ڪيو
خطائن لاءِ توبهه ۽ استغفار
دين تي مضبوطيءَ سان قائم رهڻ
عهد جي پابندي ڪيو ۽ حلال جانور کائو
نيڪيءَ جي ڪمن ۾ سهڪار ڪرڻ
شڪاري ڪُتي جي شڪار جو حڪم
اهلِ ڪتاب جو کاڌو ۽ عورتون
اسلامي قانون جي مطابق فيصلو ڪرڻ
تقويٰ، ايمان ۽ عمل صالح جون برڪتون
احرام ۾ زميني ۽ پاڻيءَ جو شڪار ڪرڻ
ناپاڪ شيون پاڪ شين جي برابر ناهن
پنهنجي ذات کان غافل نه بڻجو
بيهودن ماڻهن کان ٽارو ڪرڻ جو حڪم
خدا جي ڏسيل واٽ ئي حق جي واٽ آهي
تڪبير پڙهي زبح يا شڪار ڪيل جانور جو گوشت
فصل جي ڪٽائي تي خدا جو حق ادا ڪرڻ
والدين سان ڀلايون ڪرڻ جو حڪم
ماپ تور ۾ انصاف، سچ ڳالهه چوڻ ۽ واعدو پاڙڻ
هڪ نيڪيءَ جو ثواب ڏهوڻ تي
اطاعت، قربانيون ۽ جيئڻ مرڻ الله جي لاءِ آهي
الله کي سچي دل ۽ ڪامل فرمانبرداري
سان مڃيو
خدا جي درٻار ۾ سنورجي اچو ۽ اسراف نه ڪيو
نوڙت ۽ خلوت سان رب کي پڪاريو
نرمي، درگذر ۽ جاهلن کان ٽارو ڪرڻ جو حڪم
هڪ ٻئي سان معاملا درست رکو
مال ۽ اولاد به آزمائش آهن
خدا کان ڊڄندا رهو ته اوهان منجهان اوهان جون جون برايون ڪڍي ڇڏيندو
غنائم مان پنجون حصو خرچ ڪرڻ جو حڪم
دشمن جي مقابلي ۾ ثابت قدمي ۽ الله جي پچار
عهد ٽوڙيندڙ ڪافرن سان جنگ ڪريو
مرشدن ۽ درويشن کي رب نه بڻايو
مشرڪ وڙهن ته اوهان به وڙهو
الله جي اجازت کانسواءِ سفارش ڪونهي
خدا کان معافي ۽ توبهه جي ضرورت
نماز قائم ڪرڻ ۽ صبر جي ضرورت
غيب صرف الله تعاليٰ کي حاصل آهي
اهي ماڻهو جن جي پڇاڙي ڀلي ٿيندي
شڪر ڪرڻ تي نعمتن ۾ اضافو ٿيندو آهي
مرڻ گهڙيءَ تائين خدا جي پچار ڪندا رهو
صرف هڪ الله جو خوف ۽ عبادت
الله اوهان کي عدل ۽ احسان جو حڪم ڪري ٿو
الله اوهان کي واعدا پورا ڪرڻ جو حڪم ڪري ٿو
حڪمت ۽ خيرخواهي سان دعوت ڏيو
اسماءُ الحسنيٰ سان رب کي سڏڻ
نماز، عبادت ۽ الله جو ذڪر
مؤمن بي خوف ۽ بي خطر هوندو آهي
ايمان وارن جا طريقا ۽ نشانيون
الله جي نصرت پنهنجي ٻانهن لاءِ
نماز، زڪوات، اتحاد ۽ جهاد جو حڪم
ڇوٽڪارو پائيندڙ ماڻهن جون وصفون
برائي کي ڀلائي سان دفع ڪرڻ ۽ شيطاني وسوسن کان الله جي پناهه گهرڻ
معافي تلافي جو رويو اپنائڻ جو حڪم
بيواهه عورتن سان نڪاح ڪرڻ جو حڪم
الله ۽ رسول جي فرمانبرداري
اجازت وٺي داخل ٿيڻ جا وقت
بالغ ڇوڪرا اجازت وٺي داخل ٿين
پوڙهين عورتن جي لاءِ پردي جي نرمي
پنهنجي گهروارن کي سلام ڪرڻ جو حڪم
مٽن مائٽن کي چڱائي جو حڪم چوڻ
رزق جو ذريعو صرف خدا جي ذات آهي ان جو
ئي شڪر ادا ڪريو
الله جو شڪر ۽ والدين جو شڪر
الله جي فرمانبرداري ۽ چڱا عمل
قيامت جي خوف ۽ زندگيءَ جو ڌوڪو
نبيءَ جون گهرواريون مؤمنن جون مائر آهن
اهلِ بيت جي لاءِ خصوصي حڪم ۽ عنايتون
مغفرت ۽ اجر عظيم جا مستحق ماڻهو
محرم رشتا، جن کان پردو فرض نه آهي
نبي ڪريم ﷺ تي صلات ۽ سلام جو حڪم
الله کي ڇڏي ٻين کي اولياءَ بڻائڻ وارا
عقل وارا چڱاين جي پيروي ڪندا آهن
مشرڪ به خالق الله کي مڃيندا آهن
الله کان دعائون گهرو ۽ تڪبر نه ڪيو
برداشت ڪريو ۽ برائي جو جواب ڀلائي سان ڏيو
بدلو به مناسب طريقي سان وٺجي
صبر ۽ ثابت قدمي رسولن جو طريقو آهي
ڪافرن ۽ غير معاهدن سان وڙهڻ جو حڪم
پنهنجي ۽ اهلِ ايمان جي لاءِ مغفرت گهرڻ
ايماني ڀائپي ۽ پاڻ ۾ صلح صفائي
ٻين کي پنهنجي ذات تي ترجيح ڏيڻ
ايمان وارين مهاجر عورتن جو حڪم
ڪافرن ڏانهن ويندڙ عورت جي مڙسن لاءِ حڪم
عذاب کان نجات ڏياريندڙ تجارت
الله جا مددگار دوست بڻجي وڃو
جمعي جي نماز ۽ خطبي جو حڪم
الله، رسول ۽ قرآن تي ايمان
عدت واري مدت پوري ڪرڻ جو حڪم
تقويٰ ۽ توڪل وارن لاءِ بي حساب رزق
رات جو جاڳڻ ۽ قرآن جي تلاوت
تهجد جو وقت، نماز ۾ تلاوت ۽ خرچ جو حڪم
نيڪوڪارن جون وصفون ۽ انعام
گناهگاريءَ ۾ عدم اطاعت جو حڪم
جنت ۽ جهنم وارن جون وصفون
يتيمن جي سنڀال ۽ مسڪينن کي
کارائڻ جو انعام
فراغت ۾ الله کان غافل نه رهو
الله جي ربوبيت، حاڪميت ۽ الوهيت جي پناهه ۾ اچڻ جو حڪم
قرآن جا منڪر نه بڻجو ۽ قرآن فروشي نه ڪريو
جادو سکڻ ۽ ڪرڻ ڪفر جي واٽ آهي
مسجدن ۾ ذڪر ڪرڻ کان روڪڻ ظلم آهي
خدا جي شاهديءَ کي لڪائڻ ظلم آهي
خدائي هدايت کي لڪائڻ ظلم آهي
ڪهڙيون شيون اوهان لاءِ حرام آهن؟
اعتڪاف جي حالت ۾ مباشرت کان منع
پنهنجو پاڻ کي هلاڪت ۾ نه وجهو
نعمتن جي ڪفر جي سزا ۽ تقويٰ جي جزا
حرمت وارن مهينن ۾ قتل جي منع ۽ فتنو قتل کان وڏو گناهه آهي
شراب، جوا ۽ فال وجهڻ جي حرمت
حيض وارن ڏينهن ۾ جماع جي حرمت
قسمن کي چڱائي کان رڪجڻ جو بهانو نه بڻايو
حيض ۽ حمل کي لڪائڻ کان منع
طلاق ڏيڻ کان پوءِ مهر واپس وٺڻ جي منع
عورتن کي ظلم ۽ زيادتي لاءِ نه رکو
طلاق کان پوءِ عورتن کي ٻئي نڪاح کان نه روڪيو
احسان جتائڻ ۽ اذيت ڏيڻ کان منع
اڻوڻندڙ شين جو صدقو نه ڪڍو
ڪافرن سان دوستيءَ رکڻ کان منع
ڪنهن محرومي يا مصيبت تي غمگين نه ٿيو
يتيمن جي مال کي ناقص مال سان نه مٽايو
ڪم عقل يتيمن کي انهن جو مال نه ڏيو
عورتن جا ڏاڍ سان وارث نه بڻجو
پيءُ جي گهر وارين سان نڪاح نه ڪيو
نصيبن ۾ اجائي تمنا نه ڪيو
خواهشن جي پيروي نه ڪريو ۽ عدل هٿان نه وڃايو
خدائي آيتن جو مذاق ڪندڙن سان نه ويهو
حدون نه لنگهو، وڌاءُ نه ڪيو ۽ احمقن جي
پيروي نه ڪريو
شعائرالله، قرباني ۽ حاجين جي
بي حرمتي نه ڪريو
دشمنيءَ ۾ حد کان تجاوز ۽ زيادتي نه ڪيو
گناهه ۽ظلم جي ڪمن ۾ مدد نه ڪيو
حلال شين کي حرام نه بڻايو
ظاهري ۽ لڪل گناهن کان بچو
بنا تڪبير ذبح ٿيل جانورن جو گوشت نه کائو
شرڪ، اولاد جي قتل ۽ فحاشيءَ کان منع
فحاشي، گناهه، ناحق زيادتي ۽ شرڪ کان منع
خدائي حڪمن کي اڻ ٻڌو نه ڪريو
الله ۽ رسول جي امانتن ۾ خيانت نه ڪيو
آڪڙ، نمائش ۽ ڏيکاءَ کان بچو
ڪافرن ۽ منافقن جا جنازا نه پڙهو
مشرڪن لاءِ بخشش جي دعا نه ڪريو
الله کانسواءِ ڪنهن جي عبادت نه ڪريو
نااميد، ناشڪرا ۽ ٻٽاڪي نه بڻجو
انهن ماڻهن جا ڪرتوت جن کي عذاب ڏنو ويندو
ماپ تور ۾ گهٽ وڌائي نه ڪيو
دشمن جي مقابلي ۾ به حد کان نه لنگهجو
قسمن کي دغابازيءَ جو بهانو نه بڻايو
الله سان ڪيل اقرار کي نه وڪڻو
حلال حرام کي زبان جي مسخري نه بڻايو
غيرالله کي ڪارساز نه بڻايو
غيرالله کي معبود نه بڻايو
بُخل نه ڪيو ۽ فضول خرچي به نه ڪيو
سڃائيءَ جي ڀَوَ کان اولاد کي قتل نه ڪيو
جنهن شيءِ جو علم نه هجي ان جي پوئتان نه پئو
نه گهڻو زور سان ۽ نه گهڻو آهستي
خواهشن پرستن جون ڳالهيون نه مڃو
الله جي ڪلام کان نه لنوايو
الله جي ذڪر ۾ سستي نه ڪريو
دنيا جي سونهن تي نه هرکجو
زانيءَ کي سزا ڏيڻ ۾ ترس نه کائو
زاني مشرڪن سان نڪاح نه ڪيو
هوند وارا ماڻهو خرچ نه ڪرڻ جو قسم نه کائين
بنا اجازت ٻين جي گهرن ۾ داخل نه ٿيو
محرمن کان سواءِ ٻئي لاءِ زينت ظاهر نه ڪريو
ٻانهين کي بدڪاري تي مجبور نه ڪريو
ڪافرن اڳيان گوڏا نه کوڙيو
ڇوڪري بازي ۽ فحاشي جي ويجها نه وڃو
دنيا ۽ آخرت مان پنهنجو حصو چونڊي وٺو
۽ فساد نه ڪريو
والدين جي اطاعت ڪيو ۽ مشرڪ نه بڻجو
ماڻهن جي اذيتن کي عذابِ الاهي نه سمجهو
سواءِ ڪنهن علم جي الله بابت نه وڙهو
دنيا جي چمڪ ۽ شيطان کان ڌوڪو نه کائو
نصيحت کان منهن موڙڻ ظلم آهي
ڪافرن ۽ منافقن جي ڳالهين ۾ نه ڦاسو
وات چواڻي سان ڪا به عورت ماءُ ۽ ڪو به ڇوڪرو پٽ نه ٿو بڻجي سگهي
عورتون نرم لهجي ۾ ڳالهه ڪن
ٺاهه سينگار جي نمائش نه ڪيو
نبي ﷺ ۽ مؤمنن کي اذيت نه پهچايو
رخصتي کان اڳ ئي طلاق تي عدت ناهي
مڪر ڪندڙن جي لاءِ سخت عذاب آهي
الله ۽ رسول جي نافرماني نه ڪيو
گناهن جي باوجود پنهنجي رب مان نااميد نه ٿيو
الله جي پچار کان منهن نه موڙيو
دنيا جي زندگي کيل تماشو آهي
الله ۽ سندس رسول کان اڳتي نه وڌو
پنهنجي آوازن کي نبيءَ جي آواز کان
مٿي نه ڪيو
مسخري ۽ عيب نه ڪڍو ۽ برا نالا نه رکو
گمان، جاسوسي ۽ غيبت کان بچو
ڪبيرا گناهن ۽ فحاشي کان بچو
پرپٺ گلا کان منع ڪرڻ جو حڪم
الزام بازي ۽ خراب نالن کان پاسيرا ٿيو
چٿر ۽ ٺٺوليون ڪرڻ کان منع
ٻئي کي ايذائڻ ۽ تڪليف ڏيڻ کان منع
بي شرميءَ جي ڳالهين کان بچڻ جي منع
گناهه، زيادتي ۽ نافرماني جي پچر نه ڪريو
انهن سان دوستي نه رکو جن تي
خدا ڪاوڙيو آهي
قول ۽ فعل ۾ تضاد پيدا نه ڪيو
مال ۽ اولاد جي ڪري الله کان غافل نه ٿيو
عدت جي ڏينهن ۾ عورت کي گهر کان نه ڪڍو
بدلي جي نيت سان ڪنهن تي احسان نه ڪيو
قيامت کي اجايو چوندڙ گناهگار آهن
ايمان وارن جو مذاق نه اڏايو
يتيمن ۽ مسڪينن سان بدسلوڪي نه ڪيو
يتيمن تي ظلم نه ڪيو ۽ سائل کي نه جهڙڪيو
مال ڳڻيندڙن ۽ گلاخورن لاءِ ويل آهي
ڪتاب تي راءِ ڏيڻ لاءِ مھرباني ڪري لاگ ان ڪريو.